سرباز فراری روسیه اسرار مربوط به حفاظت از یک پایگاه هسته‌ای را فاش می‌کند

یک موشک بالستیک در یک پایگاه هسته‌ای روسیهبی بی سی: آنتون می‌گوید در روز آغاز تهاجم روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، پایگاه تسلیحات هسته‌ای که او در آن خدمت می‌کرد، در حالت آماده‌باش کامل قرار گرفت.

او که افسر سابق نیروهای هسته‌ای روسیه است، می‌گوید: «پیش از آن فقط تمرین داشتیم. اما در روز آغاز جنگ، سلاح‌ها به طور کامل مستقر شدند. ما آماده بودیم تا نیروها را در دریا و هوا مستقر کنیم و از لحاظ تئوری، آماده انجام یک حمله‌ هسته‌ای بودیم.»

من با آنتون در مکانی محرمانه خارج از روسیه ملاقات کردم. بی‌بی‌سی برای حفاظت از او مکان این دیدار را فاش نمی‌کند. ما همچنین نام او را تغییر داده‌ایم و چهره‌اش را نشان نمی‌دهیم.

آنتون افسر یک پایگاه فوق سری تسلیحات هسته‌ای در روسیه بود. او اسنادی را به ما نشان داد که واحد، رتبه، و پایگاه او را تایید می‌کرد.

بی‌بی‌سی نمی‌تواند تمام رویدادهایی را که او توصیف می‌کند به طور مستقل تایید کند، اما این روایت‌ها با اظهارات رسمی مقام‌های روسیه در آن زمان هم‌خوانی دارد.
افسر سابق (سمت چپ) در مکانی محرمانه با بی‌بی‌سی گفت‌وگو کرد. چهره او برای مخفی نگه داشتن هویتش تار شده استسه روز بعد از ورود ارتش به خاک اوکراین، ولادیمیر پوتین اعلام کرد که نیروهای بازدارنده هسته‌ای روسیه در «حالت ویژه خدمات رزمی» قرار گرفته‌اند.

آنتون می‌گوید این آماده‌باش از روز نخست جنگ برقرار بود و ادعا می‌کند که واحد او «داخل پایگاه قرنطینه شده بود».

این افسر سابق می‌گوید: «تمام چیزی که داشتیم شبکه تلویزیون دولتی روسیه بود. واقعا نمی‌دانستم این‌ کارها به چه معناست. وظایفم را به‌ صورت خودکار انجام می‌دادم. ما در جبهه نمی‌جنگیدیم، فقط از سلاح‌های هسته‌ای محافظت می‌کردیم.»

او می‌افزاید که این حالت آماده‌باش پس از دو تا سه هفته لغو شد.

گفته‌های آنتون چشم‌اندازی از عملکرد درونی و فوق سری نیروهای هسته‌ای روسیه ارائه می‌دهد. گفت‌وگوی اعضای این نیرو با خبرنگاران امری بسیار نادر است.

او توضیح می‌دهد: «فرایند گزینش در آنجا بسیار سخت‌گیرانه است. همه نیروها حرفه‌ای هستند - هیچ سرباز وظیفه‌ای وجود ندارد.»

«همه دائما تحت نظارت هستند و روی آنها آزمایش‌های دروغ‌سنجی انجام می‌شود. حقوق آنها بسیار بالاتر است و این نیروها به جنگ فرستاده نمی‌شوند. کارشان دفع حمله هسته‌ای یا انجام آن است.»

این افسر سابق می‌گوید زندگی در آنجا به شدت کنترل‌شده بود.

«مسئولیت من این بود که مطمئن شوم سربازانی که زیر دست من هستند هیچ گوشی تلفنی را وارد پایگاه هسته‌ای نمی‌کنند.»

او توضیح می‌دهد: «آنجا یک جامعه بسته است، هیچ فرد غریبه‌ای در آنجا نیست. اگر بخواهید والدینتان از شما بازدید کنند، باید سه ماه قبل درخواست خود را به سرویس امنیت فدرال (اف‌اس‌بی) ارائه دهید.»
سربازان محافظ گشت در پایگاه هسته‌ای آموزش‌های ویژه دیده‌اندآنتون بخشی از نیروهای واحد امنیتی پایگاه بود، یک نیروی واکنش سریع که از سلاح‌های هسته‌ای محافظت می‌کرد.

او با لحنی که رگه‌هایی از غرور در آن مشهود است می‌گوید: «ما دائما تمرین داشتیم. زمان واکنش ما دو دقیقه بود.»

روسیه حدود ۴۳۸۰ کلاهک هسته‌ای عملیاتی دارد که به گفته‌ «فدراسیون دانشمندان آمریکایی» از این تعداد تنها ۱۷۰۰ کلاهک «مستقر» یا آماده استفاده هستند. مجموع کلاهک‌های هسته‌ای تمام کشورهای عضو ناتو تقریبا به همین تعداد است.

همچنین نگرانی‌هایی درباره احتمال تصمیم پوتین برای استقرار سلاح‌های هسته‌ای «غیر استراتژیک» وجود دارد که غالبا به عنوان سلاح‌های «تاکتیکی» شناخته می‌شوند. این موشک‌های کوچک‌تر معمولا موجب آلودگی وسیع رادیواکتیو نمی‌شوند.

