عرضه محصولات پروتئینی «حرام‌گوشت» در ایران
+4
رأی دهید
-4
ایندیپندنت فارسی:داریوش معمارگزارشهای اخیر درباره فروش محصولات پروتئینی که براساس باورهای مذهبی عمومی رایج در جامعه «حرام‌گوشت» محسوب می‌شوند، و عرضه آن‌ها در برخی فروشگاه‌ها و رستوران‌های تهران واکنش‌هایی را برانگیخته است. سازمان غذا و دارو با رد مجوز این محصولات اعلام کرد، نظارت بر توزیع این کالاها در حیطه وظایف این سازمان نیست.
حسین رستگار، رئیس مرکز ملی تحقیقات حلال سازمان غذا و دارو، اظهار داشت که نظارت بر عرضه و حلال بودن محصولات پروتئینی برعهده نهادهای دیگری ازجمله سازمان دامپزشکی و اتحادیه رستوران‌داران است و از مصرف‌کنندگان خواست که تنها محصولاتی را انتخاب کنند که نشان «سیب سلامت» دارند.
ماجرای انتشار اخباری درباره احتمال فروش «گوشت‌های حرام» در تهران و واکنش‌های کاربران شبکه‌های اجتماعی نشان‌دهنده حساسیت‌های مذهبی بخشی از جامعه ایران درمورد مسائلی است که به سلامت و مشروعیت مواد غذایی مربوط می‌شود.
این حساسیت‌ها با ورود یک نماینده مجلس به موضوع ابعاد گسترده‌تری پیدا کرد و به فضای رسانه‌ای کشیده شد. کاربری که خود را خبرنگار پیشین پرس‌تی‌وی معرفی کرده است، در مطلبی در شبکه اجتماعی ایکس از تلاش‌های ناکامش برای گزارش فروش گوشت خوک به نهادهای مختلف خبر داده و به بی‌پاسخ ماندن درخواست‌هایش اشاره کرده است.
در پاسخ به این موضوع، امیرحسین ثابتی، نماینده مجلس و از چهره‌های اصلی ستاد سعید جلیلی در انتخابات ریاست‌جمهوری، با حساسیت از این کاربر خواست مشخصات فروشگاه را ارائه کند.
این درخواست اما با واکنش انتقادی کاربران مواجه شد که معتقد بودند نمایندگان مجلس بهتر است به مشکلات کلان اقتصادی و معیشتی مردم توجه کنند. در عین حال، برخی از کاربران، اقدام این کاربر را «پرونده‌سازی» و نوعی «افشاگری» بی‌مورد تفسیر کردند.
افزایش تقاضا برای گوشت و آبزیان ممنوعه
در سال‌های اخیر، تقاضا برای محصولات غذایی ممنوعه مانند گوشت خوک، گراز و برخی آبزیان غیرحلال در بازار ایران، به‌ویژه در مناطق مرفه‌نشین، افزایش داشته است.
یک فروشنده محصولات پروتئینی به خبرنگار ایندیپندنت فارسی گفت: «تمایل به خرید این محصولات، به‌ویژه در میان جوانان، بیشتر شده است. این تقاضا باعث شده برخی فروشندگان با افزودن چربی و ژلاتین خوک یا طعم‌دهنده‌های خاص، ژامبون‌های با درصد گوشت گوساله بالا را تحت عنوان ژامبون خوک عرضه کنند.»
طبق گفته این فروشنده، گوشت گراز که اغلب در برخی قصابی‌های مناطق شمالی تهران عرضه می‌شود، در مقایسه با گوشت خوک مشتری کمتری دارد.
قیمت ژامبون‌های خوک و گراز نیز به‌مراتب بیشتر از ژامبون‌های حلال است و این محصولات با قیمت‌هایی بین یک تا دو میلیون تومان برای هر کیلوگرم عرضه می‌شوند. در برخی گزارش‌ها آمده است که از نام‌های پوششی چون «ژامبون بره مخصوص» یا «ژامبون روسی» برای عرضه این محصولات استفاده می‌شود.
