«تله استعماری» پکن برای تهران؛ ۹۲ درصد نفت ایران با تخفیف ۳۰ درصدی راهی چین می‌شود

 دو نفتکش در حال جابجایی «غیرقانونی» نفت ایران در آب‌های اندونزیرادیو فردا: رئیس مرکز پژوهش‌های اتاق ایران با اشاره به تأثیر تحریم‌ها بر از دست رفتن بخش عمده بازارهای پیشین نفت ایران، می‌گوید در شرایط فعلی «۹۲ درصد» از نفت کشور، آن‌هم با تخفیفی دست‌کم «۳۰ درصدی» راهی چین می‌شود.

حجت‌الله میرزایی که در نشستی درباره بررسی بودجه ۱۴۰۴ صحبت می‌کرد، با تأکید بر «بسته‌بودن دست ایران» در شیوه دریافت بهای نفت صادراتی، گفت این پکن است که در مورد ترکیب و قیمت نهایی اجناسی که در مقابل این نفت ارزان به ایران می‌دهد، تصمیم ‌می‌گیرد.

به گفته این کارشناس اقتصادی، تبعات تحریم‌ها و از جمله شیوه رفتار چین با ایران، باعث شده که کشور در یک «تله استعماری قرن نوزدهمی» گیر بیافتد. تله‌ای که به گفته او، دولت راهی هم برای خروج از آن ندارد.

سخنان رئیس مرکز پژوهش‌های اتاق ایران درباره ناترازی انرژی و محدود شدن صادرات نفت ایران بر اثر تحریم‌ها، تنها یک‌روز پس از هشدار بی‌سابقه رئیس مجلس مطرح شد.

محمدباقر قالیباف، سه‌شنبه ششم آذرماه با اشاره به بحران ناترازی در انرژی گفت ایران اکنون «نفت و بازاری ندارد که با آن جهان را تهدید کند».

رئیس مجلس ایران بدون نام‌بردن از دولت‌های پیشین گفت: «زمانی بود که در مواجهه با تهدیدات دشمنان می‌گفتیم نفت را روی شما می‌بندیم و اهرم تهدید ما بود، اما امروز و با این وضعیت کدام نفت را می‌بندیم و کدام بازار را داریم؟»

دولت محمود احمدی‌نژاد در سال ۱۳۹۱ غرب را تهدید کرده بود که در صورت تحریم ایران، تهران هم صادرات نفت را «متوقف می‌کند» تا قیمت نفت در بازارهای جهانی به «۳۰۰ دلار» رسیده و اقتصاد جهانی دچار بحران شود.

با گذشت بیش از یک دهه، نه‌تنها این تهدیدها عملی نشده، بلکه ایران برای عرضه نفت به بازارهای جهانی، ناگزیز دست به دامن چین و ارائه تخفیف‌های گسترده شده است.

این در حالی‌است که پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا همزمان با سردی کم‌سابقه روابط تهران با غرب، شمشیر تحریم‌های جدید احتمالی را، بر فراز سر ایران به اهتزاز در آورده است.

انتقاد از بی‌برنامگی دولت‌ها و پیش‌بینی افزایش تورم در سال آینده
رئیس مرکز پژوهش‌های اتاق ایران، در بخش دیگری از اظهاراتش ضمن تأکید بر «بسته‌بودن دست دولت» در تأمین و تخصیص بودجه‌های عمرانی، از «بی‌برنامگی» دولت‌های جمهوری اسلامی برای اداره اقتصاد کشور انتقاد کرد.

به گفته حجت‌الله میرزایی، نبود چشم‌انداز اقتصادی درازمدت، عملاً تغییرات سالانه بودجه را به «تغییرات شکلی» بدون هیچ برنامه ‌مشخصی تقلیل داده است.

میرزایی همزمان با اشاره به کسری بودجه گسترده، تأکید کرد که «۹۶ درصد» بودجه کشور صرف هزینه‌های جاری و عمدتاً پرسنلی می‌شود و دست دولت در تغییر این بخش عملاً بسته است.

او با تأکید بر وجود ۳۰ هزار پروژه ملی ناتمام و محدودیت‌های غیراقتصادی برای استفاده دولت از ۴ درصد باقیمانده بودجه، اجرای طرح‌های عمرانی و توسعه ملی را «غیر عملی و غیر واقع‌بینانه» توصیف کرد.

رئیس مرکز پژوهش‌های اتاق ایران با مثبت‌خواندن برنامه دولت برای افزایش مالیات متناسب با نرخ تورم، در عین حال پیش‌بینی کرد که در سال ۱۴۰۴ نرخ تورم کشور از ۴۰ درصد فراتر برود.

حجت‌الله میرزایی با اشاره به تأثیر تصمیم‌گیری‌های غیر کارشناسی در افزایش جدی کسری بودجه، خواستار همکاری سران سه قوه، در کوتاه‌کردن دست مجلس از افزایش غیر کارشناسی سقف بودجه شد.

این اقتصاددان همزمان دولت را ناگزیر از افزایش بهای بنزین، با هدف کاستن از شتاب افزایش کسری بودجه دانست.

بحث افزایش قیمت بنزین، سال‌هاست که به یک موضوع بسیار حساس اجتماعی- سیاسی و حتی امنیتی تبدیل شده است. افزایش ناگهانی بهای این کالای اساسی در ۲۴ آبان‌ماه ۱۳۹۸ و در دولت حسن روحانی منجر به اعتراضات گسترده و خونینی در سراسر ایران شد. موضوعی که حتی باعث شد رئیس جمهور وقت، خود را از اجرایی‌شدن افزایش قیمت بنزین، «بی‌خبر» نشان دهد.

طی هفته‌های اخیر هم، مقام‌های سیاسی ایران بارها به شکل تلویحی به قیمت بنزین اشاره کرده‌اند. در حالی‌که فاطمه مهاجری سخنگوی دولت به طور مستقیم بر بستن بودجه سال آتی بدون در نظر گرفتن افزایش بهای بنزین تأکید کرده بود، خود مسعود پزشکیان رئیس جمهور، چندین‌بار و از جمله در صحن علنی مجلس، با اشاره به قیمت بنزین فوب در کشورهای منطقه، بهای بسیار اندک سوخت در ایران را «غیرمنطقی و غیر قابل دوام» توصیف کرده است.