شیر گیاهی با خطر ابتلا به سرطان روده مرتبط است

ایندیپندنت فارسی: کارشناسان درباره خطرات بالقوه شیرهای غیرلبنی هشدار می‌دهند.

در سال‌های اخیر، برخی به دلایل مختلف از جمله مشکل حساسیت به لاکتوز، پیروی از رژیم‌های غذایی گیاهخواری یا نگرانی‌های اخلاقی در مورد آزار حیوانات در دامداری‌های صنعتی، مصرف شیر گاو را کنار گذاشته‌ و به سمت شیرهای گیاهی گرایش پیدا کرده‌اند. با این حال برخی مواد موجود در این جایگزین‌ها ممکن است از لبنیات آسیب‌زننده‌تر باشند.

با وجود آنکه چربی و کالری شیر گیاهی کمتر از شیر گاو است، تحقیقات نشان می‌دهد که گزینه‌های گیاهی همیشه از نظر تغذیه‌ای با آنچه از شیر لبنی به دست می‌آید، برابری نمی‌کنند و سطح قند برخی شیرهای گیاهی مشابه شیرکاکائو و شیر توت‌فرنگی است.

با وجود این باور عمومی که محصولات گیاهی عموما سالم‌ترند، بسیاری از شیرهای گیاهی مواد افزودنی و امولسیفایرهایی دارند که آن‌ها را در دسته موادغذایی فوق‌‌فراوری‌شده قرار می‌دهد.

امولسیفایرها مواد افزودنی‌اند که به مخلوط کردن دو یا چند ماده‌ای که به طور طبیعی با هم ترکیب نمی‌شوند، کمک می‌کنند. در شیرهای گیاهی این امولسیفایرها عبارت‌اند از ژلاتین، پروتئین وی، صمغ زانتان (xanthan gum) و کربوکسی متیل سلولز (carboxymethylcellulose) که معمولا برای جلوگیری از تکه‌‌تکه شدن محلول و ایجاد بافتی یکدست و خامه‌‌مانند، به شیر‌های غیرلبنی اضافه می‌شود.

به گزارش نیویورک‌پست، مواد غذایی فوق‌فراوری‌شده به سیستم میکروبی بدن، یعنی مجموعه‌ای از میکروارگانیسم‌ها از جمله باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و پروتوزوآها در بدن انسان وجود دارند و به تنظیم فرایندهای متابولیک، تقویت سیستم ایمنی و حفظ سلامتی عمومی کمک می‌کنند، آسیب می‌زنند. بسیاری از کارشناسان معتقدند عامل افزایش موارد ابتلا به سرطان روده بزرگ در جوانان هم تا حدی مصرف بیش از حد این نوع غذاها است.

در سال ۲۰۱۹‌، حدود ۲۰ درصد موارد سرطان روده بزرگ در افراد کمتر از ۵۵ سال مشاهده شد، در حالی‌‌ که این رقم در سال ۱۹۹۵، حدود ۱۱ درصد بود.

مطالعات قبلی وجود ارتباط میان امولسیفایرهای خوراکی مانند کربوکسی‌متیل‌سلولز (CMC) و پلی‌سوربات۸۰ (polysorbate) را با بیماری سرطان روده در موش‌ها نشان داده بود. گفته می‌شود این افزودنی‌ها باکتری‌های روده را تغییر می‌دهند و التهاب روده را بیشتر می‌کنند. همانطور که پیش‌تر مشخص شده است، التهاب مزمن به دی‌ان‌ای آسیب می‌رساند و خطر سرطان را افزایش می‌دهد.

نتایج مطالعه‌ای دیگر در سال ۲۰۲۱ هم نشان داد هنگامی که امولسیفایرها با توده‌ای از باکتری‌های مشابه باکتری موجود روده انسان مواجه شدند، باعث مرگ یا آسیب باکتری‌ها شدند.

میکروبیوم روده ما‌ــ مجموعه‌ای از باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها در سیستم گوارشی ما‌ــ به‌عنوان یک عامل کلیدی در پیشرفت سرطان روده بزرگ در نظر گرفته می‌شوند. تحقیقات نشان داده است که باکتری‌های موجود در دستگاه گوارش در مبارزه با سرطان نقش مهمی ایفا می‌کنند و اختلال در این میکروبیوم می‌تواند احتمال بروز سرطان‌های روده را افزایش دهد.

دکتر ماریا آبرو، استاد پزشکی، میکروبیولوژی و ایمونولوژی در دانشگاه میامی، سال گذشته با بیان شک و تردیدهایش درباره مواد شیمیایی و باکتری‌های موجود در غذاهای فراوری‌شده، خبرساز شد. او گفته بود که این مواد باعث افزایش فعالیت آنزیم‌های روده می‌شوند که به التهاب و احتمالا سرطان منجر می‌شود.

او توضیح داد: «حتی غذاهایی که فکر می‌کنیم برای ما خوب‌اند هم می‌توانند مشکل‌ساز باشند. چیزهایی مثل امولسیفایرهایی که به غذاها اضافه می‌شوند، چیزهایی که خامه‌ای‌اند، مثل ماست‌های بدون چربی. همه این‌ها واقعا می‌توانند میکروبیوم روده را عمیقا تغییر دهند.»

 البته فقط افزودنی‌ها و امولسیفایرهای موجود در شیر گیاهی عامل نگرانی نیستند. افزایش قند خون ناشی از مصرف آن‌ها نیز نگران‌کننده است. کارشناسان به طور ویژه به شیر جو دوسر اشاره می‌کنند که نسبت به شیرهای لبنی یا شیر مغزها مثل شیر بادام، پروتئین کمتر و کربوهیدرات بیشتری دارد.

زمانی که بدن این کربوهیدرات‌ها را تجزیه می‌کند، قند خون بالا می‌رود. این چرخه افزایش قند به مرور زمان می‌تواند کنترل وزن را دشوار کند و مصرف‌کنندگان را بیشتر در معرض بیماری‌های مرتبط با سبک زندگی، مانند دیابت، قرار دهد