انتقاد از تبعیض رسانه های برون مرزی و روزنامه نگارهای «آچار فرانسه ای»

عبدالستار دوشوکی
مرکز مطالعات بلوچستان ـ لندن

پیشگفتار:این مقاله در مورد عملکرد تبعیض آمیز اکثر رسانه های فارسی زبان برونمرزی را امروز در یک فایل پی دی اف (pdf) برای فعالین بلوچ فرستادم و تعجب نکردم که تقریبا همه آنها با من موافق بودند که تبعیض و ناروایی و "پارتی بازی" و رفیق بازی و ضد بلوچ بودن اکثر (و نه همه) رسانه های فارسی زبان برون مرزی تحت بهانه "روزنامه نگار" بیداد می کند.
تبعیض نهادینه شده:
در اوج جنبش "زن زندگی آزادی" بنده مقالات متعددی علیه تبعیض در رسانه ها و بخصوص ایران اینترنشنال که سردبیر آن معاون سابق وزیر جمهوری اسلامی است نوشتم که خوشـبخـتانه کـارگر افتاد. زیرا هر هفته تعداد زیادی  از فعالین بلوچ اعم از زن و مرد بصورت روزانه دعـوت می شدند تا در مورد وقایع بـلوچسـتـان نظر بدهـند. اما بعد از آن تلویزیون ایران اینترنشنال در بیش از ۹۵ درصد موارد از یک فرد غیربلوچ تحت عنوان "روزنامه نگار" دعوت می کند که ظاهرا در مورد همه مسائل متخصص و صاحب نظر و کارشناس و تحلیلگر و کاردان و خبره و ماهر و اهل فن است. از حقابه هامون گرفته تا مسائل صیادی, از تبعیض علیه بلوچ گرفته تا مکانیسم احداث آب شیرین کن در کنارک, از سوختبری گرفته تا سیل در دشتیاری و ریزگرد در شمال بلوچستان و از تغییرات اقلیمی گرفته تا آسیب پذیری فنی راه آهن زاهدان ـ چابهار و از بیماری تالاسمی گرفته تا مالاریا و دهها مورد دیگر که به باور بنده نه تنها مصداق بارز تبعیض علیه فعالین بلوچ است بلکه نوعی توهین می باشد تا معاون سابق وزیر نشان دهد در بین بلوچها تحلیلگر و کارشناس مسائل بلوچستان وجود ندارد.

مدتی پیش این "روزنامه نگار خودی" در مصاحبه با همین تلویزیون به زنان بلوچ و فرهنگ بلوچ توهین کرد. همان زمان در مقاله ای تحت عنوان "توهین تاسف بار تلویزیون ایران اینترنشنال به زنان بلوچ" شدیدا به این توهین اعتراض کردم و نوشتم اسفا که بقیه بلوچها از ره مصلحت سکوت اختیار کردند و این انتقاد دوستانه به همه آنها وارد است. اگرچه بسیاری از آنها همواره محترمانه اعتراض کرده اند ولی متاسفانه صدای آنها نیز به جایی نمی رسد. در آن مقاله نوشتم: "اگرچه برخی از مدیران تلویزیون ایران اینترنشنال در جمهوری اسلامی مقام و منصب داشته اند, اما انتظار نمی رفت مشکلات بلوچستان را به فرهنگ بلوچ که به عقیده من از فرهنگ جاهلانه آخوندی که شب و روز دنبال امام زمان در چاه جمکران می گردند, پیشرفته تر است, نسبت بدهند".

تکلیف بنده با این رسانه وابسته و "م" کاملا مشخص و روشن است, و به دلیل انتقاد از تبعیض و دفاع از حیثیت و جایگاه زنان بلوچ توسط این رسانه بایکوت و تحریم شده ام. کما اینکه صرفا بخاطر نوشتن یک نامه محترمانه و سرگشاده به رئیس صدای آمریکا در مورد رفتار "کارمند" آنها, برای همیشه توسط صدای آمریکا بایکوت شدم. اگرچه آن زمان سردبیر ارشد صدای آمریکا بلافاصله با من تلفنی تماس گرفت و بشرط خصوصی نگه داشتن محتوای صحبت های تلفنی (که متاسفانه و هزار متاسفانه من شرط را پذیرفتم) توضیح داد که علت چیست که کاری از دست آنها در مورد این "کارمند بخصوص" بر نمی آید.