عرضه آبزیان حرام‌گوشت در بازار
یکی دیگر از مواردی که توجه بسیاری را جلب کرده است، عرضه آبزیان ممنوعه ازجمله خرچنگ، هشت‌پا، و برخی انواع صدف در فروشگاه‌های خاص است.
پایگاه خبری همشهری آنلاین در گزارشی ادعا کرده است که صیادان در جنوب ایران به‌دلیل سودآوری بالای صید آبزیان ممنوعه، به صید این نوع آبزیان روی آورده‌اند.
طبق این گزارش، آبزیانی مانند اختاپوس، لابستر، و ماهی مرکب در برخی فروشگاه‌ها و رستوران‌های خاص با قیمت بسیار زیاد عرضه می‌شوند. حتی برخی فروشندگان و رستوران‌ها این محصولات را تنها برای مشتریان ویژه و به‌شکل پنهانی ارائه می‌کنند.
یکی از ماهی‌فروشان بازار سرچشمه نیز در این خصوص مدعی شد که برخی شرکت‌های پخش، روزانه آبزیان ممنوعه را از بازار خریداری و به رستوران‌ها و مشتریان خاص عرضه می‌کنند.
طبق گفته این فروشنده، خریدوفروش آبزیان حرام‌گوشت به یکی از پرمنفعت‌ترین معاملات بازار آبزیان بدل شده است و سود حاصل از این معاملات چندبرابر بیشتر از معاملات قانونی و معمول بازار است.
سابقه‌ای از فروش محصولات حرام‌گوشت در بازار
مطابق با قوانین جمهوری اسلامی ایران، فروش و عرضه محصولات حیوانات حرام‌گوشت ممنوع است. با این حال، از سال ۱۳۹۳ به این‌سو، گزارش‌هایی مبنی بر عرضه محصولاتی مانند گوشت خوک و گراز با عناوین مختلف مانند «ژامبون گوشت شکار»، «ژامبون روسی» و «ژامبون ارمنی» منتشر شده است.
با توجه به اینکه عرضه این محصولات، حتی به‌صورت محدود، از نظر مذهبی حساسیت‌برانگیز است، فروشندگان آن‌ها معمولا سعی می‌کنند از تبصره‌هایی چون مجوز عرضه برای اقلیت‌های دینی استفاده کنند. این موضوع نیز نشان‌دهنده چالش سیاست‌گذاری در زمینه بازار محصولات غذایی در ایران است.
افزون بر این، استفاده از گوشت گراز به‌عنوان یک محصول ارزان‌تر در برخی مناطق شکارخیز، به‌ویژه با توجه به قیمت بالای گوشت قرمز، رایج شده است.
به گفته کارشناسان، در شرایطی که قیمت هر کیلوگرم گوشت قرمز به آستانه یک میلیون تومان نزدیک شده است، شکار و مصرف گوشت گراز برای برخی از اقشار جامعه به گزینه‌ای اقتصادی بدل شده است. با این حال، همین گوشت ارزان پس از ورود به رستوران‌های خاص و لوکس با قیمتی چندبرابر عرضه می‌شود.
تغییر ذائقه نسل جوان و تاثیر آن بر مصرف مواد غذایی
یکی دیگر از عوامل مهم در افزایش تقاضا برای محصولات ممنوعه، تغییر ذائقه و سبک زندگی نسل جوان است. فاصله گرفتن از رعایت قوانین شرعی مانند مصرف گوشت حلال، و گرایش به چشیدن طعم‌های ممنوعه و لوکس، ازجمله دلایل رشد تقاضا برای این اقلام خوراکی است.
به‌ویژه، مصرف محصولاتی که در سایر کشورها خوراکی‌های لذیذ شناخته می‌شوند در میان جوانان ایرانی مد شده است.
افزایش تقاضا برای این محصولات به‌مرور زمان باعث شده است برخی کالاها مانند ژامبون خوک و محصولات دریایی غیرحلال به‌شکل قاچاق وارد بازار شوند.
