عبدالله اوجالان، بنیان‌گذار «پ‌ک‌ک» از این گروه خواست سلاح را زمین گذاشته و منحل شوند

رادیو فردا: عبدالله اوجالان، بنیان‌گذار حزب کارگران کردستان (پ‌کاکا)، که زندانی است از این گروه شبه‌نظامی کُرد خواست که سلاح‌های خود را زمین بگذارد و منحل شود.

آقای اوجالان روز پنجشنبه ۹ اسفند در بیانیه‌ای تاریخی که در استانبول قرائت شد، اعلام کرد: «تمامی گروه‌ها باید سلاح‌های خود را زمین بگذارند و پ‌کاکا باید خود را منحل کند.»

بنیان‌گذار حزب کارگران کردستان از سال ۱۹۹۹ در زندان امرالی در انزوای کامل حبس شده و بیانیه‌ خود را در سلولش در همین زندان تنظیم کرده است.

این درخواست عبدالله اوجالان چهار ماه پس از آن مطرح می‌شود که آنکارا به او پیشنهاد مصالحه داد.

سخنان اوجالان توسط هیئتی از نمایندگان حزب دموکراتیک خلق‌ها (DEM) که بامداد پنجشنبه با وی دیدار کرده بودند، قرائت شد.

او در این بیانیه تأکید کرد: «من درخواست کنار گذاشتن سلاح را مطرح می‌کنم و مسئولیت تاریخی این درخواست را بر عهده می‌گیرم.»

اوجالان، رهبر ۷۵ ساله حزب کارگران کردستان، این حزب را در سال ۱۹۸۴ میلادی بنیان گذاشت و درگیری‌های مسلحانه این حزب با ارتش ترکیه تاکنون ده‌ها هزار کشته برجای گذاشته است.

از زمان زندانی شدن اوجالان در سال ۱۹۹۹، تلاش‌های متعددی برای پایان دادن به خونریزی‌هایی که از سال ۱۹۸۴ آغاز شده و بیش از ۴۰ هزار کشته بر جای گذاشته، انجام شده است.

آخرین دور مذاکرات در سال ۲۰۱۵، در پی افزایش خشونت‌ها، به شکست انجامید. پس از آن، هیچ ارتباطی برقرار نشد تا اینکه در اکتبر گذشته، دولت باغچلی، رهبر حزب ملی‌گرای افراطی حرکت ملی (ام‌هاپِ)، به‌طور غافلگیرکننده‌ای پیشنهاد صلحی را به اوجالان ارائه داد، مشروط بر اینکه وی خشونت را رد کند.

این اقدام از سوی رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه نیز مورد حمایت قرار گرفت.

عبدالله اوجالان در سال ۱۹۹۹ توسط نیروهای ویژه ترکیه در کنیا دستگیر شد، اما با وجود زندانی بودن، همچنان نفوذ قابل توجهی بر طرفداران خود داشت. مشخص نیست که اکنون تا چه اندازه بر پ‌کاکا، که جنگجویانش عمدتاً در کوه‌های شمال عراق مستقر هستند، تأثیر دارد.

اوجالان در بیانیه‌ای که در جشن نوروز ۲۰۱۵ برای جمعیت انبوهی قرائت شد، گفت: «این مبارزه ۴۰ ساله ما که با درد و رنج همراه بوده، بی‌ثمر نمانده، اما در عین حال دیگر قابل تداوم نیست.»

مذاکرات آن سال آخرین فرصت خوبی بود که او برای دستیابی به راه‌حلی دیپلماتیک برای درگیری‌ها داشت. اما چهار ماه بعد، روند صلح فروپاشید و درگیری‌ها وارد خونین‌ترین مرحله خود شد، به‌ویژه در مناطق شهری جنوب شرق ترکیه.

امروزه، درگیری‌ها عمدتاً در شمال عراق، جایی که پایگاه اصلی پ‌کاکا قرار دارد، متمرکز است.

اوجالان در خانواده‌ای روستایی در روستای عُمرلی در جنوب شرق ترکیه به دنیا آمد و دیدگاه‌های سیاسی‌اش در میان درگیری‌های خشونت‌آمیز خیابانی بین گروه‌های چپ‌گرا و راست‌گرا در دهه ۱۹۷۰ شکل گرفت.