بنده صرفنظر از اینکه به این رسانه ها دعوت می شوم یا نه, همیشه انتقاد خود را از رسانه ها بارها مطرح کرده ام منجمله از ایران اینترنشنال و منوتو و بی بی سی و غیره. اگرچه بی بی سی علیرغم انتقادات هرگز برخلاف بقیه مرا تحریم نکرده و این هفته علاوه بر بی بی سی در برخی از رسانها حضور یافتم و نظرات من معکس شده است از جمله تلویزیون های ایران فردا؛ تلویزیون میهن و رُژن تی وی. اما رسانه های افراطی مثل ایران اینترنشنال و منوتو و صدای آمریکا تحت هیچ شرایطی انتقاد را نمی پذیرند. منوتو این اواخر اینقدر افراطی شده بود که حتی عکس جوانی تظاهرات ٤۶ سال پیش خود من را به خود من نشان میدادند و می پرسیدند که "آیا اینها تجزیه طلب هستند؟" که با خنده گفتم "فکر نکنم". بهر حال معضل و موضع مشکل آفرین و افراطی که تلویزیون منوتو اخیرا اتخاذ کرده این است که از نظر آنها بلوچ و کرد و ترک و عرب و ترکمن "تجزیه طلب"  و "ایران ستیز" هستند مگر اینکه عکس آن ثابت شود؛ و اگر در مورد مثلا  "زبان مادری" صحبت کنند در این صورت صددرصد ضد ایران هستند. زیرا از نظر آنها بلوچی یا کردی یا ترکی یا عربی و یا ترکمنی  زبان نیستند بلکه "گویش محلی" هستند. واقعا دلم برای کشورهایی مثل آذربایجان و ترکمنستان و ۲۲ کشور عربی می سوزد که زبان ندارند و فقط "گویش محلی" دارند.

بر طبق داده های منتشر شده توسط سایت اتــنـولـوگ، حدود ۶۹۰۹ زبان زنده در دنیا وجود دارد. زبان فارسی نیز در رده ۳۴ زبانهای زنده دنیا قرار دارد که بر اساس سایت اتــنـولـوگ زبان مادری حدود نیمی از ایرانیان می باشد. بر طبق داده های این سایت، زبان آذری در رده ۴۹ و زبان کـُردی در رده ۵۶ و زبان بلوچی در رده ۹۷ جدول زبانهای زنده دنیا قرار دارند. از منظر زبانی بیش از ۶۷% کشورهای جهان جمعیتی کمتر از بلوچستان دارند. حتی اصل ۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی تصریح می کند:” استفاده از زبانهای محلی و قومی در مطبوعات و رسانه‌های گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس، در کنار زبان فارسی آزاد است”. ولی تلویزیون منوتو این را آغاز تجزیه ایران می داند. اگر اینگونه می بود الان باید حداقل ۶۹۰۹ کشور در دنیا می بود. وانگهی بعنوان مثال مساحت کل بلوچستان (مناطق بلوچ نشین در سه کشور ایران, پاکستان و افغانستان) قریب به ۷۰۰ هزار کیلومتر مربع است. بلوچستان در ایران بین چهار استان تقسیم شده است (استان فعلی, کرمان, هرمزگان و خراسان جنوبی). در افغانستان نیز همین گونه است. لذا از نظر مقایسه مساحت در رده ۳۹ کشورهای جهان ( بعد از زامبیا با مساحت ۷۵۲ هزار ک.م. مربع و قبل از میانمار با مساحت ۶۷۲ هزار ک.م. مربع) قرار می گیرد. لذا از منظر مساحت سرزمینی ۸۰% کشورهای جهان مساحتی کمتر از "بلوچستان" دارند.

و کلام آخر در مورد ایران اینترنشنال, بعنوان مثال چند روز پیش در مورد گزارش "کمپین فعالین بلوچ" بجای اینکه از یکی از مسئولین این کمپین دعوت کند, طبق روال همیشگی از این "آچارفرانسه ـ روزنامه نگار" دعوت کردند تا هر پیچی را باز کرده و نظر دهد. البته تا آنجایی که من خبر داشتم ایران اینترنشنال برای هر مصاحبه چند دقیقه ای حدود صد دلار پرداخت می کند. تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل. در مورد کاربردهای چندگانه و چندمنظوره "آچار فرانسه ـ خبرنگار صادراتی" در برخی از این رسانه های بارها نوشته و سخن گفته ام.  بنابراین در نهایت ما  بلوچها که قربانی "ستم سه گانه" هستیم بعنوان یک اصل مبارزاتی علیه تبعیض باید افشاگری و فعالیت کنیم؛ فرقی نمی کند که این تبعیض زشت و توهین آمیز توسط جمهوری اسلامی اعمال می شود یا توسط مسئولین یک رسانه برونمرزی که اتفاقا برخی از آنها مقامات سابق رژیم و یا روزنامه نگاران سابق رژیم هستند. باید در مقابل هر نوع تبعیض مبارزه و روشنگری کرد و بدون فرصت طلبی و مصلحت سنجی شخصی عامل تبعیض را محکوم نمود.