مذاکرات آمریکا و امارات برای ترغیب سوریه به جدایی از ایران؛ خامنه‌ای به اسد: «گذشته را فراموش نکن»

یورونیوز: خبرگزاری رویترز به نقل از منابع خود گزارش کرده است که ایالات متحده و امارات عربی متحده با یکدیگر در مورد امکان لغو تحریم‌ها علیه بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه در ازای تغییر موضع رژیم دمشق در قبال ایران گفتگو کرده‌اند.

به گفته این منابع، مقامات آمریکایی و اماراتی در حال مذاکره بر سر این هستند که اگر بشار اسد از ایران فاصله بگیرد و مسیرهای تسلیحاتی را برای حزب‌الله لبنان قطع کند، تحریم‌ها علیه او را ملغی کنند.

بنابر گزارش خبرگزاری رویترز، گفتگوها در ماه‌های اخیر تشدید شده است که ناشی از انقضای احتمالی تحریم‌های گسترده آمریکا در ۲۰ دسامبر علیه حکومت بشار اسد و همچنین کارزار اسرائیل علیه «شبکه منطقه‌ای تهران» از جمله حزب‌الله لبنان، حماس در غزه و دارایی‌های ایران در سوریه است.

این مذاکرات قبل از حمله شورشیان مخالف اسد به حلب در هفته گذشته انجام شده است و به گفته منابع، پیشروی جدید شورشیان دقیقاً «نشانه‌ای از نوعی ضعف در اتحاد اسد با ایران» است که ابتکار عمل امارات و آمریکا قصد بهره‌برداری از آن را دارد.

بنابر آنچه منابع به رویترز گفته‌اند اگر بشار اسد از کمک ایران برای ترتیب دادن یک ضد حمله علیه شورشیان استقبال کند، تلاش‌ها برای فاصله انداختن بین این دو متحد دیرینه احتمالا پیچیده خواهد شد.

روز گذشته عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، برای نشان دادن حمایت تهران از بشار اسد به سوریه سفر کرد و شیخ محمد بن زاید آل نهیان رئیس‌ امارات عربی متحده نیز در تماس تلفنی با اسد درباره آخرین تحولات آخر هفته به گفتگو پرداخت.

رسانه‌های لبنانی پیش از این گزارش کرده بودند که اسرائیل پیشنهاد لغو تحریم‌های آمریکا علیه سوریه را داده است، با این حال ابتکار مشترک امارات با ایالات متحده قبلاً گزارش نشده بود.

امارات عربی متحده نقش رهبری را در جهان عرب برای احیای اسد در میان کشورهای عرب مسلمان سنی داشته است.

امارات در سال ۲۰۲۲ میزبان بشار اسد بود. این اولین دیدار وی از یک کشور عربی از زمان آغاز جنگ در سال ۲۰۱۱ محسوب می‌شد. اندکی بعد اتحادیه عرب نیز عضویت سوریه را بازگرداند.
بنابر گزارش‌ها، مذاکرات قبل از حمله شورشیان به حلب انجام شده استبه گفته منابع، امارات مدت‌ها امیدوار بوده است که با دور کردن بشار اسد از ایران، روابط تجاری با سوریه ایجاد کند. اما تحریم‌های آمریکا این تلاش‌ها را با مشکل مواجه کرده است.

حزب‌الله و حامی آن ایران از سال ۲۰۱۲ در سوریه مداخله کردند تا بشار اسد را در برابر شورشیان سنی حمایت کنند.

یک منبع آمریکایی مطلع گفت که مقامات کاخ سفید با اشاره به علاقه امارات متحده عربی به تامین مالی بازسازی سوریه و «تضعیف موقعیت» اسد پس از تهاجم اسرائیل به حزب‌الله با مقامات اماراتی گفتگو کرده‌اند.

وی که نخواست نامش فاش شود، اضافه کرد امکان لغو تحریم‌ها برای اسد، در حالی که اسرائیل به متحدان ایران ضربه می‌زد، «فرصتی» برای اعمال «رویکرد چماق و هویج» جهت شکستن اتحاد سوریه با ایران و حزب‌الله ایجاد کرد.

ایالات متحده پس از سرکوب اعتراضات علیه اسد در سال ۲۰۱۱، تحریم‌هایی را علیه سوریه اعمال کرد. این تحریم‌ها در سال‌های جنگ بارها تشدید شدند و سخت‌ترین آن‌ها معروف به قانون «قیصر» است که در سال ۲۰۱۹ در کنگره آمریکا تصویب شد.

این تحریم‌ها در سراسر بخش‌های تجاری سوریه اعمال می‌شود و هر کسی را که با سوریه یا نهادهای روسی و ایرانی در سوریه سروکار دارد، بدون در نظر گرفتن ملیت هدف قرار می‌دهد.

تحریم‌ها در ۲۰ دسامبر به اصطلاح «غروب» کرده یا منقضی می‌شوند، مگر اینکه توسط قانونگذاران آمریکایی تمدید شوند.
شهادت فرد سوری با نام مستعار «قیصر» در کنگره آمریکا. قیصر هزاران تصویر از شکنجه‌شدگان توسط حکومت اسد را منتشر کردیکی از مذاکره‌کنندگان سوری گفته است امارات پس از تلاش ناموفق برای لغو تحریم‌ها برای اسد پس از زلزله مرگبار در فوریه ۲۰۲۳، دو ماه پیش اجازه انقضای آن‌ها را با مقامات کاخ سفید مطرح کرد.

این در حالی است که فعالان حقوق بشری سوری امیدوارند قانون سزار در کنگره آمریکا تمدید شود.

یک دیپلمات خارجی مستقر در خلیج فارس نیز به رویترز گفته است که امارات و عربستان سعودی در ماه‌های اخیر «مشوق‌های مالی» به اسد برای جدایی از ایران ارائه کرده‌اند و گفته‌اند که این مشوق‌ها بدون هماهنگی با واشنگتن ممکن نبوده باشد.

یک دیپلمات لبنانی نیز گفته است که امارات همچنین متعهد شده به سوریه کمک کند تا زیرساخت‌های ویران‌شده از جنگ را بازسازی کند تا راهی برای «دورتر کردن اسد از ایران» شود.

همزمان اما به گزارش رویترز ایران به بشار اسد هشدار داده است. یک دیپلمات ارشد منطقه‌ای مطلع از موضع تهران به رویترز گفته است که علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی از طریق مشاور ارشد خود علی لاریجانی این پیام را به اسد ابلاغ کرده که: «گذشته را فراموش نکن».

این دیپلمات گفت: «این پیام به عنوان یک یادآوری به اسد بود که متحدان واقعی او چه کسانی هستند.»

از زمانی که شبه‌نظامیان حماس در ۷ اکتبر سال گذشته به خاک اسرائیل حمله کردند، ایران شبکه متحدان خود را برای ضربه زدن به اسرائیل بسیج کرده است اما بشار اسد تا حد زیادی از پیوستن به آن اجتناب کرده است حتی زمانی که اسرائیل به اهداف حزب‌الله در کشورش حمله کرد و یک مجتمع دیپلماتیک ایران در دمشق را بمباران کرد.

پیش از این بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، با بیان اینکه اسرائیل تلاش‌های ایران، حزب‌الله و ارتش سوریه برای وارد کردن سلاح به لبنان را خنثی کرده گفته بود: «اسد باید بفهمد که با آتش بازی می‌کند».