تفاوت حکمرانی در آلمان و ایران از دید دکتر محمود سریع القلم

تفاوت حکمرانی در آلمان و ایران از دید دکتر محمود سریع القلم

چرا مردم آلمان، عربستان ،آمریکا و چین به حکام خود علاقه دارند؟
حل مشکلات اقتصادی و رفاه مردم اولویت حکام است pic.twitter.com/qsXGvFesDG

— gooya (@gooyanews) November 28, 2024

محمود سریع القلم: کشوری که سرمایه‌داری را تجربه نکرده نمی تواند آزادی را تجربه کند. متون علمی این را به ما می‌گوید. تخصص، ساختارسازی، مدیریت علمی، عقلانیت، علم گرایی و آینده نگری منتج از تکامل نظام سرمایه داری است. هیچ حکومتی به مردم نمی گوید که از فردا به شما آزادی می‌دهم. آزادی نتیجه یک ساختار است. ساختاری که در آن حاکمان، ثروتمند نیستند. شما می توانید به طور دقیق ثروت آقای بایدن را بدانید. اما در رابطه با آقای پوتین چنین کشفی امکان دارد؟ با این مقایسه می توان به خیلی حقایق رسید.

آزادی به این معناست که افراد یک جامعه حق انتخاب و قلم و بیان و اظهارنظر دارند. این افراد می‌توانند انتقاد کنند. این در چه شرایط و ساختاری به وجود می‌آید؟ وقتی در یک کشور گردش قدرت به وجود می‌آید. از مشروطه تاکنون ایرانی ها به دنبال آزادی هستند. اما از نظر من، آزادی طبقه پنجم یک ساختمان است. ایرانی‌ها از دوره مشروطه، اول به دنبال ساخت طبقه پنجم یک ساختمان هستند. چنین امری امکان ندارد. ساخت فونداسیون برای یک ساختمان پنج طبقه به معنای بنیان اقتصاد است. این را تجربه می گوید ثروت یک کشور را باید از کانال‌ها و مجاری و کریدورهای حاکمیت بیرون بیاورید. این امری است که در ایران به آن «رانت» گفته می‌شود. مثلا می بینید که وزیری در کشورمان ۱۵۰ شرکت دارد.

برلین می‌گوید وقتی قدرت سیاسی از اقتصادی تفکیک شد آزادی متولد می شود. ما ایرانی ها فکر کردیم که اگر کمپین راه بیندازیم و کتاب ترجمه کنیم و حزب تک نفره درست کنیم و به حکمرانان نصیحت کنیم آزادی به وجود می آید. چون بسیاری از ما، تئوری و تاریخ را دقیق مطالعه نکردیم. هیچ حکومتی به جامعه به صورت داوطلبانه آزادی نمی‌دهد. در ساختار این اتفاق می افتد. یادتان هست که ترامپ حرفی می زد و سی ان ان بلافاصله با فکت‌هایی رد می کرد. همین آقای ترامپ ورود شهروندان ۷ کشور را ممنوع کرد و یک قاضی محلی و نه فدرال این حکم را لغو کرد. این معنای دقیق آزادی رسانه و تفکیک قوا است.

از نظر علمی واژه ای در انگلیسی هست که ترجمه آن مهم است. این واژه State است. از نظر من این کلمه به معنای «حکومت»‌است. کلمه Government به معنای دولت و قوه مجریه و کابینه است. معتقدم که به معنای علمی کلمه،‌ هنوز که هنوز است در ایران State تشکیل نشده است. آنچه در ایران داریم مناسبات بین افراد است. اگر می خواهید معنای State را بدانید باید تاریخ آلمان را مطالعه کنید. تشکیلاتی که با قانون و قاعده و مقررات اداره می شود. این گونه است که خانم مرکل می رود و آقای شولتز می آید و بدون اینکه دیدگاه شخصی خود را اعمال کند،‌ آن State را مدیریت می‌کند. وقتی درباره پهلوی حرف می زنیم درباره چه چیزی حرف می‌زنیم؟ پهلوی یعنی دو نفر. وقتی درباره قاجار حرف می‌زنیم یعنی هفت نفر. اما State پهلوی کجاست؟ در حالی که آمریکا یک حکومت دارد و هر تصمیمی در دولت آمریکا گرفته شود ۱۶نهاد باید درباره آن نظر دهند تا یک جمع بندی به دست بیاید. اینها سابقه ایجاد حکومت دارند.

حتی در کشورهای عربی خلیج فارس هم به این معنا هنوز State تشکیل نشده است. بیشتر، مناسبات چند هزار نفر آدم است. اما چون این کشورها معتقد به مشورت و بوروکراسی قوی و هوش مصنوعی و برون سپاری هستند خیلی قاعده مند عمل می کنند. چون این کشورها با فناوری اداره می شوند. در هند یک حکومت وجود دارد اما در تاریخ ایران هنوز این حکومت تشکیل نشده است. چون دست آخر اهلیت و وفاداری و رفاقت است که مسائل را حل می کند. ما به قاعده مندی عادت نکردیم. ما سنت ایجاد State را نداریم. من معتقدم ایران Nation State نیست و معتقدم که در خاورمیانه اصلاً‌ پدیده ای به نام Nation State نداریم.