محصولاتی مانند ژامبون‌های وارداتی غیرحلال و خوراکی‌های گران‌قیمتی چون کالباس خوک و گوشت نمک‌سود خوک و گراز نیز به‌دلیل ممنوعیت رسمی واردات، اغلب به‌صورت قاچاق وارد بازار ایران می‌شوند و متقاضی بسیار دارند.
حسین رستگار، رئیس مرکز ملی تحقیقات حلال سازمان غذا و دارو، اظهار داشت که نظارت بر عرضه و حلال بودن محصولات پروتئینی برعهده نهادهای دیگری ازجمله سازمان دامپزشکی و اتحادیه رستوران‌داران است و از مصرف‌کنندگان خواست که تنها محصولاتی را انتخاب کنند که نشان «سیب سلامت» دارند.
ماجرای انتشار اخباری درباره احتمال فروش «گوشت‌های حرام» در تهران و واکنش‌های کاربران شبکه‌های اجتماعی نشان‌دهنده حساسیت‌های مذهبی بخشی از جامعه ایران درمورد مسائلی است که به سلامت و مشروعیت مواد غذایی مربوط می‌شود.
این حساسیت‌ها با ورود یک نماینده مجلس به موضوع ابعاد گسترده‌تری پیدا کرد و به فضای رسانه‌ای کشیده شد. کاربری که خود را خبرنگار پیشین پرس‌تی‌وی معرفی کرده است، در مطلبی در شبکه اجتماعی ایکس از تلاش‌های ناکامش برای گزارش فروش گوشت خوک به نهادهای مختلف خبر داده و به بی‌پاسخ ماندن درخواست‌هایش اشاره کرده است.
در پاسخ به این موضوع، امیرحسین ثابتی، نماینده مجلس و از چهره‌های اصلی ستاد سعید جلیلی در انتخابات ریاست‌جمهوری، با حساسیت از این کاربر خواست مشخصات فروشگاه را ارائه کند.
این درخواست اما با واکنش انتقادی کاربران مواجه شد که معتقد بودند نمایندگان مجلس بهتر است به مشکلات کلان اقتصادی و معیشتی مردم توجه کنند. در عین حال، برخی از کاربران، اقدام این کاربر را «پرونده‌سازی» و نوعی «افشاگری» بی‌مورد تفسیر کردند.
افزایش تقاضا برای گوشت و آبزیان ممنوعه
در سال‌های اخیر، تقاضا برای محصولات غذایی ممنوعه مانند گوشت خوک، گراز و برخی آبزیان غیرحلال در بازار ایران، به‌ویژه در مناطق مرفه‌نشین، افزایش داشته است.
یک فروشنده محصولات پروتئینی به خبرنگار ایندیپندنت فارسی گفت: «تمایل به خرید این محصولات، به‌ویژه در میان جوانان، بیشتر شده است. این تقاضا باعث شده برخی فروشندگان با افزودن چربی و ژلاتین خوک یا طعم‌دهنده‌های خاص، ژامبون‌های با درصد گوشت گوساله بالا را تحت عنوان ژامبون خوک عرضه کنند.»
طبق گفته این فروشنده، گوشت گراز که اغلب در برخی قصابی‌های مناطق شمالی تهران عرضه می‌شود، در مقایسه با گوشت خوک مشتری کمتری دارد.
قیمت ژامبون‌های خوک و گراز نیز به‌مراتب بیشتر از ژامبون‌های حلال است و این محصولات با قیمت‌هایی بین یک تا دو میلیون تومان برای هر کیلوگرم عرضه می‌شوند. در برخی گزارش‌ها آمده است که از نام‌های پوششی چون «ژامبون بره مخصوص» یا «ژامبون روسی» برای عرضه این محصولات استفاده می‌شود.
عرضه آبزیان حرام‌گوشت در بازار
یکی دیگر از مواردی که توجه بسیاری را جلب کرده است، عرضه آبزیان ممنوعه ازجمله خرچنگ، هشت‌پا، و برخی انواع صدف در فروشگاه‌های خاص است.
