«جمعه خونین» زاهدان؛ رئیس دادگستری سیستان و بلوچستان: ماموران خاطی بجای قصاص به ۱۰ سال حبس محکوم شدند

علی موحدی راد، رئیس کل دادگستری سیستان و بلوچستانبی بی سی: علی موحدی راد، رئیس کل دادگستری سیستان و بلوچستان، درباره «حادثه ۸ مهر ۱۴۰۱» که به «جمعه خونین» زاهدان معروف است گفت به خانواده جانباختگان دیه پرداخت شده است و ماموران خاطی هم به «۱۰ سال حبس» محکوم شده‌اند.

در جریان اعتراضات گسترده پس از کشته شدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد، روز جمعه ۸ مهر ۱۴۰۱ در زاهدان به گفته فعالان بلوچ دست‌کم ۱۰۰ نفر با شلیک مستقیم ماموران از داخل یک پاسگاه پلیس کشته شدند هرچند که شورای تامین سیستان و بلوچستان گفت در مجموع ۳۵ نفر کشته شدند.

تجمع در این شهر عمدتا سنی‌نشین پس از نماز جمعه آن روز در زاهدان و در اعتراض به «تجاوز یک فرمانده نیروی انتظامی به یک دختر نوجوان بلوچ» شکل گرفته بود.

به گزارش ایسنا، رئیس کل دادگستری سیستان و بلوچستان امروز (یکشنبه ۲۳ دی) در تشریح آخرین جزئیات پرونده گفت که «ترس مردم» یکی از علل طول کشیدن رسیدگی به این پرونده بوده است: «برخی از مردم می‌ترسیدند که برای شکایت به دستگاه قضائی مراجعه کنند. برخی از این افراد فاقد شناسنامه و تبعه افغانستان بودند و نمی‌توانستند گواهی انحصار وراثت بیاورند و اولیای دم کشته‌شدگان معلوم نبود و این موضوع روند رسیدگی را کُند می‌کرد.»

آقای موحدی راد در مورد علت صادر نشدن حکم قصاص برای «ماموران خاطی» گفت: «اتهام ماموران قتل عمد در نظر گرفته شده است ولی از آنجا که مشخص نشد چه کسی دقیقا به این افراد شلیک کرده و از چه اسلحه‌ای شلیک صورت گرفته، بجای قصاص، دیه و برای ماموران حداکثر مجازات حبس که ۱۰ سال بوده در نظر گرفته شده است.»

آقای موحدی راد توضیح نداد که چرا مشخص نشد از چه سلاح‌هایی شلیک شده بود و به ماموران خاطی هم اشاره‌ای نکرد.

رئیس پلیس و رئیس کلانتری ۱۶ زاهدان کمی بعد به دلیل «قصور» در حوادث آن روز از کار برکنار شده‌ بودند.
کمپین فعالان بلوچ می‌گوید در «جمعه خونین» زاهدان نیروهای نظامی و انتظامی با استقرار بر پشت‌بام کلانتری‌ها معترضان را هدف گلوله قرار دادندجمعه خونین زاهدان چگونه شکل گرفت؟
سه روز پیش از حادثه جمعه خونین زاهدان، سه‌شنبه ۵ مهر ۱۴۰۱، «مولوی فتحی نقشبندی»، امام جمعه اهل سنت شهرستان «راسک»، در بیانیه‌ای برای نخستین‌بار «تعرض فرمانده پیشین پلیس چابهار به دختر نوجوان بلوچ» را علنی کرد.

تقریبا یک هفته پیش از آن، مولوی عبدالحمید اسماعیل‌زهی، امام جمعه اهل سنت زاهدان، در نماز جمعه بدون اشاره مستقیم سکوت خود را «معنادار» توصیف کرد و ضرورت بررسی مسئولان را تذکر داد.

بنابر گزارش‌ها، این تعرض جنسی به دختر نوجوان بلوچ در جریان بازجویی از متهمان قتل زنی در روستاهای شهرستان دشتیاری از توابع چابهار در روز ۱۱ شهریور ۱۴۰۱ رخ داد.

بر اساس روایت‌ها، در آن روز سرهنگ «ابراهیم کوچک زایی» در جریان بازجویی، یک دختر نوجوان اهل روستایی از شهرستان دشتیاری را به بهانه «بازرسی بدنی» به اتاق استراحت خود در محل کارش برده و به او تعرض کرده بود.

به گفته فعالان مدنی منطقه، پس از آن که خبر این آزار جنسی در روستای محل اقامت خانواده این دختر نوجوان پخش شد، دست‌کم دو دختر نوجوان دیگر هم شهادت دادند که فرمانده پیشین پلیس چابهار به آنها تعرض کرده است.

شهروندان معترض روز جمعه ۸ مهر در زاهدان بعد از پایان نماز جمعه در مصلا به خیابان آمدند و در مقابل پاسگاه پلیس ۱۶ زاهدان شعارهای اعتراضی سر دادند.

نیروهای امنیتی که به گفته منابع محلی پیش از این تجمع بر روی پشت‌بام پایگاه پلیس و برخی ساختمان‌های اطراف مستقر شده بودند، به فاصله کوتاهی بعد از تجمع به معترضان شلیک کردند و آنها را از ناحیه سر و سینه هدف گلوله قرار دادند.

به گفته فعالان مدنی و شاهدان عینی، تیراندازی به معترضان در این روز دست‌کم در سه مقطع رخ داد. بار اول بعد از مراسم نماز و زمانی که معترضان در خیابان با تجمع در برابر پایگاه پلیس، به‌عنوان نهاد مسئول تجاوز به دختر نوجوان بلوچ، هدف شلیک گلوله قرار گرقتند.

بار دوم دقایقی بعد از آن بود که معترضان با دیدن اجساد غرق خون در مسجد مکی و خیابان دوباره به مقابل پایگاه پلیس ۱۶ رفته و شعار دادند. این بار هم ماموران مسلح دوباره به معترضان شلیک کردند.

مأموران سپاه پاسداران هم با تعقیب معترضان در خیابان‌های زاهدان تا ساعت‌ها بعد از حادثه نخست معترضان را هدف گلوله قرار دادند.
تصاویر شماری از کشته‌شدگان در جریان وقایع جمعه ۸ مهر ۱۴۰۱