بزرگ‌ترین سیلاب تاریخ که دریای مدیترانه را پر آب کرد

العربیه: حدود 5.3 میلیون سال پیش یکی از عظیم‌ترین رویدادهای زمین‌شناسی تاریخ سیاره زمین روی داد: ابرسیلابی موسوم به «سیل زانکلین» به راه افتاد که موجب تشکیل دریای مدیترانه به شکل کنونی‌اش شد.

شش میلیون سال پیش لایه‌های تکتونیک زمین رشته‌کوهی را در تنگه جبل‌الطارق بالا آوردند و جریان آب اقیانوس اطلس را قطع کردند. در نتیجه دریای مدیترانه خشک و به منطقه‌ای پوشیده از نمک و دریاچه‌های شور بدل شد. این دوره‌ به نام «بحران شوری مسینین» شناخته می‌شود.

اما با فرسایش آهسته کوه‌ها، روزی سطح آب اقیانوس از سد کوهستانی بالاتر آمد. آنچه در ابتدا قطراتی کوچک بود، به سرعت به جریانی سهمگین بدل گشت که با سرعت 72 مایل در ساعت به حوضه خشک‌ مدیترانه ریخت.

حجم عظیمی از آب با نیرویی برابر هزار رودخانه آمازون هر روز تا 10 متر سطح دریا را بالا برد و باعث وقوع زمین‌لرزه‌ها و طوفان‌هایی شدید شد. در غرب جریان آب به صخره مالتا رسید، آن را پر کرد، و سپس به شرق ریخت، از صخره‌ای با ارتفاع 1.5 کیلومتر سرازیر شد، و بزرگ‌ترین آبشار تاریخ زمین را شکل داد که 30 برابر بلندتر از آبشار نیاگارا بود.

این سیل نه‌تنها ساختار زمین‌شناسی منطقه را تغییر داد، بلکه حیات زیستی آن را نیز دگرگون کرد. تنها 86 گونه از حدود 780 گونه پیشین دریای مدیترانه از بحران شوری جان سالم به در بردند. پس از سیلاب، شرایط آب شور و فاقد مواد مغذی مانع بازگشت سریع جانوران دریایی شد، و هزاران سال طول کشید تا تنوع زیستی جدیدی شکل بگیرد.

حتی امروزه نیز مدیترانه از اقیانوس اطلس شورتر است. دانشمندان این واقعه را نمونه‌ای طبیعی از دگرگونی غیرقابل‌بازگشت می‌دانند. سیلاب زانکلین، به‌عنوان آزمایش طبیعی، نشان می‌دهد که بازسازی گذشته، حتی پس از میلیون‌ها سال غیرممکن است.

به گفته دانشمندان، هنگامی که یک واقعه عظیم در طبیعت روی می‌دهد، تنها می‌توان چشم‌به‌راه شکل‌گیری جهانی نو بود. این رویداد درس مهمی برای تغییرات اقلیمی امروز دارد: آنچه از بین می‌رود، شاید دیگر هرگز بازنگردد.