از استیو ویتکاف، نماینده ترامپ در مذاکره با عراقچی چه میدانیم؟

بی بی سی: استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ، وکیل و سرمایه‌دار حوزه املاک است که بدون تجربه دیپلماتیک به یکی از مهره‌های کلیدی در سیاست خارجی کاخ سفید و مذاکرات ایران و آمریکا تبدیل شده است.

عباس عراقچی قرار است روز شنبه ۱۲ آوریل، در راس هیاتی در عمان با فرستادگان آمریکا گفت‌وگو کند. بالاترین مقام در هیات آمریکایی نه وزیر خارجه آمریکا، بلکه استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ است.

هنوز درباره مستقیم یا غیرمستقیم بودن مذاکرات ابهام‌های زیادی وجود دارد. طرف ایرانی تاکید کرده که مذاکرات غیرمستقیم و طرف آمریکایی اصرار دارد که مذاکره مستقیم است.

روزنامه واشنگتن‌پست به نقل از دو مقام دولت آمریکا نوشته است اگر گفت‌وگوها مستقیم نباشد، ویتکاف احتمالا به عمان نمی‌رود.

این روزنامه همچنین به نقل از این دو مقام گفته ویتکاف در صورت دریافت دعوت رسمی، احتمالا به تهران هم سفر خواهد کرد.
در خط مقدم مذاکرات خاورمیانه
ویتکاف، که از دوستان قدیمی دونالد ترامپ محسوب می‌شود، نقش مهمی در تلاش‌های دولت جمهوری‌خواه برای پایان دادن به جنگ غزه دارد. او در یک خانواده یهودی در نیویورک به دنیا آمده است.

آقای ویتکاف تجربه دیپلماتیک ندارد اما سال‌های زیادی از عمرش را صرف چانه‌زنی و رسیدن به توافق در بازار مسکن نیویورک کرده است.

دونالد ترامپ پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در آبان ماه، آقای ویتکاف را به عنوان نماینده خود در امور خاورمیانه معرفی کرد.

ویتکاف ۶۸ ساله، در چند ماه گذشته در خط مقدم مذاکرات پیچیده درباره غزه و اوکراین قرار داشته است.

پیش از آغاز ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، او به خاورمیانه سفر کرد و در دیدار با بنیامین نتانیاهو و رهبران کشورهای عرب منطقه در برقراری آتش‌بس در جنگ غزه نقش مهمی داشت.

ویتکاف نیمه اول مارچ امسال برای مذاکره درباره اوکراین راهی روسیه شده بود.
او با ترامپ رفاقت قدیمی داردبا ایران، اول دیپلماسی
به گفته ناظران، انتقال پرونده ایران به آقای ویتکاف نشان می‌داد که دونالد ترامپ پیش از تشدید فشارها سعی خواهد کرد امکان موفقیت دیپلماسی را محک بزند.

ناظران می‌گویند آقای ویتکاف برخلاف فرستاده‌های ویژه سابق آمریکا در امور ایران،‌ فاقد نگرش ایدئولوژیک است و بدون آنکه اولویت و برنامه شخصی داشته باشد، سعی خواهد کرد خواسته آقای ترامپ را به اجرا بگذارد.

استیو ویتکاف قبلا گفته بود: «رئیس‌جمهور اجازه نخواهد داد که ایرانی‌ها صاحب بمب هسته‌ای شوند. این رخ نمی‌دهد. به آنجا نمی‌رسیم... امیدوارم بتوانیم به صورت دیپلماتیک این موضوع را حل کنیم.»

دونالد ترامپ در دوره نخست ریاست‌جمهوری خود با خروج از توافقنامه هسته‌ای با ایران، برجام، سیاست فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی را با اعمال تحریم‌های فلج کننده به اجرا گذاشت.

آقای ویتکاف بعد از ارسال نامه ترامپ به آیت‌الله علی خامنه‌ای، در مصاحبه‌‌ای با تاکر کارلسون، چهره رسانه‌ای محافظه‌کار که نزدیک به دونالد ترامپ تلقی می‌شود، گفته بود: «نامه اخیر آقای ترامپ به رهبر ایران، با هدف تهدید نبود.»

آقای ویتکاف با دفاع از اقدام دونالد ترامپ در ارسال این نامه گفت: دونالد ترامپ دست بالای نظامی را دارد و بهتر است ایرانی‌ها به دنبال راه حل دیپلماتیک باشند. اما این رئیس جمهور آمریکاست که دست به چنین کاری زده است.

نماینده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه اضافه کرد: «ارسال نامه ناشی از این نبود که او ضعیف است. او مردی قدرتمند است، شاید یکی از قدرتمندترین مردانی که من در زندگی دیده‌ام، شاید هم قدرتمندترین مردی که در عمرم دیده‌ام.»