او در سال ۱۹۷۸ از جریان چپ ترکیه جدا شد و پ‌کاکا را با هدف مبارزه برای تشکیل یک دولت مستقل برای کردهای ترکیه بنیان گذاشت. اوجالان پیش از آن، تحصیل در دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آنکارا را نیمه‌کاره رها کرده بود.

پ‌کاکا که از سوی ترکیه، ایالات متحده و اتحادیه اروپا به‌عنوان یک گروه تروریستی شناخته می‌شود، تا سال ۱۹۹۸ تحت رهبری اوجالان از خاک سوریه فعالیت می‌کرد. اما زمانی که ترکیه تهدید به جنگ کرد، دمشق او را مجبور به ترک این کشور کرد.

اوجالان پس از خروج از سوریه ابتدا به روسیه، سپس ایتالیا و یونان پناه برد، اما سرانجام در سال ۱۹۹۹ در نایروبی، پایتخت کنیا، دستگیر شد.

او پس از دستگیری، تحت تدابیر شدید امنیتی نیروهای ویژه ترکیه به آنکارا منتقل و در دادگاه به اعدام محکوم شد. حکم او بعداً به حبس ابد تخفیف یافت و از آن زمان تاکنون در زندان به سر می‌برَد.

اوجالان خواستار انحلال پ‌ک‌ک و خلع سلاح این گروه شد
بی بی سی: عبدالله اوجالان، رهبر زندانی حزب کارگران کردستان در پیامی که از طریق نمایندگان طرفدار کردها منتشر شد از پ‌ک‌ک خواسته است که سلاح را زمین بگذارد و منحل شود.

امروز هیئتی از اعضای حزب «برابری و دمکراسی خلق‌ها» که یک تشکل سیاسی طرفداران کردهای ترکیه است، برای سومین بار از ماه دسامبر به دیدار آقای اوجالان رفت.

این هیئت پیام آقای اوجالان را گرفته است.
اوجالان: من مسئولیت تصمیم تاریخی خلع سلاح را می‌پذیرمپیام آقای اوجالان توسط نمایندگان طرفدار کردها در پارلمان ترکیه خوانده شدآقای اوجالان در پیام خود گفته است: «من خواستار زمین گذاشتن سلاح‌ها می‌شوم و مسئولیت این تصمیم تاریخی را برعهده می‌گیرم.»
نایب‌رئیس حزب اردوغان: با خلع سلاح پ‌ک‌ک ترکیه از زنجیر رها می‌شود
افکان علا، نایب رئیس حزب عدالت و توسعه، در استقبال از پیام عبدالله اوجالان گفته است که در صورت خلع سلاح و انحلال پ‌ک‌ک، ترکیه «از زنجیر رها می‌شود».

این اولین واکنش رسمی یک مقام ترکیه به پیام آقای اوجالان است.

حزب حاکم عدالت و توسعه می‌گوید انتظار دارد که اعضای پ‌ک‌ک سلاح‌هایشان را زمین بگذارند و از درخواست آقای اوجالان پیروی کنند.
حزب کارگران کردستان چیست؟
حزب کارگران کردستان یا آن طور که با حروف اختصاری شناخته می‌شود پ‌ک‌ک، یک سازمان شبه‌نظامی است که در سال ۱۹۷۸ تأسیس شد و شش سال بعد شورشی جدایی‌طلبانه را در جنوب شرق ترکیه آغاز کرد.

برآورد شده که تا به امروز در درگیری‌های پ‌ک‌ک و نظامیان ترکیه بیش از ۴۰ هزار نفر کشته شده‌‌اند.

عبدالله اوجالان بنیانگذار و رهبر پ‌ک‌ک است.

اوجالان ۷۵ ساله را نیروهای ویژه ترکیه در سال ۱۹۹۹ بازداشت کردند و در ۲۵ سال گذشته او در انزوای کامل در حال گذراندن حکم حبس ابد خود در جزیره‌ ایمرالی در جنوب استانبول است.

