فلاحت‌پیشه: لاوروف بلوف می‌زند؛ ایران باید در مذاکره‌ با آمریکا، روسیه را کنار بگذارد

یورونیوز: سفر سرگئی لاوروف به ایران منشأ گمانه‌زنی‌های فراوانی درباره آینده تقابل یا تعامل ایران و آمریکا و نقش روسیه در این میان شده است.

بسیاری از ناظران سیاسی، روسیه را مانع موفقیت مذاکرات غیرمستقیم دولت قبلی ایران با دولت جو بایدن قلمداد کرده‌اند چراکه دولت بایدن در جنگ روسیه و اوکراین به شدت حامی اوکراین بود؛ اما الان که دولت ترامپ در جنگ اوکراین جانب روسیه را گرفته و ضمنا ایران را تحت فشار گذاشته است برای نشستن پای میز مذاکره، سؤال این است که روسیه چه موضعی بین ایران و آمریکا اتخاذ می‌کند. حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، عضو و رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در دهمین دوره مجلس شورای اسلامی ایران، روز گذشته در شبکه ایکس (توئیتر سابق) نوشت: «لاوروف... با این پیام به تهران آمده بود: روسیه و آمریکا در ریاض خطوط قرمز مشترکی برای ایران ترسیم کرده‌اند.» متن زیر مصاحبه یورونیوز است با آقای فلاحت‌پیشه درباره آنچه در "ایکس" نوشته بود و نیز درباره امکانات و خطرات فعلی سیاست خارجی ایران در دوره همسویی رؤسای جمهور روسیه و آمریکا.

یورونیوز: وزیر خارجه ایران گفته است لاوروف به تهران آمد تا همکاری‌های اقتصادی ایران و روسیه را گسترش دهد، اما شما گفته‌اید لاوروف آمد تا خطوط قرمز مشترک آمریکا و روسیه را برای ایران ترسیم کند. سؤال این است که خبر رسمی آقای عراقچی صحت دارد یا خبر غیررسمی شما؟

فلاحت‌پیشه: من تحلیلم را گفتم. خبر ندادم. خبر را کسی می‌دهد که اطلاع دارد. من تحلیلم را گفتم. من معتقدم هدف آقای لاوروف از پیام‌هایی که در تهران ارسال کرد، نوعی بازارگرمی برای روسیه بود. ایشان در مصاحبه‌اش گفت که روسیه حاضر است در تحولات مختلف، تقویت‌کننده دیپلماسی باشد. در همین راستا از موضوع هسته‌ای ایران و بحران خاورمیانه گفت. به عبارتی لاوروف سعی کرد به آمریکایی‌ها و خود ترامپ این پیام را بدهد که با روسیه با آمریکای کنونی همسویی دارد و بقیه بازیگران از جمله ایران باید خودشان را با آمریکا و روسیه هماهنگ کنند. اما واقعیت قضیه این است که روسیه حتی در مدیریت بحران اوکراین هم دچار ناکارآمدی است. بنابراین حرف‌های لاوروف پیرو سیاست سنتی روسیه در قبال مسائلِ خارجِ نزدیکِ این کشور بود و هدف اصلی سخنان او چیزی جز تامین منافع روسیه در اوکراین نبود.

یورونیوز: ولی توئیت شما بیش از آنکه شبیه تحلیل سیاسی باشد، شبیه این بود که یک عضو پیشین کمیسیون سیاست خارجی مجلس ایران، خبری را از وقایع پشت پرده نقل کرده است.

فلاحت‌پیشه: بنده الان دو دوره است که در مجلس نیستم و همه توئیت‌ها و موضع‌گیری‌هایم در واقع نوعی تحلیل است.

یورونیوز: ولی وقتی می‌گویید  لاوروف با این پیام به تهران آمده بود که آمریکا و روسیه خطوط قرمز مشترکی را برای ایران ترسیم کرده‌اند، انگار شما از چیزی مطلع هستید.

فلاحت‌پیشه: نه، من تحلیلم را گفتم. یعنی نظرم را با توجه به روش تحلیل تاریخی‌ای که دارم، نوشتم. همان طور که سه سال قبل در یک مصاحبه گفتم روس‌ها برجام را فدای جنگ اوکراین می‌کنند. آن موقع هم بنده نماینده مجلس نبودم ولی آن تحلیل را مطرح کردم و دیدیم که درست از آب درآمد. روس‌ها در جریان جنگ اوکراین اجازه ندادند برجام احیا شود و آن را فدای جنگشان کردند. الان هم معتقدم روس‌ها سعی کردند به طرف ایرانی بگویند که مواضعشان را با آمریکا همسو می‌کنند و در سمت دیگر به طرف آمریکایی بگویند که کارت‌های متعددی در منطقه در دست دارند.

یورونیوز: همسویی پوتین و ترامپ در شرایط فعلی، چه پیامد ناگواری برای جمهوری اسلامی می‌تواند داشته باشد؟

فلاحت‌پیشه: به نظرم اتفاقا این می‌تواند یک فرصت برای ایران باشد. اگر حکومت ایران مسائل سیاست خارجی خودش بویژه موضوع فعالیت هسته‌ای‌اش را از منافع بازیگران واسطی مثل روسیه جدا کند، منافع ایران تامین می‌شود.

