جنجال دیدار پزشکیان با یک استاد اسرائیلی؛ جمهوری اسلامی: از ملیتش خبر نداشتیم

توضیحات استرنفلد
روزنامه لیبرال "هاآرتص" اسرائیل، گفت‌وگوی مفصلی با لیور استرنفلد درباره این نشست و برداشت او از ملاقات با مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری جدید ایران انجام داده است.

هاآرتص نوشته یکی از غافلگیرکننده‌ترین گردهمایی‌های روز سه‌شنبه ۲۴ سپتامبر (سوم مهرماه) در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل، دیدار مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران و جمعی از نمایندگان یهودی بود و "هیچ کس به اندازه استاد اسرائیلی که در آن شرکت کرد شگفت‌زده نشد".

لیور استرنفلد، دانشیار تاریخ و مطالعات یهودیت در دانشگاه ایالتی پن و کارشناس مسائل ایران، به هاآرتص گفت که دو هفته پیش دعوتنامه شرکت در این نشست را دریافت کرده و  "متعجب" شده است. این نشست در چارچوب یک "گفتگوی میان‌ادیان" معرفی شد که بعداً رسانه‌های ایران به عنوان "دیدار با شماری از رهبران دینی و علما" از آن نام بردند.

استرنفلد به هاآرتص گفت: «در ابتدا مطمئن نبودم که [دعوتنامه] واقعی است یا خیر. اما پس از چند پرس‌و‌جو، مشروعیت آن را تایید کردم.»

آثار این پژوهشگر درباره یهودیان و ایران شامل کتاب "میان ایران و صهیون: تاریخ یهودیان ایران سده بیستم" می‌شود که چگونگی مشارکت یهودیان ایرانی در پروژه‌های ملت‌سازی ایران را تحقیق می‌کند.

Although some Iranian dissidents have warned against seeing the new president as a reformist, Penn State professor Lior Sternfeld – who met the president at the UN – in turn cautioned against judging Pezeshkian by the actions of his predecessorshttps://t.co/cRzqSakd43

— Haaretz.com (@haaretzcom) September 26, 2024

استرنفلد به هاآرتص گفت که او همچنین از واکنش مقامات ایران پس از اینکه او بعد از دریافت دعوتنامه، ملیت خود را فاش کرد نیز شگفت‌زده شد: «برای اجتناب از شرم‌زدگی، به آنها اطلاع دادم که من در واقع یک شهروند اسرائیلی هستم. آنها به من اطمینان دادند که مشکلی نیست.»

او می‌افزاید، گام بعدی تأیید این مسئله بود که آیا مشارکت وی بر اساس قوانین اسرائیل که تماس با مقامات یک کشور دشمن را ممنوع می‌کند، مجاز هست یا نه. پس از مشورت با مقامات اسرائیلی، استرنفلد تشخیص داد که حضور وی قابل قبول است.

استرنفلد گفت: «تصمیم آسانی نبود؛ من فکر کردم که مبادا این فقط یک ترفند باشد. اما حضور در یک اتاق با رئیس جمهور ایران، برای صحبت و گوش دادن، فرصتی بود که نمی‌توانستم از دست بدهم.»
شرکت‌کنندگان در نشست بین ادیان
چندین شخصیت آمریکایی-یهودی نیز در این نشست در نیویورک شرکت کردند، از جمله "ابی استاین"، فعال تراجنسیتی و طرفدار فلسطین. از دیگر شرکت‌کنندگان می‌توان به "اتسرا تزفادیا"، استاد دانشگاه راتگرز، متخصص در اندیشه سیاسی و حقوقی در اسلام شیعه و یهودیت اشاره کرد. به علاوه نمایندگان فرقه "ناتوری کارتا" نیز حضور داشتند؛ فرقه‌ای که از به رسمیت شناختن دولت اسرائیل امتناع می‌کند و در تظاهرات طرفدار فلسطین حضور دائمی دارد.

استرنفلد اخیراً در یادداشتی در یک روزنامه نوشته اسرائیل "از سوی یک رئیس‌جمهور میانه‌رو ایرانی تهدید می‌شود" و "قتل هنیه در تهران با هدف تحریک ایران به واکنش... و ایجاد جنگ منطقه‌ای تمام عیار صورت گرفته که اسرائیل آرزوی آن را دارد".

President Pezeshkian has met with a number of religious leaders and scholars in New York. pic.twitter.com/IlZTP9Tklc

— Press TV �"� (@PressTV) September 24, 2024

استرنفلد که تنها اسرائیلی حاضر در این نشست بوده، در مصاحبه با هاآرتص می‌افزاید این نشست ۹۰ دقیقه به طول انجامید و بسیار رسمی بود و خاطرنشان کرد: «هر نماینده فرصت سخنرانی داشت و پزشکیان بر موضوع تبادل میان‌ادیان و بر احترام عمیق اسلام به سایر ادیان توحیدی و بحث در مورد ارزش‌های مشترک تاکید کرد.» به گفته او رئیس جمهور ایران سپس همبستگی خود را با مردم لبنان و مردم غزه اعلام کرد.

