ایران: برای رفع نگرانی از نظامی شدن برنامه هسته‌ای حاضریم مذاکره را مدنظر قرار دهیم

بی بی سی: دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل در ایکس نوشت: «اگر هدف مذاکرات رسیدگی به نگرانی‌ها در رابطه با هرگونه نظامی‌سازی بالقوه برنامه هسته‌ای ایران باشد، می‌توانیم چنین بحث‌هایی را مدنظر قرار دهیم.»

«اما اگر هدف مذاکرات از بین بردن برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران باشد تا طرف بخواهد ادعا کند آنچه اوباما نتوانست به‌دست آورد اکنون محقق شده است، چنین مذاکراتی را هرگز انجام نخواهیم داد.»

آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، دیروز در سخنرانی پیش از افطار در حضور مقامات فعلی و پیشین گفت ایران با کشورهایی که «قلدری» می‌کنند و هدف‌شان از مذاکره «تحکم» است مذاکره نمی‌کند.

کمتر از سه روز پیش دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در یک مصاحبه تلویزیونی گفته بود به رهبر ایران نامه نوشته و از او خواسته است مذاکره را قبول کند.

هرچند دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل در نیویورک و نیز عباس عراقچی، وزیرخارجه ایران، دیشب پس از سخنرانی آیت‌الله خامنه‌ای گفت نامه‌ای به دست ایران نرسیده است.

رئیس‌جمهور آمریکا از زمان بازگشتش به کاخ سفید بارها تاکید کرده است که اجازه نخواهد داد ایران به سلاح هسته‌ای برسد و برای این منظور تمام گزینه‌ها را در نظر می‌گیرد اما مایل است بر سر این موضوع با ایران مذاکره کند و به توافق برسد.

ایران می‌گوید در حالیکه آمریکا سیاست حداکثری را در پیش گرفته است حاضر به مذاکره نیست. البته مسعود پزشکیان هفته پیش گفت موافق مذاکره با آمریکا بوده اما بعد از مخالفت آیت‌الله خامنه‌ای این نظر را کنار گذاشته است.

ایران بارها تاکید کرده است که برنامه هسته‌ایش صلح‌آمیز است اما روند غنی‌سازی ۲۰ درصدی و به‌ویژه ۶۰ درصدی اورانیوم که از نظر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی توجیه کافی ندارد برای بسیاری از کشورها نگران‌کننده است.

ایران می‌گوید این اقدام را در واکنش به خروج یکجانبه آمریکا از برجام و «نقض» توافق هسته‌ای از سوی سه کشور اروپایی امضا کننده انجام داده است.

کمتر از یک هفته پیش در حاشیه نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین، نماینده عالی روسیه در دفتر وین سازمان ملل به بی‌بی‌سی گفت از نظر مسکو غنی‌سازی ۶۰ درصدی ایران هدف تسلیحاتی ندارد و اقدامی «واکنشی» است. هرچند که میخائیل اولیانوف همان زمان تاکید کرد که روسیه علاقه ندارد ببیند ایران به سمت غنی‌سازی بالاتر ‌از جمله ۹۰ درصدی می‌رود.

دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، چهار روز پیش تایید کرد که روسیه و آمریکا در جریان مذاکرات ریاض درباره ایران هم رایزنی‌هایی داشته‌اند. او گفت که موضوع پرونده اتمی ایران در مذاکرات آینده دو قدرت جهانی هم مطرح خواهد بود.

آقای پسکوف گفت که در مذاکرات ریاض که بر جنگ اوکراین متمرکز بود، «موضوع ایران هم در دستور کار بود و به آن گریزی زده شد».
دو روز پیش در ریاض، شهری که حالا روشن شده آنجا در حاشیه مذاکرات مسکو و واشنگتن بر سر جنگ اوکراین درباره ایران هم گفت‌وگو شده است، وزیر خارجه ایران گفت مادامی که فشار حداکثری آمریکا علیه ایران برقرار است، تهران به مذاکره تن نخواهد داد.

دور دوم گفتگوهای آمریکا و روسیه فردا در ریاض آغاز می‌شود هر چند گفته شده است موضوع میانجیگری روسیه در مورد ایران جدا از مذاکره با خاتمه دادن جنگ اوکراین انجام می‌شود.

دولت دونالد ترامپ قدمی دیگر برای فشار اقتصادی به ایران برداشت و دیروز معافیت عراق از تحریم برای خرید برق از ایران را که از سال ۲۰۱۸ تمدید شده بود، تمدید نکرد.

مسعود پزشکیان هفته پیش در جریان استیضاح عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، گفت: «در قطر دلار داریم، پس نمی‌دهند. رهبری هم گفتند شش میلیارد دلار دست قطر پول داریم، پس نمی‌دهند. در عراق و ترکیه هم دلار داریم، پس نمی‌دهند.»

آزاد شدن این دارایی‌ها ممکن است در تهران نشانه حسن‌نیت واشنگتن دیده شود.
*******************************************************ماه‌های سرنوشت‌ساز پیش از پاییز
شبنم شعبانی، بی‌بی‌سی
گفته می‌شود مذاکره هنر چشم‌پوشی از بعضی خواسته‌ها به منظور رسیدن به تفاهم برای حصول اهداف مهم‌تر است: آیا حالا که معلوم است دو طرف در اصول چه می‌خواهند و چه نمی‌خواهند، مذاکره ممکن خواهد بود؟

آمریکا نمی‌خواهد ایران تسلیحات هسته‌ای داشته باشد و ایران می‌خواهد فشار حداکثری برداشته شود.

روشنی اهداف اما یک وجه داستان است. مسئله اصلی بی‌اعتمادی دو طرف به یکدیگر است.

بیش از چهار دهه خصومت شرایطی را پیش آورده که برداشتن گام اول در اعتمادسازی را دشوار کرده است: نه دولت دونالد ترامپ به نظر می‌رسد به سادگی از فشار حداکثری به نشانه حسن نیت کوتاه بیاید، نه ایران که برنامه هسته‌اش پیشرفت کرده است خروج واشنگتن از برجام و زدن زیر آن را فراموش می‌کند.

در این میان میانجی‌ سنتی یک دهه اخیر یعنی اروپا که با «دیپلماسی رفت و برگشتی» فشرده از اختلاف دو طرف کم می‌کرد، درگیر تحولات داخلی خود است.

انریکه مورا، قائم‌مقام سابق مسئول روابط خارجی اتحادیه اروپا، مدتی است که بازنشسته شده و هنوز دیپلمات کارکشته دیگری مشغول میانجیگری نشده است.

در غیاب اروپایی‌ها، دیپلماسی از طریق کانال‌های عربی در جریان است ولی ظاهرا حتی سفر اخیر امیر قطر به تهران و رساندن پیام‌ها گشایشی حاصل نکرده است؛ سفری که در پایانش رهبر جمهوری اسلامی صراحتا خواست چند میلیارد دلار پول مسدود شده ایران در دوحه آزاد شود.

چیزی که می‌توان با قطعیت زیاد گفت این است که تا اوایل پاییز امسال و سر آمدن موعد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل در تضمین توافق هسته‌ای، زمانی سرنوشت‌ساز برای رابطه دو کشور است.