ترکیه، ایالات متحده و اتحادیه اروپا پ‌ک‌ک را «تروریستی» قلمداد می‌کنند.
پنج تاریخ کلیدی در تاریخچه حزب کارگران کردستانعبدالله اوجالان از سال ۱۹۹۹ در زندان است(بازداشت عبدالله اوجالان در سال ۱۹۹۹ در کنیا و انتقال او به ترکیه)

۱۹۷۸-۱۹۸۴: تشکیل پ‌ک‌ک و آغاز مبارزه مسلحانه

حزب کارگران کردستان که ریشه‌های مارکسیستی-لنینیستی دارد، در سال ۱۹۷۸ توسط دانشجویان دانشگاه آنکارا با هدف نهایی دستیابی به آزادی کردها از طریق مبارزه مسلحانه تأسیس شد. اکثراً کرد بودند وعبدالله اوجالان، دانشجوی علوم سیاسی، را به‌عنوان رهبر خود انتخاب کردند.

کودتای نظامی ترکیه در سال ۱۹۸۰ باعث شد، پ‌ک‌ک و رهبرش به سوریه و لبنان فرار کنند. در لبنان، این گروه در سال ۱۹۸۴ استراتژی درگیری مسلحانه را آغاز کرد.

شبه‌نظامیان آن در دره بقاع لبنان، در شرق بیروت، آموزش دیدند، در حالی که هم‌زمان به پایگاه‌های نظامی و کاروان‌های ترکیه حمله می‌کردند.

ترکیه در واکنش حملات شدیدی را آغاز کرد که موجی از خشونت را به‌ویژه در مناطق کردنشین جنوب شرقی به راه انداخت و منطقه را به آستانه یک جنگ داخلی کشاند.

۱۹۹۹: دستگیری اوجالان

عبدالله اوجالان پس از تهدیدهای دولت ترکیه علیه دمشق به دلیل حمایت از پ‌ک‌ک، سوریه را ترک کرد و بین چندین کشور اروپایی جابه‌جا شد.

در ۱۵ فوریه در کنیا دستگیر و در ترکیه به اعدام محکوم شد. آقای اوجالان در سلول انفرادی در زندانی در جزیره ایمرالی، در نزدیکی استانبول، محبوس شد.

در سال ۲۰۰۲، زمانی که ترکیه روند لغو مجازات اعدام را به‌عنوان بخشی از اصلاحات مورد حمایت اتحادیه اروپا آغاز کرد، حکم او به حبس ابد کاهش یافت.

۲۰۱۳-۲۰۱۵: آتش‌بس شکننده

عبدالله اوجالان در ۲۱ مارس ۲۰۱۳، در نامه‌ای که در مراسم نوروز، سال نو کردی، قرائت شد، از پ‌ک‌ک، خواست تا سلاح‌های خود را زمین بگذارد. این اقدام بخشی از مذاکرات با دولت وقت رجب طیب اردوغان بود که با میانجی‌گری حزب دموکراتیک خلق ها انجام شد.

سازمان اطلاعات ملی ترکیه نیز با پ‌ک‌ک در اسلو مذاکراتی داشت.

آتش‌بس در ژوئیه ۲۰۱۵ پس از یک حمله بمب‌گذاری مرگبار در شهر سوروچ، در نزدیکی مرز سوریه، فروپاشید.

هم‌زمان، موفقیت حزب دموکراتیک خلق‌ها در انتخابات همان سال فشار زیادی بر دولت اردوغان وارد کرد که نگران از دست دادن کنترل بود.

۲۰۱۵-۲۰۱۶: درگیری‌ها در جنوب شرقی ترکیه

ترکیه اهداف پ‌ک‌ک را در عراق بمباران کرد و یک عملیات نظامی گسترده را در داخل کشور رهبری کرد اما پ‌ک‌ک با «جنگ شهری» واکنش نشان داد.

نبردهای شدیدی به‌طور روزانه در جنوب شرقی ترکیه، از جمله در شهر دیاربکر، رخ داد و تأثیری تلخ بر جمعیت محلی گذاشت.

پس از کودتای نافرجام ۲۰۱۶، روابط به شدت تیره شد، دولت سرکوب فعالیت‌های سیاسی کردها را تشدید کرد و سیاستمداران کرد را بازداشت کرد.

ترکیه همچنین نیروهایی را در شمال سوریه مستقر کرد تا از مرزهای خود محافظت کند.

