ایران اینترنشنال، مراد ویسی(تحلیلگر ارشد ایران اینترنشنال) در روزهایی که دلار در آستانه ۱۰۰ هزار تومان قرار گرفته، سدها خالی از آب، شهرها با آلودگی شدید هوا و قطعی برق دستوپنجه نرم میکنند، و مردم با جیبهای خالی و بازارهای راکد شب عید را سپری میکنند، ایران در وضعیتی بحرانی قرار دارد.
در کنار این بحران اقتصادی، کشور در آستانه ورود به جنگی گسترده در خاورمیانه است که میتواند ایران را بیش از پیش به سوی ویرانی نزدیک کند.
شواهد نشان میدهد که علی خامنهای کشور را به سوی یک درگیری بزرگ سوق میدهد. اما آیا در لحظات پایانی حاضر به عقبنشینی و پذیرش مطالبات دولت ترامپ خواهد شد و از رویای ساخت سلاح هستهای دست خواهد کشید؟ یا اینکه ایران و منطقه را به جنگی سوق میدهد که دامنه ویرانی آن غیرقابل پیشبینی است؟
در حالی که تنشها میان جمهوری اسلامی و آمریکا در یمن به اوج خود رسیده، دونالد ترامپ اعلام کرده که از این پس هرگونه حمله از سوی حوثیها را معادل حمله جمهوری اسلامی تلقی خواهد کرد.
این موضعگیری، پیامدهای سنگینی برای ایران به دنبال خواهد داشت، با این حال، حوثیها تاکید کردهاند که به حملات خود ادامه خواهند داد و روز سه شنبه و بعد از تهدید ترامپ یک موشک بالستیک به سوی اسرائیل شلیک کردند.
در تهران اما، نشانهای از آمادگی جمهوری اسلامی برای توافق با دولت آمریکا دیده نمیشود.
مقامات ایالات متحده تصریح کردهاند که هرگونه توافق مستلزم توقف کامل برنامه هستهای و پایان حمایت ایران از گروههای نیابتی در منطقه است. با این حال، اظهارات مقامات جمهوری اسلامی نشاندهنده آمادگی آنان برای تقابل، نه توافق، است.
وبسایت نورنیوز، رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی، اخیرا تهدید کرده که ایران ممکن است از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) خارج شود و سیاست هستهای خود را تغییر دهد.
در سطح بینالمللی، خروج از این پیمان بهعنوان اقدامی در جهت ساخت سلاح هستهای تلقی میشود.
در همین راستا، برخی چهرههای حکومتی بهصراحت از لزوم دستیابی به سلاح هستهای سخن میگویند. از جمله نظامالدین موسوی، مدیر سابق خبرگزاری فارس، اخیرا اظهار داشته که شکست ژاپن در جنگ جهانی دوم به دلیل نداشتن سلاح هستهای بوده است، در حالی که آمریکا چنین سلاحی را در اختیار داشت.
این اظهارات، نشاندهنده این است که بخشهایی از سپاه پاسداران به این نتیجه رسیدهاند که جنگ با آمریکا حتمی است و برای پیروزی در این جنگ، ایران نیازمند تسلیحات هستهای است.
پیش از این نیز، مقامات مختلف جمهوری اسلامی از جمله علیاکبر صالحی، رییس سابق سازمان انرژی اتمی و کمال خرازی، وزیر امور خارجه پیشین، تلویحا توانایی ایران برای ساخت سلاح هستهای را مطرح کرده بودند.
حتی علی خامنهای در اظهارات اخیر خود اشاره کرده که ایران در صورت لزوم، توانایی ساخت بمب اتمی را دارد.
این افزایش لفاظیهای مقامات جمهوری اسلامی در مورد سلاح هستهای، همزمان نقش تهدیدآمیز دارد تا آمریکا را از تشدید فشارها بازدارد و هم بازتابی از باورهای رهبری ایران است که معتقد است در شرایط ضعف نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی، تنها عامل بازدارنده در برابر آمریکا و اسرائیل، نه موشک و پهپاد، بلکه سلاح هستهای خواهد بود.
در حالی که مقامات جمهوری اسلامی بر ادامه تنشها تاکید دارند، برخی کارشناسان مانند مسعود روغنی زنجانی، رییس پیشین سازمان برنامه و بودجه، پیشبینی کردهاند که در صورت تداوم شرایط کنونی، نرخ دلار ممکن است به ۲۰۰ هزار تومان برسد.
افزایش نرخ ارز تاثیر مستقیم بر قیمت کالاهای اساسی دارد، بهطوری که امروز سکه طلا تنها در یک روز ۱۰ درصد افزایش قیمت داشته و به ۹۷ میلیون تومان رسیده است.
این تحولات نشان میدهد که سیاستهای تنشزا و ماجراجویانه جمهوری اسلامی، بدون در نظر گرفتن تبعات آن برای مردم، همچنان ادامه دارد.
در حالی که کارشناسان اقتصادی هشدار میدهند که این روند منجر به فروپاشی اقتصاد ایران خواهد شد، مقامات جمهوری اسلامی همچنان بر مسیر تقابل با آمریکا و غرب تأکید میکنند.
در شرایطی که آمریکا حملات حوثیها را بهطور مستقیم به ایران منتسب کرده، این سوال مطرح میشود که آیا تنشها محدود به درگیریهای مقطعی در یمن خواهد ماند یا اینکه به جنگی گسترده میان ایران و آمریکا منجر خواهد شد؟
به نظر میرسد که مقامات جمهوری اسلامی، با تاکید بر برنامه هستهای خود و تهدیدات پیاپی، در حال آمادهسازی شرایط جنگی هستند اما عدم توجه آنها به تبعات اقتصادی و اجتماعی این سیاستها برای مردم، نشان میدهد که تصمیمگیریهای کلان کشور بدون در نظر گرفتن منافع عمومی اتخاذ میشود.
امروز وضعیت ایران به نقطهای رسیده که هر سخنرانی خامنهای علیه آمریکا، نرخ ارز را هزاران تومان افزایش میدهد و هر اظهار نظر ترامپ علیه جمهوری اسلامی، مجددا اقتصاد ایران را متلاطمتر میکند.
اکنون، پرسش اصلی این است که آیا جمهوری اسلامی در نهایت حاضر به عقبنشینی خواهد شد، یا اینکه کشور را به سوی بحرانی سوق خواهد داد که پیامدهای آن فراتر از مرزهای ایران خواهد بود؟ سایه جنگ بزرگ خاورمیانه بر سر ایران افتاده و خطر جنگ بیش از هر موقع دیگر به ایران نزدیک شده است. جنگی که جنگ ایرانیان نیست و جنگ خامنهای با آمریکا و اسرائیل است .