واکنش جهانی به «عریانی اعتراضی»: شجاعتِ ایستادگی مقابل سرکوب

 آهو دریایی، مشهور به دختر علوم و تحقیقات که در اعتراض به حجاب اجباری نیمه‌برهنه شدصدای آمریکا: بازداشت آهو دریایی، مشهور به «دختر علوم تحقیقات» دانشجویی که در اعتراض به سرکوب حکومتی زنان برای اعمال حجاب اجباری لباس از تن درآورد و نیمه‌برهنه شد، و گزارش‌هایی از انتقال او به بیمارستان روانی، واکنش‌های داخلی و بین‌المللی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی برانگیخته است.

گزارش‌ها در روز شنبه ۱۲ آبان حاکی از آن بود که در پی برخورد خشونت‌آمیز نیروهای حراست دانشکده علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی در تهران، یک زن جوان دانشجو پیراهن و شلوار خود را از تن درآورد و سپس در حالی که با لباس زیر در محوطه نزدیک دانشگاه حضور داشت با «ضرب و جرح» به دست نیروهای لباس شخصی حکومتی بازداشت شد.

نام این زن جوان معترض در گزارش‌های تکمیلی آهو دریایی عنوان شد.

این واقعه واکنش‌های گسترده‌ای را میان کاربران در رسانه‌های اجتماعی برانگیخت و همچنین رسانه‌های گوناگون در جهان و شخصیت‌های سیاسی کشورهای دیگر به آن توجه نشان دادند.

ساناز باقری، طراح و کارتونیست، تصویری از دو ماراتن ویدا موحد، معترض مشهور به «دختر خیابان انقلاب» و آهو دریایی معترض معروف به «دختر علوم تحقیقات» را به نمایش درآورد که در آن مشعل آتشین اعتراض به نقض حقوق زنان از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود.
عرفان ثابتی، جامعه‌شناس، با اشاره به ادعای جمهوری اسلامی مبنی بر مشکل روانی خانم دریایی، گفت حکومتی که رهبرش «خود را نایب برحق مرد ۱۱۵۰ ساله می‌داند که قرار است پس از خروج از چاه به کمک یارانی از جابلقا و جابلسا» در جهان «انقلاب هولناک راه بیندازد»، «دختر علوم تحقیقات را دیوانه می‌خواند.»
شیما بابایی، فعال حقوق زنان، ویدئویی از خود در ارتباط با نافرمانی مدنی در مقابل حجاب اجباری در سال ۱۳۹۶ منتشر کرد و در ایکس نوشت: «وقتی در خیابان روسری از سر برداشتم و زندانی شدم، کنایه‌ها شنیدم: "پروژه هستی، دیوانه‌ای و به دنبال دیده شدن"، اما همان‌طور که "زن، زندگی، آزادی" از کنش‌های فردی ما جان گرفت، شجاعت دختر علوم تحقیقات هم تکثیر خواهد شد. توقفی در کار زنان ایران نیست، ما امتداد یکدیگریم.»

وقتی در خیابان روسری از سر برداشتم و زندانی شدم، کنایه‌ها شنیدم: «پروژه هستی، دیوانه‌ای و به دنبال دیده شدن».
اما همان‌طور که «زن، زندگی، آزادی» از کنش‌های فردی ما جان گرفت، شجاعت #دختر_علوم_تحقیقات هم تکثیر خواهد شد. توقفی در کار زنان ایران نیست،
ما امتداد یکدیگریم.
فیلم-۱۳۹۶ pic.twitter.com/u36hWLP9aS

— shima babaei | شیما بابایی (@shimababaeii) November 3, 2024

رسانه‌های بین‌المللی و کاربران غیرایرانی نیز به برهنه شدن اعتراضی این زن جوان در مقابل حجاب اجباری واکنش نشان داده‌اند و برخی اقدام او را «شجاعت ایستادگی در مقابل سرکوب» نامیده‌اند.
روزنامه لیبراسیون فرانسه نیز در واکنش به اقدام اعتراضی آهو دریایی، طرحی با عنوان «زن زندگی برهنگی» تصویری از این زن جوان معترض منتشر کرد در حالی که آخوندی عمامه از سر پریده در پی او است و لباس زیر زن معترض بر صورت او قرار گرفته است.
یک طراح و گرافیست با نام کاربری رافائل ابرا نیز انیمیشنی از آهو دریایی عریان را در حالی که با لباس زیر در میان صورتک‌های ساکن چادرپوش قدم می‌زند، با شرح «راه رفتن برای آزادی» منتشر کرده است.

