(ویدیو) کرگدن‌ها مسلح به فناوری هسته‌ای؛ این بار قاچاق شاخ غیرممکن است

در تلاشی بی‌سابقه برای نجات کرگدن‌ها از خطر انقراض، جامعه علمی و محیط زیستی آفریقای جنوبی یک گام فراتر از روش‌های سنتی گذاشته‌اند. یک دانشگاه معتبر در این کشور، با همکاری مسئولان انرژی هسته‌ای و فعالان محیط زیست، پروژه‌ای ابتکاری را آغاز کرده است که در آن، شاخ کرگدن‌ها با ایزوتوپ‌های رادیواکتیو تزریق می‌شود. این طرح، که در نوع خود منحصر به فرد است، نه تنها پاسخی خلاقانه به معضل شکار غیرقانونی است، بلکه رویکردی نوین در حفاظت از گونه‌های حیوانی در معرض خطر را معرفی می‌کند. هدف اصلی این پروژه این است که با تبدیل شاخ کرگدن‌ها به یک ماده قابل ردیابی، زنجیره قاچاق آن از شکارچیان تا خریداران نهایی را قطع کند.

این پروژه نوآورانه، که در حال حاضر با تزریق به پنج کرگدن به صورت آزمایشی آغاز شده، بر پایه یک ایده ساده اما قدرتمند بنا شده است. مواد رادیواکتیو تزریق شده به شاخ کرگدن، برای خود حیوان کاملاً بی‌خطر هستند و هیچ عارضه جانبی برای سلامتی او ایجاد نمی‌کنند. اما همین مواد، حتی در دوزهای بسیار پایین، به راحتی توسط دستگاه‌های تشخیص پرتو در فرودگاه‌ها، گمرکات و سایر گذرگاه‌های مرزی شناسایی می‌شوند. این قابلیت، به مأموران امنیتی امکان می‌دهد تا هرگونه تلاش برای قاچاق شاخ کرگدن را به سرعت کشف کرده و مجرمان را بازداشت کنند. این استراتژی، به جای مقابله مستقیم با شکارچیان در دشت‌های وسیع، بر روی بخش حیاتی دیگری از تجارت غیرقانونی، یعنی حمل و نقل و صادرات، تمرکز کرده است.


ضرورت اجرای چنین پروژه‌هایی با توجه به آمار نگران‌کننده جمعیت کرگدن‌ها در جهان کاملاً مبرهن است. اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت گزارش داده است که در آغاز قرن بیستم، جمعیت کرگدن‌ها در حدود ۵۰۰ هزار رأس بود، اما به دلیل تقاضای فزاینده برای شاخ آن‌ها در بازار سیاه، این تعداد به کمتر از ۲۷ هزار رأس کاهش یافته است. شاخ کرگدن که در برخی فرهنگ‌ها به دلیل باورهای خرافی و کاربردهای سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد، به یک کالای بسیار گران‌قیمت تبدیل شده و همین امر، انگیزه‌ای قوی برای باندهای مافیایی و شکارچیان غیرقانونی ایجاد کرده است. این روند نگران‌کننده، کرگدن‌ها را در آستانه انقراض قرار داده و حفاظت از آن‌ها را به یک اولویت جهانی تبدیل کرده است.

آفریقای جنوبی، به عنوان کشوری که با حدود ۱۶ هزار کرگدن، بیشترین جمعیت این گونه را در جهان در خود جای داده، با یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های حفاظت از حیات وحش روبرو است. با وجود تلاش‌های گسترده و صرف هزینه‌های سنگین، این کشور سالانه شاهد شکار غیرقانونی نزدیک به ۵۰۰ کرگدن است. این آمار نشان می‌دهد که روش‌های حفاظتی موجود، مانند گشت‌های مسلح و افزایش نظارت، به تنهایی کافی نیستند. در همین راستا، پروژه تزریق ایزوتوپ‌های رادیواکتیو به شاخ کرگدن، به عنوان یک راهکار مکمل و بازدارنده، می‌تواند تأثیری شگرف در کاهش آمار شکار داشته باشد و با ایجاد یک عامل ترس و عدم قطعیت برای قاچاقچیان، این تجارت مرگبار را بی‌سود کند.

دانشگاه ویتواترزرند که این پروژه را هدایت می‌کند، از مالکان پارک‌های حیات وحش خصوصی و مقامات حفاظت ملی درخواست کرده است تا در این کمپین ملی مشارکت کنند. مشارکت گسترده در این طرح می‌تواند به پوشش‌دهی بخش بزرگی از جمعیت کرگدن‌ها منجر شود و کارایی آن را به حداکثر برساند. این همکاری بین بخش دولتی، خصوصی و علمی، نمادی از یک عزم ملی برای مقابله با شکار غیرقانونی است. تزریق ایزوتوپ‌ها نه تنها به عنوان یک روش ردیابی عمل می‌کند، بلکه به عنوان یک پیام روشن به قاچاقچیان عمل می‌کند: شاخ‌های کرگدن‌های آفریقای جنوبی دیگر به راحتی قابل حمل و نقل نیستند و هر تلاشی در این زمینه با ریسک بالای دستگیری همراه خواهد بود.

این اقدام، علاوه بر اینکه یک راهکار فنی برای حل یک مشکل پیچیده است، پیامدهای گسترده‌تری نیز دارد. این پروژه نه تنها به حفاظت از کرگدن‌ها کمک می‌کند، بلکه به آگاهی‌بخشی عمومی در مورد اهمیت حفاظت از گونه‌های در معرض خطر و خطرات تجارت غیرقانونی حیات وحش نیز یاری می‌رساند. با هر بار کشف یک محموله شاخ کرگدن آلوده به مواد رادیواکتیو، رسانه‌ها و افکار عمومی توجه بیشتری به این موضوع پیدا می‌کنند و فشار بین‌المللی بر روی بازارهای سیاه افزایش می‌یابد. این چرخه مثبت می‌تواند به مرور زمان، تقاضای شاخ کرگدن را کاهش داده و در بلندمدت به ریشه‌کن شدن این تجارت غیرقانونی کمک کند.

در نهایت، این پروژه نوآورانه در آفریقای جنوبی نشان‌دهنده یک تغییر پارادایم در رویکردهای حفاظتی است. به جای تکیه صرف بر روش‌های سنتی که اغلب پرهزینه و کم‌اثر بوده‌اند، استفاده از فناوری‌های نوین و خلاقانه می‌تواند راهکارهای کارآمدتری را ارائه دهد. امید است که موفقیت این پروژه بتواند به عنوان یک الگوی موفق برای حفاظت از سایر گونه‌های در معرض خطر در سراسر جهان مورد استفاده قرار گیرد و الهام‌بخش اقدامات مشابهی در دیگر نقاط دنیا باشد. این تلاش مشترک، اثبات می‌کند که با تلفیق علم، فناوری و اراده اجتماعی، می‌توان حتی در برابر چالش‌های بزرگ نیز پیروز شد و آینده‌ای امن‌تر برای حیات وحش رقم زد.