استرنفلد گفت، اگرچه رئیس‌جمهوری ایران راه‌حل‌های فوری برای پایان دادن به جنگ غزه و تنش کنونی میان اسرائیل و حزب‌الله ارائه نکرد، اما تصریح کرد که هر دو به هم مرتبط هستند: "جنگ در لبنان با جنگ غزه مرتبط است؛ همان‌طور که حزب‌الله نیز از زمان آغاز حملات خود به اسرائیل از ۷ اکتبر سال گذشته، همواره همبستگی خود را با مردم غزه اعلام کرده است".

به گفته استرنفلد، پزشکیان همچنین در این نشست گفته ایران به "تحریک‌های" ادعایی از سوی اسرائیل واکنش نشان نداده است، ازجمله ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس در تهران در ماه ژوئیه که رسانه‌های خارجی آن را به اسرائیل نسبت داده‌اند.

استرنفلد گفت که در پایان این دیدار به سراغ رئیس‌جمهور ایران رفته است: «ابتدا کتابم را به او دادم. سپس به او گفتم معتقدم که او در موقعیت منحصر به فردی قرار دارد تا ایران را به سمت ایفای نقش سازنده در خاورمیانه هدایت کند.»

او افزود: «رئیس‌جمهور در پاسخ گفت، زمانی که اسرائیل و فلسطینی‌ها به توافقی برسند که برای هر دو طرف پذیرفتنی باشد، تهران دیگر پرچم مبارزه فلسطین را برنخواهد افراشت. من به او گفتم که اگر ایشان مستقیماً این موضوع را برای افکار عمومی غربی تکرار کند، می‌تواند تأثیر بسیار مثبتی برجای بگذارد.»

استرنفلد در مصاحبه با هاآرتص گفت: «من این موضوع را مطرح کردم که سال گذشته وزیر امور خارجه ایران [حسین امیرعبداللهیان] گروگان‌گیری [در غزه] را یک مسئله بشردوستانه دانست و پیشنهاد کمک به حل این مسئله را داد. رئیس‌جمهور از این اظهار نظر من خوشش نیامد و گفت ایران سهم خود را با امضای توافق‌نامه هسته‌ای انجام داده و اکنون غرب باید گامی را در گفت‌وگو با ایران بردارد.»
"سیاستمداری باهوش"
این پژوهشگر آمریکایی-اسرائیلی می‌گوید، اگرچه برخی از مخالفان ایرانی هشدار داده‌اند که رئیس‌جمهور جدید ایران را نباید یک اصلاح‌طلب دانست، اما استرنفلد معتقد است که داوری در مورد پزشکیان باید در مقایسه با سلف او، از جمله ابراهیم رئیسی باشد که در سانحه سقوط هلیکوپتر در ماه مه جان باخت.

استرنفلد گفت: «رئیس‌جمهور ایران سیاستمدار باهوشی است که بر تجدید گفت‌وگو با غرب تمرکز دارد.» وی افزود، با مشاهده کنفرانس‌های مطبوعاتی پزشکیان، به نظر می‌رسد که "برنامه او شفاف است، ازجمله برای تعامل با غرب، امضای احتمالی یک توافق هسته‌ای دیگر، لغو تحریم‌ها و تقویت روابط و غرب باید از این فرصت استفاده کند".
نشست مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری اسلامی با نمایندگان یهودی در نیویورک، سه‌شنبه ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۴استرنفلد در گفت‌وگو با هاآرتص می‌گوید، برداشت او این است که ایران پس از حملات کنونی اسرائیل به لبنان خواستار تنش‌زدایی است؛ او هم‌زمان اما از رهبری اسرائیل ابراز ناامیدی کرد.

وی با اشاره به هدف قرار دادن فرماندهان و مواضع حزب‌الله از سوی اسرائیل گفت: «این چند روز گذشته با آشوبی در دل چپ و راست می‌رفتم.» او افزود: «اگر یک رهبری در اسرائیل وجود می‌داشت که واقعاً بخواهد آینده بهتری برای منطقه ایجاد کند، آنگاه من معتقدم که شرکای بالقوه‌ای برای این تعامل وجود دارد. اما متأسفانه یک چنین رهبری وجود ندارد.»

استرنفلد همچنین از اسرائیلی‌ها خواست تا خود را از روایتی که ایران را شیطانی جلوه می‌دهد رها کنند؛ این موضعی که اغلب از سوی شخصیت‌هایی مانند بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر، ترویج می‌شود.

هاآرتص می‌نویسد، در حالی که استرنفلد اشاره‌ای به شیطان‌سازی اسرائیل توسط رهبری جمهوری اسلامی به‌عنوان "شیطان کوچک" و درخواست‌های مکرر آیت‌الله‌های ایران برای نابودی دولت یهود نمی‌کند، می‌گوید: «ایران یک شر منحصر به فرد نیست، یک بازیکن منطقه‌ای است، مانند هر بازیکن دیگری، و ما باید متناسب با آن عمل کنیم؛ و این شرم‌آور است که رهبری ما این کار را نمی‌کند.»

استرنفلد در مورد جنگ‌ غزه نیز گفت معتقد است تنها راه دستیابی به امنیت، دستیابی به یک راه‌حل فراگیر است: «آتش‌بس موقت چیزی را حل نمی‌کند؛ ما باید حرکت‌های منطقه‌ای را به سمت راه‌حل با فلسطینی‌ها آغاز کنیم. اکنون باید از فرصت استفاده کرد، زیرا شرایط مهیا است تا بتوانیم گام به گام اعتمادسازی کنیم.»