۲۰۲۴-۲۰۲۵: یک گشایش جدید

پس از یک دهه بن‌بست که با حملات پراکنده همراه بود، حزب « حرکت ملی ترکیه» به‌طور غیرمنتظره‌ای شاخه زیتونی به اوجالان ارائه کرد و او را ترغیب کرد تا خشونت را کنار بگذارد؛ اقدامی که مورد حمایت آقای اردوغان هم قرار گرفت.

هیئتی از نمایندگان طرفدار کردها تاکنون سه دیدار با آقای اوجالان در زندان ایمرالی درروزهای ۲۸ دسامبر، ۲۲ ژانویه و ۲۷ فوریه انجام داده‌اند.
اوجالان در پیامش خواستار «صلح و ایجاد جامعه‌ای دموکراتیک» شده استهمان طور که گزارش کرده‌ایم عبدالله اوجالان، رهبر حزب کارگران کردستان خواهان خلع سلاح و انحلال این حزب شده است.

بخش‌های بیشتری از این پیام را بخوانید:

در طول بیش از هزار سال، روابط بین ترک‌ها و کردها بر اساس همکاری و اتحاد متقابل شکل گرفته است. این دو گروه برای حفظ بقای خود و مقابله با قدرت‌های سلطه‌گر، این اتحاد را ضروری دانسته‌اند. اما در ۲۰۰ سال گذشته، سرمایه‌داری تلاش کرده تا این اتحاد را از بین ببرد. نیروهای مختلف، بر اساس منافع طبقاتی خود، در پیشبرد این هدف نقش داشته‌اند و برداشت‌های یک‌جانبه از جمهوری، این روند را سرعت بخشیده است.

نیاز به یک جامعه دموکراتیک اجتناب ناپذیر است. در حالی که نباید باورهای مبتنی بر برادری و همزیستی را نادیده گرفت. پ‌ک‌ک که طولانی‌ترین و گسترده‌ترین جنبش مسلحانه در تاریخ جمهوری ترکیه بوده، به دلیل بسته بودن کانال‌های سیاست دموکراتیک، حمایت اجتماعی پیدا کرده است.

راه‌حل‌های افراطی مانند تشکیل یک کشور مستقل، خودمختاری اداری یا راهکارهای فرهنگی، قادر به پاسخگویی به واقعیت‌های تاریخی و اجتماعی جامعه نیستند. تنها از طریق یک جامعه دموکراتیک و فضایی سیاسی آزاد می‌توان به احترام به هویت‌ها، آزادی بیان و سازمان‌دهی دموکراتیک گروه‌های مختلف جامعه دست یافت.

قرن دوم جمهوری تنها زمانی می‌تواند به یک استمرار پایدار و برادرانه برسد که دموکراسی در آن نهادینه شود. در مسیر تحقق یک نظام سیاسی پایدار، هیچ جایگزینی برای دموکراسی وجود ندارد و اجماع دموکراتیک، راه‌حل اساسی است. زبان صلح و جامعه دموکراتیک باید بر اساس این واقعیت شکل بگیرد.

فراخوان دولت باحچلی در کنار حمایت رئیس‌جمهور و پاسخ مثبت سایر احزاب سیاسی به این فراخوان فضایی را ایجاد کرده که در آن خواهان زمین گذاشتن سلاح هستم و مسئولیت تاریخی این درخواست را برعهده می گیرم... همان‌طور که در هر جامعه مدرن و حزبی که وجودش به زور از بین نرفته است، این کار به‌صورت داوطلبانه انجام می‌شود، پ‌ک‌ک باید کنگره خود را تشکیل دهد و تصمیم بگیرد. باید سلاح های خود را برزمین بگذارد و خود را منحل کند.