یورونیوز: الان روسیه هم ظاهرا باید از توافق ایران و آمریکا استقبال کند چون مسکو با دولت ترامپ همسو است.

فلاحت‌پیشه: روس‌ها فعلا تمام مسائل سیاست خارجی را در راستای موضوع اوکراین ارزیابی می‌کنند و این موضوع را بر تمام مسائل از جمله مساله هسته‌ای تقدم می‌بخشند. دور شدن موضع روسیه از موضع ایران در بحث هسته‌ای، اتفاقا به نفع کشور ما است.

یورونیوز: ولی تحقق این منفعت منوط به این است که رهبر جمهوری اسلامی اجازه مذاکره و توافق با آمریکا را صادر کند.

فلاحت‌پیشه: من معتقدم نه روسیه آن نفوذی را دارد که الان لاوروف مدعی آن است، نه آمریکا آن قدرتی را دارد که الان ترامپ مدعی آن است. یعنی وقتی کار به پای میز مذاکره کشیده شود، مواضع طرف‌های مختلف تعدیل خواهد شد.

یورونیوز: بعد از سفر لاوروف به ایران احتمال دارد موضع جمهوری اسلامی درباره مذاکره با دولت ترامپ تغییر کند؟

فلاحت‌پیشه: به نظرم لاوروف تلویحا می‌خواست به ایران بگوید به سمت نوعی دیپلماسی سه‌جانبه (بین ایران و روسیه و آمریکا) حرکت کند.

یورونیوز: در گپ و پفت‌های سیاسی مردم ایران، آن نظر آقای احمدی‌نژاد هم زیاد مطرح می‌شود که سه سال قبل گفت «روسیه و آمریکا روی ایران و اوکراین معامله کرده‌اند.» درباره این تحلیل چه نظری دارید؟

فلاحت‌پیشه: من این تحلیل را کمی سطحی می‌دانم ولی چنانکه گفتم، معتقدم روسیه سعی دارد اوکراین را مقدم بدارد بر همه مسائل منطقه، از جمله مساله فعالیت هسته‌ای ایران. همان سه سال قبل هم گفتم گلیم برجام باید از جنگ اوکراین خارج شود که نشد. الان هم معتقدم روس‌ها موضوع هسته‌ای ایران را مثل یک کارتِ بازی می‌دانند در مذاکراتشان با آمریکا. به همین دلیل ایران باید به شکلی مستقل در پی حل مسئله هسته‌ای‌اش باشد. برای ایران بهتر است که همه واسطه‌ها، از جمله واسطه‌های اروپایی و روسیه را کنار بگذارد و مستقیما با آمریکا مذاکره کند.

یورونیوز: با توجه به اینکه دولت پزشکیان مایل است با دولت ترامپ مذاکره کند، آیا سفر لاوروف به ایران، بخصوص اینکه اصولگرایان ایران نسبت به روسیه نوعی حرف‌شنوی دارند، آیا سفر لاوروف می‌تواند به سود موضع دولت پزشکیان تمام شود؟

فلاحت‌پیشه: به نظرم نوع طرح مذاکره توسط آقای ترامپ و تقدم سیاست فشار حداکثری بر دیپلماسی، در حال حاضر عملا فضای مذاکره را از بین برده و اتفاقا موضع اصلاح‌طلبان را به موضع اصولگرایان نزدیک کرده است. لذا در این شرایط، به نظر من، مذاکره‌ای شکل نخواهد گرفت. روندد تحولات فعلا متاثر از بلوف‌های سیاسی است. وقتی که دوره کوتاه‌مدت بلوف‌های سیاسی بگذرد، طرح‌های عملی‌تری روی میز می‌آید. حتی از طرف آمریکا. ما الان در دوره بلوف سیاسی به سر می‌بریم و بیشترین بلوف را هم آقای ترامپ زده است. بلوف‌هایی که عملی نمی‌شوند. مثل چیزهایی که در مورد غزه و آمریکای لاتین و کانادا و حتی در مورد اوکراین گفته است. من معتقدم حتی جنگ اوکراین هم به این راحتی تمام نخواهد شد.

یورونیوز: چون به بلوف اشاره کردید، این هم سؤال آخر: احساس نمی‌کنید ایرانیانی که در داخل و خارج کشور امیدوار بودند ترامپ علیه جمهوری اسلامی اقدام نظامی کند، تا حدی از او مأیوس شده‌اند؟

فلاحت‌پیشه: من معتقدم یک ایرانی واقعی هیچ وقت طرفدار جنگ نیست. حتی اعضای اپوزیسیون خارج کشور. به نظرم بسیاری از اعضای اپوزیسیون ضد جنگ هستند چراکه می‌دانند جنگ یعنی ظلم. به نظر من مسائل ایران راهکار داخلی دارد و هیچ راهکار خارجی‌ای برای مسائل کشور ما وجود ندارد. این نکته را همه ما ایرانیان باید کاملا به مثابه یک واقعیت در نظر بگیریم.