چگونه دنیای پر سروصدا به سلامتی ما آسیب جدی وارد می‌کند

جیمز گالاگر، گزارشگر بی‌بی‌سی، در حال ضبط سطوح مختلف صدا در اطراف بارسلونبی بی سی، جیمز گالاگر(گزارشگر بی‌بی‌سی):
ما را یک قاتل نامرئی احاطه کرده است. قاتلی چنان حاضر در همه جا و فراگیر که ما به سختی متوجه می‌شویم عامل کوتاهی عمر ماست.

این عامل باعث حملات قلبی، دیابت نوع ۲ می‌شود و مطالعات اخیر آن را حتی با زوال عقل مرتبط می‌داند.

این عامل به نظر شما چه چیزی می‌تواند باشد؟

پاسخ سر و صدا است - و تاثیر آن بر بدن انسان بسیار فراتر از آسیب رساندن به شنوایی است.

پروفسور شارلوت کلارک، از بیمارستان سنت جورج، دانشگاه لندن، می‌گوید: «این یک بحران برای بهداشت عمومی است، ما شمار زیادی از مردم را در زندگی روزمره خود در معرض خطر قرار می‌دهیم.»

این بحرانی است که ما از آن حرفی نمی‌زنیم.

بنابراین من در حال بررسی این موضوع بوده‌ام که چه موقعی سر و صدا خطرناک می‌شود، با افرادی که سلامتشان آسیب دیده است صحبت کرده‌ام تا ببینم آیا راهی برای غلبه بر دنیای پر سر و صدا ما وجود دارد یا نه.

من این بررسی را با آشنایی با پروفسور کلارک در یک آزمایشگاه صدا که ساکت بود، شروع کردم. ما می‌خواهیم ببینیم که بدن من چگونه به سر و صدا واکنش نشان می‌دهد و به من دستگاهی داده شده که شبیه یک ساعت هوشمند بزرگ به نظر می‌رسد.

این دستگاه ضربان قلب و میزان عرق کردن پوستم را اندازه‌گیری می‌کند.

اگر شماهم هدفون داشته باشید می‌توانید در این آزمایش شرکت کنید. به این فکر کنید که این پنج صدا چه احساسی در شما ایجاد می‌کنند.
تأثیر سر و صدا بر بدنچیزی که به نظر من واقعا مهیج است، صدای ترافیک در داکا، پایتخت بنگلادش است که به عنوان پر سر و صداترین شهر جهان شهرت دارد. بلافاصله احساس می‌کنم در یک ترافیک سنگین و پر استرس هستم.

و حسگرها اضطراب مرا ثبت می‌کنند: ضربان قلبم بالا می‌رود و پوستم بیشتر عرق می‌کند.

پروفسور کلارک در حالی که صدای بعدی را آماده می‌کند، می‌گوید: «شواهد واقعا خوبی وجود دارد که سر و صدای ترافیک بر سلامت قلب اثر می‌گذارد.»

فقط صداهای شاد زمین بازی روی بدنم اثر آرام‌بخشی دارند. پارس کردن سگ‌ها و مهمانی همسایه در ساعات اولیه بامداد به واکنش منفی منجر می‌شود.

اما چرا صدا باعث تغییرات در بدن من می‌شود؟

پروفسور کلارک می‌گوید: «شما به صدا واکنش عاطفی دارید.»

گوش صدا را تشخیص می‌شود و به مغز منتقل می‌کند و یک منطقه مغزی – به نام آمیگدال - ارزیابی عاطفی را انجام می‌دهد.

این بخشی از واکنش بجنگ یا فرار کن طبیعی بدن است که به ما کمک می‌کند تا به صداهایی مانند حرکت یک شکارچی از میان بوته‌ها واکنش سریع نشان دهیم.

پروفسور کلارک می‌گوید: «بنابراین ضربان قلب شما بالا می‌رود، سیستم عصبی شما شروع به کار می‌کند و هورمون‌های استرس ترشح می‌شود.»

همه اینها در مواقع اضطراری خوب است، اما با گذشت زمان شروع به آسیب رساندن به ما می‌کند.