استیو ویتکاف در ادامه مصاحبه گفت مضمون این نامه این است: «من رئیس جمهور صلح هستم. این چیزی است که من می‌خواهم. دلیلی وجود ندارد که مشکل را از طریق نظامی حل کنیم. باید حرف بزنیم. باید سوء تفاهم‌ها را رفع کنیم.»

«باید یک سامانه راستی‌آزمایی راه بیندازیم تا دیگر کسی نگران تسلیحاتی شدن برنامه هسته‌ای شما نباشد.... چون گزینه دیگر این داستان، گزینه خیلی خوبی نیست.»

او گفته بود «ایرانی‌ها به ما پاسخ داده‌اند. من اجازه ندارم درباره جزئیات آن صحبت کنم.»

او اضافه کرد که «ترامپ آماده است فرصتی ایجاد کند که مشکلات با ایران رفع شود تا آنها به صحنه جهانی برگردند و یک بار دیگر ملتی بزرگ باشند. تا دیگر تحت تحریم نباشند. ترامپ می‌خواهد با آنها اعتمادسازی کند.»
شریک و رفیق گلف ترامپ
ویتکاف، که یک شرکت توسعه و سرمایه‌گذاری املاک را اداره می‌کند، دوست قدیمی و شریک گلف ترامپ است. او در دوران نخست ریاست‌جمهوری ترامپ نقش کم‌رنگ‌تری داشت و در هیات امنای مرکز هنرهای نمایشی جان اف. کندی فعالیت می‌کرد.

ویتکاف می‌گوید نخستین بار در دهه ۱۹۸۰ با ترامپ آشنا شد، زمانی که در یک شرکت حقوقی املاک کار می‌کرد که مسئول انجام یکی از معاملات ترامپ بود.

ویتکاف در دادگاه رسیدگی به تخلف‌های مالی ترامپ در سال ۲۰۲۳ شهادت داد که چند سال بعد به‌طور اتفاقی در یک اغذیه‌فروشی با ترامپ برخورد کرد. ترامپ همراه خود پول نداشت و از ویتکاف خواست برایش یک ساندویچ ژامبون و پنیر سوئیسی سفارش دهد. سال‌ها بعد که دوباره با هم دیدار کردند، ترامپ آن ساندویچ را به یاد داشت و آن دو با یکدیگر دوست شدند.

اما رابطه‌شان فراتر از دوستی بود. ویتکاف در طول سال‌ها میلیون‌ها دلار به اهداف سیاسی ترامپ کمک مالی کرده است. او همچنین با ترامپ در پروژه رمزارز خانوادگی رئیس‌جمهور به نام "ورلد لیبرتی فایننشال" همکاری داشته است.

او یکی از سخنرانانی بود که ترامپ شخصا برای سخنرانی در نشست ملی جمهوری‌خواهان در ماه ژوئیه انتخاب کرد.

ویتکاف که پسر خود را سال ۲۰۱۱ بر اثر مصرف بیش از حد مواد مخدر از دست داده، در جلسه ملی جمهوری‌خواهان از آرامشی صحبت کرد که ترامپ در دوران سوگواری به او داده است.

ویتکاف به خانواده‌های گروگان‌ها در اسرائیل گفته بود که از دست دادن اندرو، پسرش، باعث شده درک عمیق‌تری از اهمیت بازگرداندن جسد گروگان‌های کشته‌شده به خانواده‌های سوگوار داشته باشد.

او گفت: «من عضوی از آن باشگاه هستم که فرزندش را به خاک سپرده. باشگاه بدی است.»

ویتکاف در طول کمپین انتخاباتی، گاهی اجازه داد ترامپ از هواپیمای شخصی‌اش استفاده کند و همچنین در آشتی دادن ترامپ با فرماندار فلوریدا، ران دی‌سانتیس، پس از اختلافات شدید بر سر شکست کمپین ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ دی‌سانتیس، نقش داشت. او جلسه‌ای میان ترامپ و دی‌سانتیس در باشگاه شل بی در هالیوود فلوریدا ترتیب داد.

پس از پیروزی ترامپ در انتخابات، او ویتکاف را به‌عنوان یکی از دو رئیس مشترک کمیته مراسم تحلیف منصوب کرد، در کنار سناتور پیشین جورجیا، کلی لوفلر، که اکنون ریاست اداره کسب‌وکارهای کوچک را بر عهده دارد.

سپس ترامپ سمت بسیار مهم‌تری به او داد و او را به‌عنوان نماینده ویژه‌اش در خاورمیانه منصوب کرد. از آن زمان، مسئولیت‌های گسترده‌تری نیز به او محول شده است.