با وجود این، استفاده از آنها منجر به تشدید خطرناک جنگ خواهد شد.

کرملین با تمام توان در حال آزمودن آستانه تحمل غرب است.

هفته گذشته پوتین تغییراتی را در دکترین هسته‌ای روسیه اعلام کرد که قوانین رسمی درباره نحوه و زمان استفاده این کشور از سلاح‌های هسته‌ای را تعیین می‌کند.

براساس دکترین جدید، روسیه می‌تواند در صورت «حمله‌ گسترده» با موشک‌های متعارف از سوی یک کشور غیرهسته‌ای، در صورتی که این حمله «با مشارکت یا حمایت یک کشور هسته‌ای» انجام شود، اقدام به حمله هسته‌ای کند.

مقام‌های روسیه می‌گویند این دکترین به شکل موثری احتمال شکست این کشور در میدان نبرد را از بین می‌برد.

اما آیا زرادخانه هسته‌ای روسیه به طور کامل کارآمد است؟

برخی از کارشناسان غربی به این نکته اشاره می‌کنند که بیشتر این سلاح‌ها مربوط به دوران شوروی هستند و حتی ممکن است کار نکنند.

افسر سابق نیروهای هسته‌ای روسیه، این نظریه را به‌عنوان «دیدگاهی بسیار ساده‌انگارانه از سوی به اصطلاح کارشناسان» رد می‌کند.

او می‌گوید: «ممکن است در برخی مناطق سلاح‌های قدیمی وجود داشته باشند، اما کشور دارای یک زرادخانه هسته‌ای عظیم است، تعداد زیادی کلاهک دارد و گشت‌های رزمی مدام به صورت مداوم در زمین، دریا و هوا انجام می‌شود.»

او تاکید می‌کند که سلاح‌های هسته‌ای روسیه کاملا عملیاتی و آماده جنگ هستند. «عملیات حفظ و نگهداری سلاح‌های هسته‌ای بی‌وقفه در جریان است و در هیچ زمانی متوقف نمی‌شود.»

آنتون می‌گوید اندکی پس از آغاز جنگ دستوری به او داده شد که خودش آن را «مجرمانه» توصیف می‌کند: برگزاری سخنرانی‌هایی برای سربازانش بر اساس دستورالعمل‌های مکتوب و بسیار مشخص.

او با حالتی عصبی می‌گوید: «گفتند که غیرنظامیان اوکراینی دشمن هستند و باید نابود شوند! این برای من یک خط قرمز است. این یک جنایت جنگی است. من گفتم این تبلیغات را پخش نخواهم کرد.»

افسران ارشد، آنتون را با انتقال به یک تیپ هجومی عادی در بخش دیگری از کشور تنبیه کردند. به او گفتند که او را به جنگ می‌فرستند.

پیش از آن که به خط مقدم اعزام شود، آنتون بیانیه‌ای برای خودداری از شرکت در جنگ امضا کرد و به همین دلیل یک پرونده کیفری علیه او باز شد. او اسنادی را به ما نشان داد که انتقالش به تیپ هجومی و جزئیات این پرونده را تایید می‌کرد.

او سپس تصمیم گرفت با کمک سازمانی که داوطلبانه به سربازان فراری کمک می‌کرد، از کشور خارج شود.

او گفت: «اگر از پایگاه نیروهای هسته‌ای فرار می‌کردم، سرویس امنیتی منطقه با قاطعیت واکنش نشان می‌داد و احتمالا نمی‌توانستم کشور را ترک کنم.»

اما او معتقد است که به دلیل انتقال به یک تیپ هجومی عادی، سیستم دسترسی امنیتی سطح بالا در مورد او از کار افتاده بود.

آنتون گفت که می‌خواهد دنیا بداند بسیاری از سربازان روسی با جنگ مخالف هستند.

سازمان داوطلبانه‌ای که به سربازان فراری کمک می‌کند، «ایدیته لسوم» [به معنای «به جنگل بروی» یا «گم شوید»] نام دارد. این سازمان به بی‌بی‌سی گفت تعداد فراریانی که درخواست کمک می‌کنند به ۳۵۰ نفر در ماه رسیده است.

سربازانی که می‌خواهند فرار می‌کنند روز به روز با خطرات بیشتری روبرو می‌شوند. دست کم یک سرباز پس از فرار به خارج از کشور کشته شده و چندین نفر هم با توسل به زور به روسیه بازگردانده و محاکمه شده‌اند.

هر چند آنتون از روسیه خارج شده، اما می‌گوید سرویس‌های امنیتی همچنین به دنبال او هستند: «اینجا احتیاط می‌کنم، به صورت خارج از برنامه کار می‌کنم و نامم در سیستم‌های رسمی ظاهر نمی‌شود.»

او می‌گوید دیگر با دوستانش در پایگاه هسته‌ای صحبت نمی‌کند چون ممکن است آنها را به خطر بیندازد: «آنها باید در آزمایش‌های دروغ‌سنجی شرکت کنند و هرگونه ارتباط با من می‌تواند به یک پرونده جنایی منجر شود.»

اما او کاملا آگاه است که با کمک به فرار سربازان دیگر، خودش را در معرض خطر قرار می‌دهد.

او می‌گوید: «می‌دانم هرچه بیشتر این کار را انجام دهم، احتمال اینکه بخواهند مرا بکشند بیشتر می‌شود.»