بحران در پدافند؛ چرا کنترل آسمان ایران به‌سرعت فروپاشید؟

بی بی سی: نعیمه نامجو 
نزدیک به دوهفته است که آسمان ایران جولانگاه جنگنده ها و انواع هواگردهای اسرائیل و در مواردی آمریکاست. حملات هوایی و پهپادی به سراسر ایران پهناور ادامه دارد.

خبرگزاری‌های ایران گزارش‌هایی تایید نشده از سرنگونی جنگنده‌های اسرائیلی منتشر کردند اما هیچ شواهدی برای آن ارائه نداده‌اند. در یک نگاه به نظر می‌رسد که ایران جنگ در دفاع از آسمانش را باخته است و واگذار کردن آسمان در جنگی مدرن که نیروی زمینی در آن دخالت ندارد تبعات نظامی، سیاسی و امنیتی بسیاری دارد.
در این مدت چه گذشت؟
حدود ۷۲ ساعت بعد از آغاز حمله اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر این کشور از کنترل کامل بر آسمان تهران خبر داد. او گفت که به این ترتیب راه برای نابودی برنامه هسته‌ای و موشکی ایران هموارتر شده است.

به گفته ارتش اسرائیل تنها در اولین ساعات حمله در بامداد جمعه ۲۳ خرداد ،۱۳ ژوئن، ۲۰۰ جنگنده برای گشودن آسمان ایران به کار گرفته شد و صد نقطه هدف قرار گرفت، چندین نفر از ارشدترین مقامات نظامی جمهوری اسلامی در همین حمله‌ها کشته شدند.

اسرائیل بارها تهدید کرده بود که به تاسیسات هسته ای ایران حمله می‌کند، حتی بعضی مقامات گفته بودند که همه گزینه‌ها ممکن است و هیچ محدودیتی برایشان وجود ندارد.

ست فرنتزمن، کارشناس دفاعی اسرائیلی می گوید: «ایران کنترل حریم هوایی‌اش را از دست داد چون کشور وسیعی با سیستم پدافندی قدیمی است و سیستم‌های جدیدتر و مدرنش هم بر اساس گزارش‌ها در حمله ماه اکتبر سال گذشته میلادی اسرائیل نابود شده بود.»

در ماه اکتبر سال ۲۰۲۴ گزارش شد که اسرائیل شماری از سامانه‌های دفاعی زمین به هوای اس-۳۰۰ را هدف قرار داده بود.

آقای فرنتزمن می‌گوید ایران مجموعه‌ای از سیستم‌های پدافندی از جمله سیستم‌های قدیمی مربوط به دهه هفتاد میلادی را در اختیار دارد که در مقابل جنگنده‌های نسل پنجم اسرائیل کارایی ندارند.
آیا ایران غافلگیر شد؟
حمله اسرائیل به ایران در حالی انجام شد که بنا بود دور دیگری از مذاکرات ایران و آمریکا برگزار شود. به همین دلیل بعضی از غیر منتظره بودن این حمله سخن می‌گویند. این در حالی است مقامات نظامی تل‌آویو می‌گویند سال‌ها برای این حمله برنامه‌ریزی کرده بودند.

اما حتی در صورت آمادگی ایران برای این حمله، سیستم‌های پدافندی و دفاعی این کشور توان مقابله با تلکنولوژی پیشرفته نیروی هوایی اسرائیل را نداشتند، حمله‌ای با اتکا به مدرن‌ترین تکنولوژی ساخت آمریکا و اسرائیل.

نیک براون، مدیر«بخش ادوات هوشمند موسسه جینز دیفنس» می‌گوید حتی آمادگی ایران برای این حمله هم تغییری در نتیجه نمی‌داد. به گفته او ایران سال‌هاست که در حالت آماده باش است اما تجهیزات جنگ الکترونیکی که اسرائیل در اختیار دارد رادارهای ایران را از کار انداختند و امکان هماهنگی پدافندها را از ایران گرفتند.

«آسمان تهران زودتر و کم هزینه‌تر از آنچه انتظار داشتم به کنترل نیروهای اسرائیل افتاد» این پاسخ مایکل آیسنداست، مدیر بخش مطالعات نظامی و امنیتی موسسه واشنگتن برای خاورنزدیک است.

او می‌گوید «اسرائیل نشان داده که می‌تواند با حملاتی از آسمان عراق و سوریه پدافند ایران را از کار بیاندازد و حالا به راحتی با پرنده‌های هم پنهانکار و هم غیر رادارگریز بر فراز آسمان ایران پرواز می‌کند.»

نبرد نابرابر تکنولوژی
ایران هجدهمین کشور وسیع دنیاست و مساحتش تقریبا ۷۵ برابر اسرائیل است. به این ترتیب پدافند هوایی‌اش باید سطح وسیعی را تحت پوشش قرار دهد و کارشناسان نظامی می‌گویند این کشور امکانات و فن آوری پیشرفته برای حفاظت از آسمانش را ندارد.

