آیا جمهوری اسلامی توانایی حمله به جزیره دیه‌گو گارسیا را دارد؟

بی بی سی، فرزاد صیفی کاران

پس از گزارش‌های مختلف درباره انتقال شش بمب‌افکن‌ بی-۲ آمریکا به جزیره‌ای زیبا، آرام و دور افتاده در دل اقیانوس هند که ورود به آن برای غیرنظامیان ممنوع است، خبرگزاری دفاع مقدس گفت این جزیره می‌تواند «هدف حمله موشکی» ایران، در صورت بالا گرفتن تنش‌ها با آمریکا باشد. در جزیره دیه‌گو گارسیا پایگاه نظامی فوق سری مشترک بریتانیا و ایالات متحده قرار دارد. این خبرگزاری نوشت پایگاه نظامی در «تیررس موشک‌ها و پهپاد‌های میان‌برد» ایران قرار دارد.

سه روزپیش (۱۰ فروردین) دونالد ترامپ، رئیس‌‎جمهور آمریکا در یک گفت‌وگوی تلفنی با شبکه‌ان‌بی‌سی گفت اگر ایران با آمریکا یک توافق هسته‌ای جدید نرسد «بمباران» خواهد شد. او تاکید کرد: «اگر آن‌ها با ما به یک توافق نرسند، بمباران‌ می‌شوند. طوری بمباران‌ می‌شوند که تا به حال شبیهش را ندیده باشند.»

اکنون بی‌بی‌سی فارسی از طریق بررسی تصاویر ماهواره‌ای دریافته است که در فاصله دوم فروردین ۱۴۰۴ (۲۲ مارس ۲۰۲۵) تا امروز ۱۳ فروردین (دوم آوریل) شش فروند بمب‌افکن بی-۲ و شش فروند بمب‌افکن بی-۵۲ در پایگاه نظامی دیه‌گو گارسیا مستقر شده است.

مقام‌های آمریکایی به صورت رسمی اعزام این بمب‌افکن‌ها به جزیره دیه‌گو گارسیا وعلت اعزام آنها را اعلام نکرده‌اند و فرماندهی راهبردی ارتش آمریکا هم گفته است درباره رزمایش‌ها یا عملیات‌ اظهار نظر نمی‌کند.
در تصاویر ماهواره‌ای امروز (۱۳ فروردین)، شش بمب‌افکن بی-۲ و شش بمب‌افکن بی-۵۲ در این پایگاه دیده می‌شود.

این در حالی است که در تصاویر ماهواره‌ای مربوط به همین پایگاه در تاریخ دوم فروردین، هیچ بمب‌افکنی در این پایگاه سری دیده نمی‌شود.

بی‌بی‌سی با بررسی بیشتر تصاویر ماهواره‌ای، دریافته که ظاهرا انتقال بمب‌افکن‌ها به پایگاه دیه‌گو گارسیا از تاریخ ۵ فروردین (۲۵ مارس) شروع شده و در این روز یازده بمب‌افکن ب-۵۲ در این پایگاه مستقر شد.
استقرار یازده بمب‌افکن بی-۵۲ در این پایگاه دیه‌گو گارسیا، پنج فروردین ۱۴۰۴ (۲۵ مارس ۲۰۲۵)شنبه پیش ۹ فروردین (۲۹ مارس) تعداد بمب‌افکن‌های بی-۵۲ به شش فروند کاهش پیدا کرد، اما همزمان چهار فروند بمب‌افکن بی-۲ در این پایگاه مستقر شدند.
استقرار بمب‌افکن‌های بی-۵۲ و بی-۲ پایگاه دیه‌گو گارسیا، ۹ فروردین ۱۴۰۴ (۲۹ مارس ۲۰۲۵)تقریبا همزمان با انتشار گزارش‌های انتقال بمب‌افکن‌های بی-۲ و بی-۵۲ به پایگاه نظامی دیه‌گو گارسیا، سپاه پاسداران هم از جدیدترین پایگاه موشکی زیرزمینی خود به عنوان «ابر شهر موشکی» رونمایی کرد که با واکنش‌های گسترده‌ای همراه بود.

در آخرین شهر موشکی رونمایی شده، عمدتا موشک‌های بالستیک خیبرشکن، حاج قاسم، عماد، سجیل، قدر-H و موشک کروز پاوه به نمایش گذاشته شدند.آیا ایران می‌تواند به جزیره دیه‌گو گارسیا حمله کند؟
پاسخ به این سوال آسان نیست و نیازمند بررسی‌های کارشناسی از لحاظ توانایی‌های نظامی ایران در زمینه موشک و پهپاد است.

جزیره دیه‌گو گارسیا با جنوبی‌ترین نقطه جغرافیایی ایران یعنی بندر پسابندر، ۳۸۰۰ کیلومتر فاصله دارد.

این در حالی است که برد موشک‌های بالستیک و کروزی که نیروهای نظامی در اختیار دارند، بین ۲ تا ۲۵۰۰ کیلومتر عنوان شده است.
فاصله جنوبی‌ترین نقطه جغرافیایی ایران با جزیره دیه‌گو گارسیابرخی از موشک‌های بالستیک ایرانی مانند سجیل و شهاب-۳ب گفته شده برد «دو هزار کیلومتری» دارند و به گفته سپاه پاسداران برد موثر موشک کروز سومار هم «بین ۲ تا ۲۵۰۰» است.