پروفسور کلارک می‌گوید: «اگر شما برای چندین سال در معرض این صداها قرار بگیرید، بدن شما همیشه چنین واکنشی نشان می‌دهد و خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند حملات قلبی، فشار خون بالا، سکته مغزی و دیابت نوع ۲ افزایش می‌یابد.»

این خطر به شکلی موذیانه، حتی زمانی که ما در خواب عمیق هستیم به ما آسیب می‌زند وقتی که ممکن است فکر کنید خود را با سروصدا وفق داده‌اید.

زمانی که در یک خانه اجاره‌ای نزدیک یک فرودگاه زندگی می‌کردم چنین تصوری داشتم. اما شرایط بیولوژیکی داستان دیگری را تعریف می‌کند.

پروفسور کلارک می‌افزاید: «شما هیچوقت گوش‌های خودتان را خاموش نمی‌کنید، و زمانی که خواب هستید، همچنان در حال گوش دادن هستید. بنابراین این نوع واکنش‌ها، مثل افزایش ضربان قلب، در حالی که خوابیدید روی می‌دهند.»
سلامتی کوکو به خاطر سروصدای محل زندگی او آسیب دیده استسروصدا چیزی ناخواسته است. صدای وسایل حمل و نقل - ترافیک، قطار و هواپیما - منبع اصلی سروصدا هستند، اما صداهای خوشگذرانی ما هم همینطور است. مهمانی لذتبخش یک نفر به منزله سر و صدای تحمل ناپذیر برای دیگری است.

من با کوکو در آپارتمانش در طبقه چهارم ساختمانی در منطقه تاریخی ویلا د گراسیا در بارسلون اسپانیا دیدار می‌کنم.

یک کیسه لیموی تازه چیده شده به در آپارتمان بسته شده است. این بسته را یکی از همسایه‌ها هدیه داده است. در یخچال او یک تورتیلا دیده می‌شود که همسایه دیگری پخته است و او کیک‌های فانتزی ساخته شده توسط همسایه سومی را که مشغول آموزش شیرینی پزی است به من تعارف می‌کند.

از بالکن آپارتمان می‌توان کلیسای معروف ساگرا دا فامیلیا، کلیسای معروف شهر بارسلون را دید. به سادگی می‌توان فهمید که چرا کوکو عاشق زندگی در این آپارتمان است اما سکونت در اینجا هزینه زیادی دارد و او فکر می‌کند مجبور خواهد شد اینجا را ترک کند.

او به من می‌گوید: «این محل بسیار پر سر و صدا است... اینجا سروصدا ۲۴ ساعته است.»

اینجا پارکی برای سگ‌هاست که صاحبانشان می‌توانند سگ‌هایشان را برای گردش به اینجا بیاورند و «صدای پارس سگ ساعت ۲، ۳، ۴، ۵ صبح شنیده می‌شود» و حیاط این مجتمع یک فضای مشترک عمومی است که برای همه چیز از جشن تولد کودکان گرفته تا کنسرت‌های تمام روز همراه با آتش‌بازی از آن استفاده می‌شود.

او تلفنش را بیرون می‌آورد و صدای ضبط ‌شده موسیقی را پخش می‌کند که صدای بلندش شیشه‌های پنجره را می‌لرزاند.

خانه او باید پناهگاهی برای فرار از استرس کار روزمره باشد، اما سر و صدای این محل «مرا دچار یأس می‌کند و دلم می‌خواهد گریه کنم.»

او دو بار به خاطر درد قفسه سینه در بیمارستان بستری شده است و «کاملا» اطمینان دارد که سر و صدا باعث استرس می‌شود و به سلامت او آسیب می‌رساند. او می‌گوید: «یک تغییر فیزیکی صورت می‌گیرد که من احساس می‌کنم، مطمئناً با بدن شما کاری انجام می‌دهد.»

