«کابوس جمهوری اسلامی:جنگ با اسرائیل و شاید آمریکا همزمان با شورش در داخل کشور»

دویچه وله: علی‌ فتح‌الله‌‌نژاد، کارشناس موسسه بروکینگز (مرکز مطالعات خاورمیانه) در مصاحبه اختصاصی با هفته‌نامه اشپیگل آلمان درباره "احتمال حمله ایران به اسرائیل"، "ماموریت پزشکیان" و "احیای برجام" صحبت کرده است.

علی‌ فتح‌الله‌‌نژاد، کارشناس موسسه بروکینگز (مرکز مطالعات خاورمیانه) در دوحه، در مصاحبه با نشریه اشپیگل آلمان به وضعیت پیچیده و پرتنش ایران و اسرائیل پرداخته و می‌گوید پس از کشته‌شدن اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس در تهران،  جمهوری اسلامی در مقابل یک دوراهی قرار گرفته  است: از یک سو باید برای حفظ وجهه خود، به ویژه در مقابل متحدانش در "محور مقاومت"، واکنش نشان دهد و از سوی دیگر  می‌داند که از نظر نظامی در برابر اسرائیل ضعیف‌تر است.

به گفته فتح‌الله‌نژاد رژیم ایران نگران خطر تشدید تنش و تبدیل آن به یک جنگ گسترده و تمام‌عیار است که ممکن است پای ایالات متحده را نیز به میان بکشد.
چرا ایران از مواجهه مستقیم با اسرائیل خودداری می‌کند؟
این کارشناس در ادامه مصاحبه خود تاکید کرده است که رهبری ایران بیشتر بر حفظ قدرت خود متمرکز است و از سناریویی که در آن جنگ با اسرائیل می‌تواند منجر به ناآرامی‌های داخلی شود، اجتناب می‌کند.

او می‌گوید کابوس بزرگ رژیم این است که در حال جنگ با اسرائیل و شاید ایالات متحده باشد و همزمان شورشی در داخل کشور رخ دهد. به گفته او، این می‌تواند سیستم را نابود کند، به‌ویژه اگر شکاف‌هایی در دستگاه امنیتی ایجاد شود.

به باور فتح‌الله‌نژاد این واقعیت که اسرائیل توانسته به راحتی حریم هوایی ایران را نقض کند و احتمالا به مرکز قدرت ایران نفوذ کند، باعث افزایش احتیاط تهران شده است.
علی فتح‌الله‌ نژاد، کارشناس ایران در موسسه بروکینگز (مرکز مطالعات خاورمیانه) کارشناس موسسه بروکینگز در ادامه توضیحات خود به این موضوع هم اشاره می‌کند که حمایت عمومی در ایران برای یک جنگ گسترده و تمام‌عیار به ویژه با توجه به مشکلات اقتصادی و شکاف بین رژیم و جامعه، وجود ندارد.

به گفته فتح‌الله‌نژاد اکثر ایرانی‌ها "ماجراجویی‌های رژیم در منطقه" را رد می‌کنند. علاوه بر آن خزانه‌ دولت خالی است و حتی پرداخت حقوق کارمندان دولت نیز تضمین شده نیست.

فتح‌الله‌نژاد درباره مسعود پزشکیان که در غرب بیشتر به عنوان "رئیس‌جمهور میانه‌رو" توصیف شده، می‌گوید که او به شدت به رژیم وفادار است و ماموریت اصلی او تثبیت وضعیت اقتصادی از طریق مذاکرات با غرب و کاهش تحریم‌ها است.
آیا می‌توان برجام را دوباره احیا کرد؟
کارشناس مرکز مطالعات خاورمیانه در پاسخ به پرسش اشپیگل درباره احیای برجام می‌گوید: «نوعی تفاهم قابل تصور است که در آن ایرانی‌ها برنامه هسته‌ای خود را متوقف ‌کنند و در مقابل ایالات متحده پول‌های ایران را آزاد کند.»

او معتقد است پزشکیان در سیاست خارجی به دنبال "تعامل سازنده" با غرب است، همانطور که رئیس‌جمهور سابق حسن روحانی هم این رویکرد را داشت.

این کارشناس اما در ادامه توصیحات خود اضافه می‌کند که تجربه نشان داده پول‌هایی که از غرب وارد ایران می‌شود، برای اهداف داخلی و منطقه‌ای حاکمان استفاده شده است نه برای مردم.
آیا انتقام‌گیری ایران علیه اسرائیل منتفی است؟
پس از کشته شدن اسماعیل هنیه در ایران، علی خامنه‌ای وعده انتقام داده اما با گذشت چندین هفته جمهوری اسلامی اقدامی در این جهت نکرده است. هفته نامه اشپیگل می‌پرسد آیا انتقام‌گیری ایران علیه اسرائیل منتفی شده است؟

فتح‌الله نژاد در پاسخ می‌گوید ایران به نحوی انتقام "ترور اسماعیل هنیه" را خواهد گرفت، اما نه با یک حمله بزرگ که ممکن است به یک جنگ گسترده منجر شود بلکه با روش‌هایی که از گذشته نیز شناخته شده بوده است، مانند حملات غیرمستقیم از طریق متحدان خود یعنی حزب‌الله در لبنان، حوثی‌ها در یمن یا شبه‌نظامیان طرفدار ایران در عراق و سوریه.

کارشناس موسسه بروکینگز (مرکز مطالعات خاورمیانه) همچنین گفته است حملات به تاسیسات اسرائیلی یا یهودی در خارج از اسرائیل نیز قابل تصور است.