خانواده قربانیان: کارگران معدن طبس نشت گاز را اطلاع داده بودند؛ توجهی نکردند ادامه روند انتقال پیکر کشتهشدگان در حادثه معدن طبس به بیرون کشتهشدن دهها معدنچی در طبس؛ آنها «۱۲ میلیون تومان» حقوق میگرفتند و معدن «سنسور متان نداشت» بی بی سی: در حالیکه تلاش برای رسیدن به معدنچیهایی که در عمق معدن زغالسنگ در طبس محبوس هستند موضوع ایمنی کارگران در محیطهای صنعتی و معدنی و همچنین وضعیت معشیت و حقوق کسانی در چنین مشاغل سخت و خطرناکی کار میکنند بار دیگر در مرکز توجه قرار گرفته است. به گفته یک نماینده کارگری، این معدن «فاقد سنسور گاز متان» بود و کارگران «تنها ۱۲ میلیون تومان حقوق میگرفتند.» در همین حال به گفته علی خضریان، نماینده مجلس «احتمال زنده ماندن باقی محبوسین نزدیک به صفر است.»
علی مقدسزاده، رئیس کانون شورای اسلامی کار خراسان جنوبی درباره حادثه معدن در طبس گفته است که «کارگران کشتهشده ۱۲ میلیون تومان حقوق میگرفتند و معدن فاقد سنسور گاز متان بوده است.»
در ویدیویی که رسانههای ایران از سخنان آقای مقدسزاده خطاب به احمد میدری، وزیر کار ایران منتشر کردهاند، او میگوید: «اینها [کارگران معدن طبس] میدانید چقدر میگرفتند؟ ۱۲ میلیون تومان.»
آقای مقدسزاده به وزیر کار میگوید: «اگر یک سنسور گاز متان مانند معدن مرکزی داشتیم این اتفاق نمیافتاد.»
هنگام انفجار معدن زغال سنگ طبس در روز شنبه ۳۱ شهریور، «۶۵» نفر در تونل معدن مشغول کار بودند. به گزارش ایرنا تاکنون در این حادثه ۳۸ نفر کشته و ۱۴ نفر مفقود شدهاند.
در این ویدیو، آقای مقدس زاده از وزیر کار میخواهد که حقوق کارگران را بر مبنای اصل ۴۱ تنظیم کند: «حقوق کارگران ۶ ماه دیگر در حال بسته شدن است، خواهش میکنیم حقوق بر مبنای اصل ۴۱ باشد.»
بر اساس ماده ۴۱ قانون کار «حقوق، دستمزد، مزایا و عیدی کارگران باید بر اساس نرخ تورم واقعی در کشور محاسبه شود» و مزد کارگران بر اساس مشخصات جسمی و روحی کارگران و ویژگیهای کار آنها پرداخت شود.
این ماده برای بسیاری از کارگران در ایران اجرا نمیشود و بسیاری از کارگران با مشکلات معیشتی روبرو هستند.
حسن صادقی، رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری هم درباره چرایی نبود یک سیستم پیشگیری گفت «کارفرماها برایشان سخت است تکنولوژی گران وارد کنند. اینجا چه کسی باید نظارت داشته باشد؟ وزارت کار.»
آرمان خالقی، رئیس خانه صنعت و معدن و تجارت ایران هم به پایگاه خبری انتخاب گفت «چهار وزیر مکلفاند که این پرونده را به سرانجام برسانند. باید یک نماینده از تشکل تخصصی این حوزه نیز حضور داشته باشد. نماینده کارگران هم باید حضور داشته باشد و در نهایت مقصریابی باید انجام شود.»
حادثه انفجار معدن زغال سنگ در طبس یکی از مرگبارترین حوادث در معدنهای زغال سنگ ایران در دهههای اخیر است.
در سال ۱۳۹۶ نیز انفجار معدن زغال سنگ یورت در استان گلستان جان بیش از ۴۲ کارگر را گرفت.
دادستانی: کسی بازداشت نشده است
دادستان مرکز خراسان جنوبی اعلام کرده کرده است تا کنون کسی در ارتباط با انفجار تونل معدن زغال سنگ شرکت معدنجو در طبس بازداشت نشده است.
علی نسائی زهان گفت: «در حال حاضر اولویت امدادرسانی به مجروحان و خارج کردن افراد از زیر آوار است.»
محمد اتابک وزیر صنعت، معدن و تجارت (صمت) هم پس از ورود به طبس در مصاحبهای گفته بود که «کارهای شرکت خصوصی که این معدن زغال سنگ را بر عهده دارد، در دست بررسی است؛ اما اکنون اصل موضوع، تخلیه و رسیدگی به حادثه معدن طبس است که باید انجام شود.»
به گفته ایرنا انفجار معدن شرکت معدنجو یازدهمین حادثه مرگبار در شش ماه گذشته در معادن ایران است.
تا پیش از انفجار تونل شرکت معدنجو، یعنی از نیمه نخست سال ۱۴۰۳ شمسی، ۱۰ حادثه در معادن ایران رخ داده بود که ۱۳ کارگر کشته شده بودند.
