ایلان ماسک و خواندن کتاب «لشکرکشی پارسیان: پیشروی ده هزار نفر یا آناباسیس» نوشته «گزنفون»

یورونیوز: ایلان ماسک، مدیرعامل شرکت «تسلا» و رئیس اداره بهره‌وری دولت در کابینه دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا با انتشار پستی در شبکه اجتماعی ایکس از مطالعه کتابی درباره ایران باستان خبر داد.

این کتاب تحت عنوان «لشکرکشی پارسیان: پیشروی ده هزار نفر یا آناباسیس» نوشته «گزنفون»، نجیب‌زاده‌ی جوان آتنی و شاگرد سقراط است که مشاهدات عینی خود را از حضورش در سپاه مزدوران یونانی موسوم به «ده‌هزار نفر» و جنگ در سرزمین پارس روایت می‌کند.

این کتاب تحت عنوان «لشکرکشی کوروش» به زبان فارسی ترجمه شده است.

سپاه ده هزار نفره یونان در سال ۴۰۱ پیش از میلاد برای کمک به کوروش کوچک، پسر داریوش دوم در سرنگونی برادرش و تصاحب تاج‌وتخت پادشاهی پارس راهی سرزمین ایرانیان شده بود.

کوروش کوچک، شاهزاده‌ی هخامنشی، در تلاش برای سرنگونی برادرش اردشیر دوم و نشستن بر تخت پادشاهی ایران، سپاه ده‌هزار نفره‌ی مزدوران یونانی را در سفری پرخطر به عمق خاک پارس رهبری می‌کند. اما در نبرد «کوناکسا»، کوروش کوچک کشته می‌شود و فرماندهان یونانی به دست ایرانیان اعدام می‌شوند. کوناکسا منطقه‌ای در نزدیکی رود فرات و محل صف‌آرایی سپاه کوروش کوچک متشکل از نیروهای یونانی و ایرانی در برابر سپاه اردشیر دوم است.

پس از شکست کوروش کوچک و خیانت ایرانیان به یونانیان، گزنفون، که از سرداران ارتش بود، رهبری نیروهای باقی‌مانده را بر عهده می‌گیرد و آنان را از طریق مسیرهای کوهستانی پوشیده از برف، رودخانه‌های خروشان، کولاک‌های سهمگین و حملات مداوم قبایل دشمن، به سمت سواحل امن دریای سیاه هدایت می‌کند.

Currently reading https://t.co/iHYnrcQypO

— Elon Musk (@elonmusk) March 2, 2025

فریاد معروف تالاتا، تالاتا!
پس از ماه‌ها راهپیمایی طاقت‌فرسا، یونانیان بالاخره به دریای سیاه رسیدند و هنگامی که برای اولین بار افق آب‌های آزاد را دیدند، فریاد معروف (Thalatta، Thalatta) یا همان (دریا! دریا!) را سر دادند که نمادی از آزادی و رهایی آن‌ها شد.

گزنفون که به عنوان یکی از فرماندهان منتخب برای هدایت این سپاه برگزیده شده بود، شرحی زنده و جذاب از این عقب‌نشینی حماسی و پیامدهای آن ارائه می‌دهد. این کتاب یکی از بهترین توصیفات از رویارویی یونانیان با دنیای «بربرها» (اصطلاحی که یونانیان برای غیریونانیان به کار می‌بردند) محسوب می‌شود.

کتاب «آناباسیس» نه‌تنها یک گزارش تاریخی از یک ماجراجویی نظامی واقعی است، بلکه یکی از نخستین نمونه‌های ادبیات جنگی و بقا محسوب می‌شود، که تاکتیک‌های نظامی، زندگی سربازان، رهبری در میدان نبرد و اهمیت فرماندهی را توصیف می‌کند.

این کتاب دردو نسخه چاپی و صوتی به فروش می‌رسد. نسخه چاپی آن شامل ۳۷۵ صفحه است. نسخه صوتی آن با روایت دیوید تیمسون و تحت مالکیت عمومی بوده و در سال ۲۰۲۰ توسط Naxos Audiobooks منتشر شده است.