برد واقعی این موشک‌ها را نمی‌توان به یقین مشخص کرد اما از آنها در عملیات‌ با برد دو هزار کیلومتر تاکنون استفاده نشده است.

بیشترین مسافتی که تاکنون موشک‌های بالستیک و کروز ایرانی پیموده‌اند، عملیات وعده صادق یک و دو در حمله به اسرائیل بوده است.

فاصله غربی‌ترین نقطه جغرافیایی ایران تا اسرائیل حدود ۱۲۰۰ کیلومتر است.
دوربردترین موشک‌هایی که تاکنون ایران تولید کرده استبرد پهپادهای ایران نیز حدود «۲۵۰۰ کیلومتر» اعلام شده است. با این وجود در مهر ۱۴۰۳، نیروی هوافضا سپاه پاسداران از پهپاد شاهد-۱۳۶ب رونمایی کرد که گفته می‌شود «برد ۴ هزار کیلومتری» دارد.

این اولین بار بود که ایران از تسلیحات نظامی با برد بیش از «دو هزار کیلومتر» رونمایی می‌کرد.

به گفته نیروهای مسلح ایران، اظهارات علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران گفته است مبنی بر اینکه برد موشک‌های ایرانی فعلا بیشتر از دو هزار کیلومتر نباشد، مانع ساخت موشک‌های دوربردتر شده است. آقای خامنه‌ای گفته بود این تصمیم «علتی» دارد اما هیچ‌گاه به علتش اشاره‌ای نکرده است.
اولین رونمایی از پهپاد شاهد-۱۳۶بدر صورت صحت برد پهپاد شاهد-۱۳۶ب، ایران قادر خواهد بود جزیره دیه‌گو گارسیا را هدف قرار دهد، اما راه‌های دیگری می‌تواند برای حمله به این جزیره وجود داشته باشد؛ برای مثال ارتقا برد موشک‌‎ها و پهپادها، یا استفاده از ناو پهپادبری که به‌تازگی سپاه پاسداران از آن رونمایی کرد.

با این ناو پهپادبر، این امکان وجود دارد که از لحاظ فاصله جغرافیایی به جزیره دیه‌گو گارسیا نزدیک‌تر شد و از آنجا پهپاد را پرتاپ کرد.

اما هیچ‌کدام از اینها در کوتاه‌مدت امکان‌پذیر نخواهد بود.

با بالا گرفتن تنش‌های میان تهران و واشنگتن، شان پارنل، سخنگوی پنتاگون، دیروز گفت: «اگر ایران یا نیروهای نیابتی آن، کارکنان و منافع آمریکا در منطقه را تهدید کنند، ایالات متحده اقدام قاطعانه‌ای برای دفاع از مردم خود انجام خواهد داد.»
برخی از پیشرفته‌ترین و دوربردترین موشک‌های بالستیک ایرانیاز بمب‌افکن‌ بی-۲ چه می‌دانیم و چرا برای ایران نگران کننده است؟
اهمیت بمب‌افکن‌ بی-۲ اسپیریت به دلیل قابلیت بمباران سنگین مراکز زیرزمینی است.

بمب‌افکن بی-۲ ساخت شرکت نورثروپ گرومن است و می‌تواند از پیشرفته‌ترین سامانه‌های دفاعی عبور کرده و به اهداف با سطح محافظت بالا حمله کند.

برد موثر این بمب‌افکن در هر نوبت سوخت‌گیری ۹۶۰۰ کیلومتر است و به دلیل طراحی آیرودینامیک، امکان مانور در ارتفاع بسیار بالا را به‌آسانی دارد.

بمب‌افکن بی-۲ قابلیت حمل سنگین‌ترین بمب‌ها از جمله بمب‌ اتمی را دارد. بمب‌های سنگرشکن مانند بمب ۱۴هزار کیلویی جی‌بی‌یو/۵۷ای‌بی از جمله تسلیحات بمب‌افکن بی-۲ است.

گفته می‌شود بمب‌افکن بی-۲ قادر است با سرعت بسیار نزدیک به سرعت صوت و همچنین تا ارتفاع ۵۰ هزار پا پرواز کند.
 بمب‌افکن ب-۲ در پایگاه نیروی هوایی اندرسنبنابر گزارش‌ها نیروی هوایی ارتش ایالات متحده ۲۰ فروند از بمب‌افکن‌های بی-۲ در اختیار دارد.

بسیاری از تاسیسات حساس نظامی و هسته‌ای ایران در زیرزمین قرار دارد و پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ، احتمال حمله به این تاسیسات چه از سوی آمریکا و چه اسرائیل شدت گرفته است. از این رو استقرار تعداد زیادی از بمب‌افکن بی-۲ باعث نگرانی مقام‌های ایرانی شده است.

این بمب‌افکن نه تنها توانایی گریز از سیستم‌های پدافندی و راداری را دارد، بلکه نوع بمب‌هایی که حمل می‌کند، توان از بین بردن پایگاه‌ها و تاسیساتی در عمق زمین را داراست.