با این حال، محمد نصیری نماینده طبس در مجلس گفته است «همواره احتمال بروز حادثه در معادن زغالسنگ وجود دارد، اما ما با توجه به ضرورت تولید باید به هر طریق ممکن شانس وقوع حادثه را به حداقل برسانیم.»
«این معدن حدود ۲۷ سال بدون حادثه درحال کار بوده و باید ابعاد فنی ماجرا مشخص شود. آنچه روشن است، این است که این معادن بیشتر به شیوه سنتی فعالیت میکنند و بخشی از فعالیتها مکانیزه نبوده است.»
مسئله ایمنی کارگران معادن و به ویژه معدن زغال سنگ پرسشهایی را درباره وضعیت کارگاه زغال سنگ شرکت خصوصی معدنجو پیش کشیده است.
غلامحسین محسنیاژهای، در جلسه شورای عالی قوه قضاییه گفت «نظام مهندسی معدن در اینجا مسئولیت دارد و باید دید کار خودش را به درستی انجام داده است یا نه.»
تنها در سه ماه نخست امسال، هشت حادثه مرگبار کارگری در ایران رخ داده که چهار مورد یعنی نیمی از آنها مربوط به معادن زغال سنگ بوده است.
روزنامه اعتماد ۲۹ خرداد ماه امسال گزارش داده بود که شمار حوادث کارگری منجر به مرگ در سه ماه نخست سال ۱۴۰۳ نسبت به پارسال افزایش یافته است.
علی خضریان نماینده مجلس میگوید اگر نحوه کار در این معدنها اصلاح نشود، «جان ۱۰ هزار کارگر در طبس به خطر میافتد.»
اظهار تاسف و تسلیت کشورهای مختلف به دلیل این انفجار مرگبار ادامه دارد و بسیاری از چهرههای سرشناس سیاسی، هنری و ورزشی در شبکههای اجتماعی با خانوادههای جانباختگان همدردی کرده و به مسئله کمبود امکانات ایمنی و وضعیت دشوار معیشت این کارگران و معدنچیان که در شرایطی سخت کار میکنند اشاره کردهاند.
مرکز آمار ایران در آخرین گزارش به روز شده خود درباره بررسی روند وضعیت بهداشت و ایمنی معادن در حال بهرهبرداری ایران بین سال ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ شمسی نوشت: «بیش از ۷۶ درصد معادن ایران واحد بهداشت، ایمنی و محیط زیست نداشتند.»
عدم رعایت استانداردهای کار و تهویه مناسب از دلایل اصلی حوادث مرگبار کارگری در معادن ایران عنوان شده است.
محمدصادق معتمدیان، استاندار سابق خراسان جنوبی، چهار سال پیش گفته بود که این استان چهارمین استان معدنی ایران است و ۷۶ درصد ذخایر زغال سنگ کل کشور در شهرستان طبس قرار دارد.
عملیات امدادرسانی همزمان با نشت گاز متان
هشت تیم پنج نفره عملیات امدادرسانی را ادامه میدهند اما به گزارش تلویزیون ایران به دلیل تصاعد گاز متان، «هر لحظه امکان انفجار» وجود دارد و این موضوع امدادرسانی را با مشکل مواجه کرده است.
محمد نصیری نماینده طبس در مجلس هم گفت «نشت گاز متان هنوز ادامه دارد.»
به گزارش روزنامه اعتماد به نقل از یک استادکار معدن که برای امدادرسانی رفته است «این اتفاق در ۳۰ ثانیه رخ داده است.»
«۲۹ فوتشده اول را ۲ کیلومتر آنطرفتر از محلی که حالا در حال جستوجو هستیم، بیرون آوردیم. از جایی که حالا دنبال مفقودین هستیم گاز منواکسید کرین منتشر شده و به سمت سالن بعدی رفته است.»
شرکت معدنجو یک شرکت خصوصی است که در منطقه معدنی پرورده سه طبس فعالیت میکند و سه بلوک ای و بی و سی دارد که این سانحه در بلوک سی که محل استخراج زغال سنگ است رخ داده است.
جواد قناعت، استاندار خراسان جنوبی، درباره جزئیات حادثه و عملیات امدادرسانی گفت: «در بلوک بی تعداد ۴۷ نفر از کارگران محبوس شده بودند که ۳۰ نفر فوت و پیکر آنها به بیرون منتقل شد.»
به گفته او، «۱۷ نفر هم در این بلوک مصدوم شدند که اکنون ۱۰ نفر بستری و مابقی ترخیص شدهاند.»
استاندار خراسان جنوبی گفت: «بعد از اتمام عملیات امدادی در بلوک بی، همه تمرکز گروه امداد و نجات بر بلوک سی گذاشته شده است. در این معدن ۲۲ کارگر مشغول به کار بودند که تا این لحظه اجساد هشت نفر به بیرون منتقل شده است و ۱۴ نفر همچنان محبوس هستند.»