به گفته دکتر ماریا فوراستر، پژوهشگری که شواهد مربوط به صدا را برای سازمان بهداشت جهانی بررسی کرده است، در بارسلون تنها در اثر سروصدای ترافیک سالانه ۳۰۰ حمله قلبی و ۳۰ مورد مرگ رخ می‌دهد.
دکتر ماریا فوراستر می‌گوید سر و صدای ترافیک بیشترین اثر را بر سلامتی دارد زیرا پدیده‌ای بسیار فراگیر استدر سرتاسر اروپا، سروصدای محیط با ۱۲ هزار مورد مرگ زودهنگام در سال و همچنین میلیون‌ها مورد اختلال شدید خواب و همچنین ناراحتی جدی ناشی ازسروصدا مرتبط است که می‌تواند بر سلامت روان تاثیر بگذارد.

دکتر فوراستر را در کافه‌ای ملاقات می‌کنم که با پارک کوچکی از یکی از شلوغ‌ترین جاده‌های بارسلون جدا شده است. دستگاه صداسنج من می‌گوید صدای ترافیک دوردست در اینجا بیش از ۶۰ دسی‌بل است.

ما به راحتی می‌توانیم بدون بلند کردن صدای خود با وجود سروصدا چت کنیم، اما این حجم صدا هم ناسالم است.

او به من می‌گوید که عدد بسیار مهم برای سلامت قلب ۵۳ دسی‌بل است و هر چه بالاتر برود خطر آن برای سلامتی بیشتر می‌شود.

دکتر فوراستر می‌گوید: «این عدد ۵۳ به این معنی است که ما باید در یک محیط نسبتا ساکت باشیم.»
بلندی صداهاو این فقط برای طول روز است، ما برای خواب حتی به سطوح پایین‌تری نیاز داریم. او می‌گوید: «ما شب‌ها به آرامش نیاز داریم.»

اگرچه این فقط به حجم صدا مربوط نیست بلکه اینکه صدا تا چه حد اخلال ایجاد می‌کند و شخص چقدر روی آن کنترل دارد بر واکنش عاطفی ما به سروصدا تاثیر می‌گذارد.

دکتر فوراستر استدلال می‌کند که تاثیر صدا بر سلامتی «در حد آلودگی هواست اما درک آن بسیار دشوارتر است.»

او می‌گوید: «ما به درک این موضوع عادت کرده‌ایم که مواد شیمیایی می‌توانند بر سلامتی ما تاثیر منفی بگذارند و سمی هستند، اما درک اینکه یک عامل فیزیکی، مانند سر و صدا، هم می‌تواند بر سلامت ما فراتر از سلامت قوه شنوایی تاثیر بگذارد چندان آسان نیست.»

یک مهمانی پر سروصدا می‌تواند سرگرمی خوبی برای شرکت‌کنندگان باشد و به آنها نشان دهد که زندگی ارزش زیستن را دارد اما همین میهمانی سر و صدای غیرقابل تحملی را برای دیگران ایجاد می‌کند.

صدای ترافیک بیشترین تاثیر را بر سلامتی ما دارد زیرا افراد زیادی در معرض آن قرار دارند. اما ترافیک صدای ناشی از حرکت ما برای رسیدن به محل کار، خرید و بردن بچه‌ها به مدرسه است. مقابله با سر و صدا به این معنی است که باید از مردم بخواهیم زندگی خود را به شکلی متفاوت بگذرانند - که خود مشکلاتی را ایجاد می‌کند.

دکتر ناتالی مولر، عضو موسسه بهداشت جهانی در بارسلون، مرا با خود برای قدم زدن به مرکز شهر می‌برد. از یک خیابان شلوغ شروع می‌کنیم - صداسنج من بیش از ۸۰ دسی‌بل را نشان می‌دهد - و آرام به سمت خیابان درخت‌کاری‌ شده‌ای ساکت می‌رویم که سروصدای آن بین ۵۰ تا ۶۰ است.
ناتالی مولر در خیابانی که اکنون آرام است اما پیش از این یک خیابان پرترافیک بوداما چیز متفاوتی در مورد این خیابان وجود دارد – اینجا قبلا یک جاده شلوغ بود، اما الان به عابران پیاده، کافه‌ها و باغ‌ اختصاص داده شده است. من می‌توانم خطوط یک چهارراه را با شکل باغچه ببینم. وسایل نقلیه هنوز هم می‌توانند از اینجا عبور کنند اما فقط به آرامی.