پایگاه خبری همشهری آنلاین در گزارشی ادعا کرده است که صیادان در جنوب ایران به‌دلیل سودآوری بالای صید آبزیان ممنوعه، به صید این نوع آبزیان روی آورده‌اند.
طبق این گزارش، آبزیانی مانند اختاپوس، لابستر، و ماهی مرکب در برخی فروشگاه‌ها و رستوران‌های خاص با قیمت بسیار زیاد عرضه می‌شوند. حتی برخی فروشندگان و رستوران‌ها این محصولات را تنها برای مشتریان ویژه و به‌شکل پنهانی ارائه می‌کنند.
یکی از ماهی‌فروشان بازار سرچشمه نیز در این خصوص مدعی شد که برخی شرکت‌های پخش، روزانه آبزیان ممنوعه را از بازار خریداری و به رستوران‌ها و مشتریان خاص عرضه می‌کنند.
طبق گفته این فروشنده، خریدوفروش آبزیان حرام‌گوشت به یکی از پرمنفعت‌ترین معاملات بازار آبزیان بدل شده است و سود حاصل از این معاملات چندبرابر بیشتر از معاملات قانونی و معمول بازار است.
سابقه‌ای از فروش محصولات حرام‌گوشت در بازار
مطابق با قوانین جمهوری اسلامی ایران، فروش و عرضه محصولات حیوانات حرام‌گوشت ممنوع است. با این حال، از سال ۱۳۹۳ به این‌سو، گزارش‌هایی مبنی بر عرضه محصولاتی مانند گوشت خوک و گراز با عناوین مختلف مانند «ژامبون گوشت شکار»، «ژامبون روسی» و «ژامبون ارمنی» منتشر شده است.
با توجه به اینکه عرضه این محصولات، حتی به‌صورت محدود، از نظر مذهبی حساسیت‌برانگیز است، فروشندگان آن‌ها معمولا سعی می‌کنند از تبصره‌هایی چون مجوز عرضه برای اقلیت‌های دینی استفاده کنند. این موضوع نیز نشان‌دهنده چالش سیاست‌گذاری در زمینه بازار محصولات غذایی در ایران است.
افزون بر این، استفاده از گوشت گراز به‌عنوان یک محصول ارزان‌تر در برخی مناطق شکارخیز، به‌ویژه با توجه به قیمت بالای گوشت قرمز، رایج شده است.
به گفته کارشناسان، در شرایطی که قیمت هر کیلوگرم گوشت قرمز به آستانه یک میلیون تومان نزدیک شده است، شکار و مصرف گوشت گراز برای برخی از اقشار جامعه به گزینه‌ای اقتصادی بدل شده است. با این حال، همین گوشت ارزان پس از ورود به رستوران‌های خاص و لوکس با قیمتی چندبرابر عرضه می‌شود.
تغییر ذائقه نسل جوان و تاثیر آن بر مصرف مواد غذایی
یکی دیگر از عوامل مهم در افزایش تقاضا برای محصولات ممنوعه، تغییر ذائقه و سبک زندگی نسل جوان است. فاصله گرفتن از رعایت قوانین شرعی مانند مصرف گوشت حلال، و گرایش به چشیدن طعم‌های ممنوعه و لوکس، ازجمله دلایل رشد تقاضا برای این اقلام خوراکی است.
به‌ویژه، مصرف محصولاتی که در سایر کشورها خوراکی‌های لذیذ شناخته می‌شوند در میان جوانان ایرانی مد شده است.
افزایش تقاضا برای این محصولات به‌مرور زمان باعث شده است برخی کالاها مانند ژامبون خوک و محصولات دریایی غیرحلال به‌شکل قاچاق وارد بازار شوند.
محصولاتی مانند ژامبون‌های وارداتی غیرحلال و خوراکی‌های گران‌قیمتی چون کالباس خوک و گوشت نمک‌سود خوک و گراز نیز به‌دلیل ممنوعیت رسمی واردات، اغلب به‌صورت قاچاق وارد بازار ایران می‌شوند و متقاضی بسیار دارند.