افشای اسناد؛ جاسوسی گسترده خانواده اسد علیه یکدیگر در حکومت متزلزل او

 بشار اسد و نزدیکان او در یک کنسرت جاز در حلبرادیو فردا: هزاران سند بدست آمده از تشکیلات اطلاعاتی حکومت ساقط‌شده سوریه نشان داده که اعضای فامیل بشار اسد علیه یکدیگر جاسوسی می‌کردند.

در پی پیشروی نیروهای «هیئت تحریر شام» به رهبری احمد الشرع، ملقب به ابومحمد الجولانی از استان ادلب به دمشق که ۱۱ روز طول کشید، بشار اسد روز ۱۸ آذر به روسیه گریخت و حکومت ۵۴ ساله او و پدرش به پایان رسید.

روزنامه‌های بریتانیا و اسرائیل در میان رسانه‌هایی هستند که بر اساس اسناد اطلاعاتی برملا شده از سوی حاکمان تازه به قدرت رسیده در سوریه، به انتشار جزئیاتی از مطالب این مدارک پرداخته‌اند.

به نوشته معاریو، این اسناد حاکی است که خویشاوندان نزدیک اسد به یکدیگر اعتماد نداشتند و از هر فرصت و از راه‌های متعدد مشغول جاسوسی و خبرچینی علیه یکدیگر بودند و فعالیت‌های اقتصادی، تحرکات و هر رفت‌وآمد اعضای فامیل نزد رهبر نظام و میان باندهایی از خود فامیل را زیر نظر داشتند.

بر اساس این گزارش در روز یک‌شنبه ۹ دی، بخش زیادی از اسناد «استخبارات» دوران اسد مربوط به کوشش حکومت او برای بقا و سرکوب اعتراضات از سال ۲۰۱۱ و میزان بالای ظنین بودن مقامات و مهره‌های این تشکیلات به یکدیگر است.

گزارش‌های روزهای نخست پس از فرار اسد، از جمله تحقیقات رویترز، حاکی بود که بشار اسد تصمیمش برای خروج از سوریه را از ماهر، برادر کوچکش که یک فرمانده مهم ارتش بود، پنهان کرد.

چند تن از بستگان نزدیک اسد در روزهای گذشته در گفت‌وگو با رسانه‌ها از بی‌خبری خاندان اسد از تصمیم بشار برای فرار و عدم آگاهی از میزان لرزان بودن حکومت او تا آخرین دقایق، سخن گفته و بشار اسد را به خیانت حتی به خانواده متهم کردند. حافظ مندر اسد، نوه عموی اسد، هفته پیش به بی‌بی‌سی جهانی گفت: «بشار دنیا و تمام خانواده را فریب داد… این با هر معیاری خیانت است…».

بر اساس نوشته معاریو با استناد به اسناد برملا شده، غیر از جاسوسی بستگان اسد علیه یکدیگر، مهره‌های تشکیلات امنیتی مخفی حکومت اسد نیز به یکدیگر مشکوک بودند و هر کسی علیه دیگری جاسوسی می‌کرد.

بر اساس اسناد «استخبارات» (سازمان اطلاعات)، شنود، هک رایانه‌ای، رصد فعالیت‌های شهروندان در اینترنت، اعزام مأمور برای مقابله فیزیکی، تهیه گزارش با جزئی‌ترین امور در مورد «مظنونین» یک روند عادی بوده و بسیاری از شهروندان شامل کودکان در مدارس زیر نظر بودند و برخی از آموزگاران علیه دانش‌آموزان به تشکیلات اطلاعاتی گزارش می‌دادند.

در بهار امسال ۱۲ دانش‌آموز در مدرسه‌ای در حمص به ظن پاره کردن عکس بشار اسد بازداشت شدند. یک معلم که پاره‌های عکس را در سطل زباله دید، گزارش داده بود.

شمار مهره‌های نهادهای اطلاعاتی حکومت اسد معلوم نیست اما به نوشته تایمز، حجم عظیم اسناد از تعداد زیاد عوامل مخفی امنیتی در رژیم او نشان دارد.
«تماس واتس‌اپی ارتش اسرائیل با مقامات ارشد حکومت اسد»
روزنامه یدیعوت آحرونوت روز ۷ دی گزارش داد ارتش اسرائیل که در حکومت اسد منظماً اهداف مرتبط با ایران و حزب‌الله در سوریه را بمباران می‌کرد، «از طریق واتس‌اپ» برای مقامات ارشد سوریه، مانند علی عباس کامل، وزیر دفاع وقت، پیام می‌فرستاد تا آن را به بشار اسد منتقل کند. این گزارش حاکی است اطلاعات اسرائیل شماره‌های تلفن ارشدترین مقامات اسد را در اختیار داشت.

یدیعوت آحرونوت همچنین افزود یک بار در سال ۲۰۱۹، پس از آن که سوریه راه رسیدن یک محموله نظامی از ایران به سوریه را سد کرد، قرار بود بشار اسد با یوسی کوهن، رئیس وقت موساد در کاخ کرملین در مسکو دیدار کند اما آقای اسد پا پس کشید.
میلیون‌ها سند «استخبارات» در راه دیجیتالی شدن
فایننشال‌تایمز روز ۹ دی نوشت بازرسان جنایات جنگی، جامعه مدنی سوریه و گروه‌های حقوق بشری در تلاش برای حفظ شواهد جنایات حکومت بشار اسد هستند و بسیاری از آن‌ها، از جمله خانواده‌های مفقودان به رهبری گروه شورشی «هیئت تحریر شام» اعتماد ندارد.

بر اساس این گزارش، میلیون‌ها سند شامل پرونده‌های بی‌شمار از زندان‌ها، بازداشتگاه‌ها، مراکز اطلاعاتی و بیمارستان‌های نظامی بدست آمده اما بخشی از اسناد نیز در هرج و مرج روزهای نخست فروپاشی حکومت اسد آتش زده شد و این نگرانی وجود دارد که برخی از وفاداران اسد نیز دستور داشتند اسناد را بسوزانند.

به نوشته فاینشنال‌تایمز، کارشناسان نگران هستند که بلبشوی ایجاد شده، ممکن است پیگرد قضایی مهره‌های حکومت اسد را به خطر بیندازد و ردیابی ناپدیدشدگان را برای خانواده‌ها دشوارتر کند.

در پی فروپاشی حکومت اسد، حدود ۲۴ هزار و ۲۰۰ تن از زندان‌ها آزاد شدند اما به گفته نهادهای حقوق بشری سوری، هنوز دست‌کم ۱۱۲ هزار و ۴۱۴ تن ناپدید هستند.

ویلیام وایلی، مدیر اجرایی یک سازمان غیردولتی که از سال ۲۰۱۱ مشغول گردآوری شواهد از سوریه برای تحقق عدالت و پاسخ‌گو کردن حکومت اسد بوده، می‌گوید که بخشی از اسناد به اماکن امن انتقال یافته و به زودی کار بزرگ دیجیتالی کردن پرونده‌ها آغاز خواهد شد.