سلام و احترام خود را به تمام کسانی که به همزیستی باور دارند و به این دعوت امید بسته‌اند، تقدیم می‌کنم.
آیا اوجالان می تواند ماندلای ترکیه باشد؟

 ژیار گل- خبرنگار ارشد بی‌بی‌سی در امور بین‌الملل
عبدالله اوجالان پس از دیدار با نمایندگان حزب «برابری و دموکراسی خلق‌ها» در زندان، در نامه‌ای خواستار انحلال و خلع سلاح پ‌ک‌ک شدمردی که ۴۶ سال پیش حزب کارگران کردستان «پ‌ک‌ک» را تاسیس کرد، امروز در پیامی، نه تنها از اعضای این حزب خواست که سلاح را زمین بگذارند، بلکه این حزب را منحل کنند. پیام تاریخی عبدالله اوجالان رهبر پ‌ک‌ک می‌تواند بر چند ده هزار عضو مسلح احزاب کرد در ترکیه، ایران، عراق و سوریه که به فلسفه مبارزاتی او باور دارند تاثیر داشته باشد.

پیام آقای اوجالان از سوی نمایندگان حزب «برابری و دمکراسی خلق‌ها» خوانده شد. این نماینده‌ها توانسته‌اند در دو ماه گذشته سه بار با آقای اوجالان دیدار کنند. آقای اوجالان از پ‌ک‌ک خواسته است که کنگره تشکیل دهد و پیشنهاد خلع سلاح و انحلال خود را بررسی کند.

هفته پیش زاگرس هیوا، سخنگوی پ‌ک‌ک به ما گفت که از پیام آقای اوجالان برای عبور از فاز نظامی به سیاسی حمایت خواهند کرد. او گفت آقای اوجالان باید آزاد شود و در امنیت بتواند از داخل ترکیه رهبری این روند انتقالی سیاسی و قانونی را پیش ببرد.

هنوز هیچ بحثی درباره سرنوشت اعضای پ‌ک‌ک نشده است که اگر سلاح را زمین بگذارند آیا می‌توانند به ترکیه بازگردند یا نه؟ آیا عفو عمومی داده خواهند شد یا نه؟

گفتگوهای پشت پرده بین نمایندگان سیاسی کرد، دولت ترکیه و آقای اوجالان در سه ماه گذشته در جریان بوده است. هنوز مشخص نیست ترکیه چه امتیاز یا قولی به آقای اوجالان داده است که او از اعضای حزبش خواسته سلاح را زمین بگذارند.

آقای اوجالان در پیامش گفت هنگامی که این حزب تاسیس شد همه درها به روی فعالیت سیاسی بسته بود. اما او باور دارد ترکیه امروز این پتانسیل را دارد که مسئله کردها را از راه سیاسی حل کند.

برای بسیاری از کردها عبدالله اوجالان همانند ماندلای آنها است. همچون نلسون ماندلا که ابتدا تروریست خوانده شد و سالها از زندان حزبش را رهبری کرد، آقای اوجالان هم ۲۶ سال است که در زندان به سر می برد. اما از چشم بساری از مردم ترکیه او حزبی را بنا نهاد و جنگی را علیه ترکیه آغاز کرد که در طی چهار دهه گذشته در آن ده‌ها هزار نفر از دو طرف کشته شدند.

پ‌ک‌ک سال ۱۹۷۸ تاسیس شد و حدود چهل سال پیش مبارزانه مسلحانه را شروع کرد. آقای اوجالان در سال ۱۹۹۹ در راه آفریقای جنوبی ربوده شد و به ترکیه بازگردانده شد. دولت نلسون ماندلا به او قول پناهندگی سیاسی داده بود.

نیروهای دمکراتیک سوریه که کردها آن را رهبری می کنند و حزب پژاک در ایران از فلسفه آقای اوجالان پیروی می‌کنند و او را رهبر معنوی خود می‌دانند. آقای اوجالان در پیام خود، به این احزاب در سوریه و ایران اشاره نکرد. اما بی‌تردید پیام او بر روی آنها تاثیر خواهد گذاشت. قطعا حکومت‌های ایران، سوریه و عراق هم این خبر را دنبال می‌کنند.
آلمان پیام اوجالان را یک «فرصت تاریخی» خواند
وزارت خارجه آلمان پیام عبدالله اوجالان برای خلع سلاح و انحلال پ‌ک‌ک را یک «فرصت تاریخی» خوانده است.

در بیانیه وزارت خارجه آلمان آمده است: «پایان دادن به خشونت گام مهم نخست است، اما قدم‌های دیگری نیز باید برداشته شود.»