Walk for freedom...
Iran pic.twitter.com/YXj8IyGBsh

— Raphaël Erba (@raphael_erba) November 4, 2024

فابین کلر، عضو پارلمان اروپا، نیز آهو دریایی را «نام شجاعت در ایران» نامیده و او را «زنی شجاع، باوقار، قوی، و سرافراز در برابر سرکوب اسلامگرایان» خوانده است.

خانم کلر همچنین گفته که «بیش از هر زمان دیگری در کنار» این زن معترض و «همه زنان ایرانی که برای حقوق خود» و «برای جانشان می‌جنگند» ایستاده است.
یانیک جادو، سیاستمدار و قانونگذار اروپایی، نیز آهو دریایی را نماد صدها تن از زنان، جوانان و مبارزان راه آزادی در ایران نامید و گفت: «بیش از هر زمان دیگری مسئولیت ما این است که در کنار آنها به مبارزه برای آزادی همه زندانیان سیاسی، پایان دادن به آزار و اذیت و گنجاندن سپاه پاسداران در فهرست سازمان های تروریستی اروپا ادامه دهیم.»
سپیده پورآقایی، فعال سیاسی، نیز با بازنشر برخی از گزارش‌های رسانه‌ها در فرانسه از اقدام اعتراضی خانم دریایی، گفت که «حرکت تابوشکنانه دختر علوم تحقیقات، بحث‌های زیادی را در رسانه‌های فرانسه بر سر لزوم حفاظت از ارزش‌های لائیک در برابر خطر اسلام‌گرایی ایجاد کرده» است.

اینهم گزارش شبکه @LCIPolitique فرانسه در مورد #آهو‌دریایی. حرکت تابو شکن‌ #دختر_علوم_تحقیقات بحث های زیادی را در رسانه های فرانسه بر سر لزوم حفاظت از ارزش های لائیک در برابر خطر اسلامگرایی ایجاد کرده. این حجم از بازخورد، نتیجه تلاشهای کاربران مجاری است.‌ باید همچنان تکثیرش کنیم. pic.twitter.com/DdXIWpXdoE

— sepideh pooraghaiee (@sepidehpooragha) November 3, 2024

ایحب حسن، کاربر فلسطینی در «ایکس»، نیز گفته است که دستگاه تبلیغاتی جمهوری اسلامی با وجود تلاش فراوان «نمی‌تواند تأثیر تصویر نمادین» آهو دریایی را مهار کند.

او با ابراز امیدواری نسبت به این که «ملت بزرگ ایران به‌زودی از جمهوری اسلامی رهایی یابد»، به برخی گزارش‌های تبلیغاتی با عنوان «طرفداری از فلسطینی‌ها» اشاره کرد و آن را «تاکتیک بی‌شرمانه برای سفید نمایی جنایت‌های رژیم جنایتکار جمهوری اسلامی و ۴۵ سال وحشی‌گری علیه مردم ایران» دانست.
پیشتر، امیر محجوب مدیر روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی، با تأیید این که زن معترض را «به کلانتری تحویل دادیم»، بدون ارائه مدرکی ادعا کرده است که او «تحت فشار روحی شدید و دارای اختلالات روان بوده است.»

امیر محجوب این دانشجو را به آنچه «اقدام منافی‌ عفت» نامید، متهم کرد. عنوانی که مقامات جمهوری اسلامی به طور معمول از آن و برچسب‌هایی مشابه آن در قبال زنان و دختران معترض و مخالف حجاب اجباری حکومتی استفاده می‌کنند.

در حالی که ویدئوی منتشر شده در رسانه‌های اجتماعی نشان می‌دهد چندین مأمور زن و مرد در حال تقلا با این دختر هستند و او را به زور به داخل خودرو هل می‌دهند، این مقام مسئول مدعی شد که «هیچ زد و خوردی بین حراست و این دانشجو صورت نگرفته است.»

این در حالی است که کانال تلگرامی «خبرنامه امیرکبیر» به نقل از یک منبع آگاه «اصابت سر این دانشجو به در یا ستون ماشین و خون‌ریزی شدید» سر او را تأیید کرده است.

سازمان عفو بین‌الملل از مقامات جمهوری اسلامی ایران خواسته است که «فوراً و بدون قید و شرط» این دانشجو را آزاد کنند.