احیای «شورای دفاع» شش هفته پس از «جنگ ۱۲ روزه»؛ آیا حکومت آماده دور جدید جنگ میشود؟
+12
رأی دهید
-3
حملات هوایی اسرائیل به مقر سپاه و بسیج در تهران در چریان جنگ ۱۲ روزهکیهان لندن: از پیامدهای «جنگ ۱۲ روزه» در سطوح نظامی و امنیتی جمهوری اسلامی، تصمیم علی خامنهای و مشاورانش برای احیای «شورای دفاع» با هدف تغییرات ساختاری در حوزه دفاعی بوده است.
آنطور که خبرگزاری «فارس» مینویسد: «شورای دفاع، بخشی از چیدمان جدید حکمرانی در حوزه دفاع و امنیت تلقی میشود»؛ بر همین اساس در بین جریانهای درونی نظام این نگرانی ایجاد شده که فعالیت این تشکیلات جدید در حوزه امنیت با نهادهای اطلاعاتی مانند وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه (ساس) به موازیکاری و تداخل بیانجامد، هرچند که هنوز مسئولیت یا ماموریت دقیق این «شورا» مشخص نشده است.
احمدیان کیست؟آنطور که خبرگزاری «فارس» مینویسد: «شورای دفاع، بخشی از چیدمان جدید حکمرانی در حوزه دفاع و امنیت تلقی میشود»؛ بر همین اساس در بین جریانهای درونی نظام این نگرانی ایجاد شده که فعالیت این تشکیلات جدید در حوزه امنیت با نهادهای اطلاعاتی مانند وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه (ساس) به موازیکاری و تداخل بیانجامد، هرچند که هنوز مسئولیت یا ماموریت دقیق این «شورا» مشخص نشده است.
برخی میگویند این نهاد قرار است ذیل «شورای عالی امنیت ملی» فعال شود. همزمان گزارش شد که علی لاریجانی مشاور ارشد علی خامنهای به عنوان رئیس شورای عالی امنیت ملی منصوب شده است. این تصمیم به معنای کنار گذاشتن سردار پاسدار علی اکبر احمدیان است که اول خرداد ۱۴۰۱ با حکم ابراهیم رئیسی جانشین علی شمخانی شد.
احمدیان یکی از کلیدیترین مهرههای امنیتی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است و کنار گذاشتن او از شورای عالی امنیت ملی میتواند به معنای عقب زدن یک جریان نظامی امنیتی قدرتمند باشد البته در صورتی که به مقام مهمتری گماشته نشود. احمدیان را به عنوان یکی از معماران جنگهای نامتقارن سپاه میشناسند.
احمدیان تا سال ۱۴۰۱ به مدت ۱۶ سال رئیس مرکز راهبردی سپاه پاسداران بود. ماموریت این نهاد طی این سالها از مسائل نظامی فراتر رفت و تا چالشهایی مانند بحران آب و امنیت غذایی نیز گسترش یافت.
در این میان، هرچند جمهوری اسلامی خود را پیروز جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل میداند اما تقریباً برای همه آشکار است که زیرساختهای نظامی و امنیتی حکومت طی این جنگ کاملا شخم خورد. کنار گذاشتن احمدیان را اگر به هیچ مقام دیگری منصوب نشود، میتوان اولین ترکشهای آثار شکستی دانست که حکومت برای پنهان کردن آن تلاش میکند. در اینصورت این احتمال کم نیست که حکومت نسبت به احمدیان و راهکارهایش بیاعتماد شده باشد.
نیروی هوایی و پدافند جمهوری اسلامی در عملیات نظامی ۱۲ روزه کاملاً از کار افتاده و توان موشکی آن کاهش یافته است
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) July 9, 2025
-یحیی رحیمصفوی از مشاوران نظامی علی خامنهای در یک سخنرانی به خودنمایی و بزرگنمایی پرداخته و سخنانی گفته که اتفاقا بیشتر به زیان خود جمهوری اسلامی است: «صهیونیستها می… pic.twitter.com/lw9ZdiAwqj
خبرگزاری «تسنیم» در ارتباط با تشکیل «شورای دفاع» که البته وجود آن جدید نیست مینویسد: «با توجه به چالشهای امنیتی جدید و پیچیدگی تهدیدات منطقهای و جهانی، احیای شورای دفاع میتواند به چابکسازی و تمرکز در تصمیمسازی دفاعی کشور بیانجامد.»
بر اساس گزارشها، رؤسای سه قوه، دو نماینده خامنهای در شورایعالی امنیت ملی، وزیر اطلاعات، رئیس ستادکل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی، فرماندهکل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران و فرمانده قرارگاه مرکزی «خاتم الانبیاء» از جمله اعضای این شورا هستند.
در اخبار و گزارشهای منتشرشده به ماموریت دقیق این شورا اشاره نشده، اما «تسنیم» به بازخوانی ماموریت «شورای دفاع» در دوران جنگ هشت ساله با عراق پرداخته است که شاید نمایی کلی از دلیل مقامات ارشد نظام برای احیای این نهاد در شرایط کنونی باشد.
در گزارش «تسنیم» آمده: «یکی از اقدامات مهم شورای عالی دفاع در دوران دفاع مقدس [جنگ با عراق]، هدایت و نظارت بر طرحهای عملیاتی بود. حدود سه ماه بعد از آغاز جنگ، طرح عملیات شکستن حصر آبادان در جلسه شورای عالی دفاع مطرح و مصوب شد؛ اما اجرا نشد؛ تا اینکه بعد از برکناری بنیصدر، همان طرح با محوریت لشکر ۷۷ خراسان اجرا و در ۵ مهر ۱۳۶۰ به شکستن حصر آبادان منجر شد.»
این خبرگزاری تاکید کرده است: «شورای عالی دفاع در زمینه تعیین سیاستهای دفاعی کشور در دوران دفاع مقدس از جمله چگونگی مذاکره با هیئتهای صلح و پاسخگویی به پیشنهادهای آنان، نقش اساسی داشت.»
به این ترتیب به نظر میرسد حکومت خود را برای دور جدیدی از درگیریها با اسرائیل آماده میکند. به ویژه آنکه منابع اسرائیلی گزارش میدهند احتمالاً دور جدید این جنگ حتا از زودتر از حد انتظار آغاز شود. برخی تحلیلگران میگویند زمینهها و دلایلی که دولتهای اروپایی را برای فعالسازی «مکانیسم ماشه» قانع میکند همگی دلایلی هستند که اسرائیل را مجاب به تکرار حمله به جمهوری اسلامی میکند.