وزارت خارجه آلمان می‌گوید احترام و تضمین حقوق دموکراتیک و فرهنگی کردهای ترکیه در این مسیر ضروری است.

آلمان می‌گوید آماده همکاری در چنین روندی است.

چند میلیون ترک و صدها هزار کرد ترکیه‌ای در آلمان زندگی می‌کنند.
بارزانی: ما از روند صلح حمایت می‌کنیم
نچیروان بارزانی، نخست‌وزیر اقلیم کردستان عراق، از پیام عبدالله اوجالان استقبال کرده است.

آقای بارزانی گفت: «ما به گرمی از پیام اوجالان استقبال می‌کنیم... و از پ‌ک‌ک می‌خواهیم که به اجرای آن پایبند باشد.»

او در شبکه ایکس نوشت: «ما در اقلیم کردستان کاملا از روند صلح حمایت می‌کنیم.»
استقبال نیروهای دموکراتیک سوریه از «پیام تاریخی» اوجالان
مظلوم عبدی، فرمانده نیروهای کرد در سوریه نیز پیام عبدالله اوجالان را تاریخی دانسته و از آن استقبال کرده است.

فرمانده کل نیروهای دموکراتیک سوریه، به رهبری کردها، گفته است که پیام آقای اوجالان پیامدهای مثبتی برای منطقه خواهد داشت.

او در عین حال تاکید کرد که این پیام به پ‌ک‌ک در ترکیه برمی‌گردد و «به ما در سوریه مربوط نمی‌شود.»
شادی مردم در دیاربکر پس از شنیدن پیام اوجالان
مردم در شهر دیاربکر در جنوب شرقی ترکیه برای شنیدن پخش تلویزیونی کنفرانس خبری حزب «برابری و دمکراسی خلق‌ها» که از کردها حمایت می‌کند، تجمع کردند.

دیاربکر بزرگترین شهر کردنشین ترکیه است.

تجمع‌کنندگان در واکنش به پیام عبدالله اوجالان، رهبر زندانی پ‌ک‌ک (حزب کارگران کردستان) که خواستار انحلال و خلع سلاح این گروه شده است، شادی کردند؛ بعضی هم دو انگشت خود را به نشانه پیروزی به هوا بلند کردند.
تجمع مردم در شهر دیاربکر در جنوب شرقی ترکیه برای تماشای پخش تلویزیونی کنفرانس خبری حزب «برابری و دمکراسی خلق‌ها» که از کردها حمایت می‌کندحمل تصویر عبدالله اوجالان در راهپیمایی روز پنجشنبه در دیاربکر، پس از درخواست او برای انحلال و خلع سلاح پ‌ک‌کتجمع‌کنندگان در دیاربکر در واکنش به پیام آقای اوجالان دو انگشت خود را به نشانه پیروزی به هوا بلند می‌کننددبیرکل سازمان ملل متحد پیام اوجالان را «روزنه امید» برای صلح در ترکیه خواند
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد از پیام عبدالله اوجالان مبنی بر انحلال پ‌ک‌ک استقبال کرد.

خبرگزاری فرانسه به نقل از استفان دوجاریک،‌ سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد، نوشته آنتونیو گوترش پیام عبدالله اوجالان را «روزنه‌ای از امید» برای پایان یافتن جنگ داخلی میان کردها و دولت ترکیه خوانده و ابراز امیدواری کرده است که این گامی مهم برای پایان دادن به نیم قرن درگیری داخلی در ترکیه شود.

آقای اوجالان که حدود نیم قرن پیش با تاسیس حزب کارگردان ترکیه - پ‌ک‌ک - در بسیج ده‌ها هزار کرد مسلح، نقش محوری داشت اکنون با درخواست زمین گذاشتن سلاح از سوی نیروهای پ‌ک‌ک، خواستار انحلال این حزب شده است.

پ‌ک‌ک از سال ۱۹۹۷ در فهرست سازمان‌های تروریستی آمریکا بوده و اتحادیه اروپا و بریتانیا هم این گروه را تروریستی طبقه‌بندی کرده‌اند هر چند در چند سال اخیر مناقشه و اختلاف‌نظر جدی بر سر ادامه تروریستی خواندن این گروه مطرح بوده است.