ایران مجهز به شماری جنگنده‌های آمریکایی است که در زمان حکومت شاه خریده شده بود که پیشرفته‌ترینشان در آن زمان اف-۱۴ تامکت بود و همینطورتعدادی جنگنده‌های ساخت روسیه. در چند روز گذشته ارتش اسرائیل تصاویری منتشر کرده و مدعی هدف قرار دادن جنگنده‌های ایرانی در آشیانه شده است.

ایران اوایل سال جاری میلادی در مانوری نظامی سامانه موشکی سطح‌ به ‌هوای دوربرد اس-۳۰۰ روسیه و سیستم پدافند هوایی باور-۳۷۳ را به نمایش گذاشت، تا توانایی دفاعی‌اش را به رخ بکشد.

گرچه مایکل آیسنداست از موسسه واشنگتن برای خاور نزدیک می‌گوید: «به نظر می‌رسد باور-۳۷۳ کارایی لازم را نداشته است. ایرانی‌ها علاقه دارند باور- ۳۷۳ را با اس-۳۰۰ مقایسه کنند اما این مقایسه به نظر واقع‌بینانه نیست.»

او می‌گوید به نظر می‌رسد اسرائیل توان پدافند ایران را به طور کامل در هم شکسته است.

در مقابل، اسرائیل یکی از پیشرفته‌ترین و کارآزموده‌ترین نیروهای هوایی در جهان را دارد. نیروی هوایی اسرائیل مجهز به یگان‌هایی از جنگده اف- ۳۵ است.

کارخانه لاکهید مارتین، اف- ۳۵ آی با نام «آدیر» را به سفارش تل آویو می‌سازد. جنگنده‌ای از نسل پنج و مجهز به توان رادارگریزی ویژه. گفته می‌شود اسرائیل حدود چهل و پنج جنگنده «آدیر» از آمریکا خریده است.

با آسیب به سیستم پدافندی ایران گفته می‌شود جنگنده‌های اف- ۱۵ و اف- ۱۶ اسرائیل هم وارد عملیات شده‌اند.

نیک براون از موسسه مطالعات دفاعی جینز دیفنس هشدار می‌دهد که اگر ایران نتواند جلوی پرواز آزادانه نیروی هوایی اسرائیل بر فراز خاک این کشور را بگیرد، ابتکارعمل تاکتیکی و آزادی عمل را به اسرائیل واگذار می‌کند و این کشور تا هر زمان که بخواهد به حملات ادامه می‌دهد.

توییتر منتسب به نیروی هوایی اسرائیل مرتب تصاویری از حمله به اهدافی در ایران از جمله سکوهای پرتاب موشک‌ها را منتشر می‌کند.محاسبات اسرائیل و موشک‌های ایران
ایران در مواجهه با تحریم‌های شدید بین‌المللی سال‌ها تمرکزش را بر توسعه برنامه موشکی‌اش گذاشت و مقامات این کشور می‌گفتند به دنبال گسترش توان «بازدارندگی» هستند.

گفته می‌شود ایران هنوز تعداد قابل توجهی موشک زمین به هوا در اختیار دارد اما به نظر می‌رسد که امکان استفاده کاملا تاثیرگذار از آنها را به دنبال حملات اسرائیل رفته رفته از دست می‌دهد.

راه خروج ایران از شرایط فعلی دسترسی به سیستم‌های پدافندی جدید است، که چندان محتمل به نظر نمی‌رسد. کارشناسانی که ما با آنها صحبت کردیم، می‌گویند ایران توان بازپس گیری آسمانش را ندارد و اسرائیل تا هر وقت بخواهد به عملیات‌هایش ادامه می‌دهد.

نیک براون، از موسسه مطالعات دفاعی جینز دیفنس می‌گوید: «مسئله فن آوری نیست، مسئله اصلی ریسک‌سنجی اسرائیل است و اینکه افکار عمومی‌اش تا کجا حاضر به تحمل هزینه‌های این حمله هستند. »
+22
رأی دهید
-6

  • قدیمی ترین ها
  • جدیدترین ها
  • بهترین ها
  • بدترین ها
  • دیدگاه خوانندگان
    ۵۵
    به امید فردایی بهتر - تهران، ایران
    یک فاحشه لای پاش در عمرش اینقدر باز نشده و نبوده و نیست که آسمان ایران لاش باز شده، همه از خیر و برکت جمهوری مفعولینه
    2
    17
    دوشنبه ۰۲ تیر ۱۴۰۴ - ۱۸:۴۳
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    نظر شما چیست؟
    جهت درج دیدگاه خود می بایست در سایت عضو شده و لوگین نمایید.