به یاد داشته باشید که قبلا در آزمایشگاه متوجه شدیم که برخی صداها می‌توانند بدن را آرام کنند.

دکتر مولر می‌گوید: «اینجا کاملا بدون ‌صدا نیست، اما درک متفاوتی از سروصدا وجود دارد.
مردم به عنوان بخشی از طرح سوپر بلوک بارسلونا در یک منطقه پیاده‌روی می‌کنندطرح اولیه شامل ایجاد بیش از ۵۰۰ منطقه شبیه به این بود که به آنها «سوپر بلوک» می‌گویند - مناطق مناسب برای عابران پیاده که با گروه‌بندی چندین بلوک شهری در کنار هم ایجاد می‌شوند.

دکتر مولر با انجام این تحقیق پیش‌بینی کرد که کاهش ۵ تا ۱۰ درصد سر و صدا در شهر از حدود ۱۵۰ مرگ زودرس سالانه که فقط ناشی از صداست جلوگیری می‌کند. و این «فقط نوک کوه یخ» از مزایای سلامتی چنین طرحی است.

اما در واقع تنها شش سوپربلوک تاکنون ساخته شده است. شورای شهر بارسلون از اظهار نظر در این مورد خودداری کرد.
گسترش شهری
خطرات ناشی از سر و صدا همچنان در حال افزایش است. شهرنشینی افراد بیشتری را وارد شهرهای پر سر و صدا می‌کند.

داکا، بنگلادش، یکی از شهرهای بزرگ جهان است که سریع‌ترین رشد را دارد. این رشد ترافیک بیشتری را به همراه داشته و در شهر موسیقی متن بی‌نظیری از بوق ماشین‌ها وجود دارد.

مومن الرحمن رویال، نقاش، لقب «قهرمان تنها» را دریافت کرد زیرا اعتراضات خاموش او توجه دیگران را به مشکل سروصدای شهر معطوف کرده است.

او هر روز برای حدود ۱۰ دقیقه در تقاطع چند جاده شلوغ با یک پلاکارد زرد رنگ بزرگ می‌ایستد و رانندگانی را که با صدای بلند بوق می‌زنند متهم می کند که باعث ایجاد مزاحمت شدید می‌شوند.
مومن الرحمن رویالاو پس از به دنیا آمدن دخترش این ماموریت را به خود داد. او می‌گوید: «من می‌خواهم تمام بوق زدن‌ها را نه تنها در داکا، بلکه در بنگلادش متوقف کنم.»

او بازهم می‌گوید: «اگر پرندگان یا درختان یا رودخانه‌ها را ببینید، هیچکدام بدون انسان سر و صدا نمی‌کند، پس انسان‌ها مسئول هستند.»

اما در اینجا تصمیم سیاسی نیز وجود دارد. سیده رضوانه حسن، که مشاور محیط زیست و وزیر در دولت بنگلادش است، به من گفت که در مورد تأثیرات سروصدا بر سلامتی «بسیار نگران» است.

برای پایین آوردن سطح سر و صدا یک کارزار آگاهی‌بخشی و اجرای سخت‌گیرانه‌تر قوانین موجود در صدد کاهش بوق زدن است.

او گفت: «انجام این کار در یک یا دو سال غیرممکن است، اما فکر می‌کنم می‌توان اطمینان داد که سر و صدا کمتر می‌شود و وقتی مردم به این نتیجه برسند که اگر سر و صدای کمتری باشد احساس بهتری دارند، مطمئنم عادت آنها نیز تغییر خواهد کرد.»

راه حل‌های مقابله با سروصدا می‌تواند دشوار، پیچیده و چالش برانگیز باشد.

آنچه به دست آورده‌ام آگاهی جدیدی است در مورد اهمیت یافتن فضایی در زندگی برای فرار از سروصدا، زیرا به قول دکتر مسرور عبدالقادر، استاد دانشگاه فنی بنگلادش، سروصدا «یک قاتل خاموش و یک سم تدریجی» است.