چهره‌های جنجالی دولت پیشنهادی پزشکیان؛ از برادر رئیس اطلاعات سپاه تا جانشین فرمانده ناجا

روزیاتو: فهرست وزرای دولت چهاردهم صبح روز یکشنبه به هیات رئیسه مجلس ارائه شد تا به زودی فرآیند رای اعتماد وزرا در مجلس کلید بخورد. انتشار اسامی این فهرست چند پیام مهم داشت؛ آرای شورای راهبری دولت چهاردهم که قرار بود نقش کلیدی در انتخاب وزرا را بازی کند تقریبا نادیده گرفته شد؛ وزرای پیشنهادی غالبا از کبر سن رنج می‌برند و از همه این‌ها مهم‌تر چندین نام عجیب در بین وزرای پیشنهادی پزشکیان دیده می‌شود.

کارنامه عجیب‌ترین چهره ها در فهرست وزرای دولت چهاردهم۱. اسکندر مومنی، جنجالی‌ترین وزیر کابینه پزشکیانجنجالی‌ترین چهره در فهرست وزرای پیشنهادی پزشکیان به مجلس، اسکندر مومنی برای کرسی وزارت کشور است. مومنی چهره‌ای انتظامی است که رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی کشور بوده، جانشین فرمانده ناجا بوده و از سال ۱۳۹۷ به عنوان مشاور ابراهیم رئیسی و دبیر ستاد مبارزه با مواد مخدر فعالیت کرده است. پزشکیان نه تنها خود او بلکه قائم مقام او را هم در فهرست وزرای پیشنهادی خود جا داده است.

مهم‌ترین رویدادی که مومنی در زمان جانشینی فرماندهی پلیس تجربه کرد، اعتراض‌های سراسری دی ۱۳۹۶ بود که با برخورد شدید با معترضان در شهر‌های مختلف ایران همراه شد. او ده ماه پس از این اعتراضات، یعنی در آبان ۱۳۹۷ از سمت خود برکنار شد.

حسین اشتری فرمانده پلیس در جریان تودیع مومنی به‌طور تلویحی به اختلاف‌نظر‌های خود با مومنی اشاره کرد و گفت که «سردار مومنی نظرات خود را بیان می‌کردند و حتی اگر نظراتشان برخلاف نظر بنده هم بود.»

اینکه دقیقا نظر مومنی در جریان اعتراضات سراسری دی ماه ۱۳۹۶ چه بوده و چه مخالفتی با اشتری داشته مشخص نیست، اما آنچه مسلم است این است که وزارت کشور، پیشانی دولت‌های اصلاح‌طلب است. این وزارت‌خانه نهاد بالادست تمامی استانداری‌ها و فرمانداری‌های کل کشور است و اجرای طرح‌های امنیتی و اخلاقی از جمله طرح‌های مرتبط با حجاب برعهده آن است. مساله تغییر رویه موجود در ارتباط با اعتراضات مردم و موضوع حجاب، شعار اصلی پزشکیان در طول کمپین انتخاباتی اش بوده است. انتخاب یک چهره نظامی با سابقه سرکوب اعتراض‌های مردمی در راس مهمترین وزارت خانه دولت به منزله نادیده گرفتن مطالبه رای دهندگان و حتی تحریم کنندگان انتخابات است.

۲. علیرضا کاظمی، برادر رئیس اطلاعات سپاه در راه وزارت آموزش و پرورشگزینه پیشنهادی برای وزارت آموزش و پرورش انتخاب عجیبی است. او تحصیلات حوزوی دارد و عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان است. در پی عدم اعتماد نمایندگان به وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش رئیسی و استعفای حاجی میرزایی آخرین وزیر روحانی از این سمت، کاظمی برای مدت کوتاهی در سال ۱۴۰۰ سرپرستی این وزارت خانه را برعهده گرفت.

او پیش از آن در دوره وزارت بطحایی در دولت روحانی، معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش بوده است. بطحایی در واقع کاظمی را از خراسان رضوی به تهران آورده بود. کاظمی در دوران وزارت علی اصغر فانی (سال ۱۳۹۵) به سمت مدیرکل آموزش و پرورش استان خراسان رضوی منصوب شده بود. او اهل قائن از توابع استان خراسان رضوی است.

کوچ او از آموزش و پرورش به ستاد مبارزه با مواد مخدر نشان می‌دهد این چهره در حوزه آموزش به روش‌های سلبی مورد استفاده در ستاد مبارزه با مواد باور بیشتری دارد تا روش‌های ایجابی مدنظر حوزه آموزش و پرورش.

گفته می‌شود علیرضا کاظمی برادر سردار محمد کاظمی، رئیس سازمان اطلاعات سپاه است که در حال حاضر به عنوان قائم مقام اسکندر مومنی، دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر فعالیت می‌کند.

کاظمی سال ۱۳۹۶ در قامت معاون پرورشی وزارت آموزش و پرورش، اولویت‌های خود را به ترتیب «سیاست توسعه و ترویج فرهنگ اقامه نماز»، «توسعه و ترویج آرا و افکار امام راحل و مقام معظم رهبری»، «توسعه و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت» و سپس «تقویت و توسعه نهضت کتابخوانی» و «افزایش سرانه مطالعه»، «ارتقای تقویت عقلانی و رشد سیاسی دانش‌آموزان» و «ایجاد بستر رشد و شکوفایی در عرصه‌های فرهنگی و قرآنی» عنوان کرده بود.

کارشناسان حوزه آموزش و پرورش معتقدند انتخاب کاظمی برای وزارت آموزش و پرورش نشان می‌دهد پزشکیان یا اهمیت آموزش و پرورش را نمی‌داند و یا آن را دست کم گرفته است.

۳. حسین سیمایی صراف، چهره بی‌کارنامه دانشگاه شهید بهشتی در راس پیشانی اصلاحاتنام حسین سیمایی صراف در بین هیچ کدام از فهرست‌های احتمالی وزرای پیشنهادی پزشکیان دیده نمی‌شد. پزشکیان این چهره را هم به دور از جدال‌های کارشناسی درون شورای راهبری وارد فهرست نهایی خود کرده و به مجلس ارائه داده است.

سیمایی صراف هم جزو وزرای پیشنهادی با تحصیلات حوزوی است. او در حوزه‌های علمیه مشهد و قم، اصول فقه هم تدریس کرده است. سیمایی بعد از حوزه، مدارج دانشگاهی در رشته حقوق را هم گذرانده و وکیل پایه یک دادگستری شده است.

در بین مجموعه تالیفات و مقالات فارسی سیمایی چندین عنوان مرتبط با تفسیر و تحلیل آرا و دیدگاه‌های امام خمینی در ابعاد مختلف دیده می‌شود؛ از تحلیل «ثابت و متغیر در اندیشه سیاسی امام خمینی» گرفته تا «قلمرو مالکیت خصوصی از دیدگاه امام»، «قانون اساسی مشروطه از نگاه امام» و «آثار فقهی کرونا».

سیمایی دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی است. او در دولت روحانی قائم‌مقام معاون حقوقی رئیس جمهور، دبیر هیات دولت و معاون حقوقی و امور مجلس وزارت علوم غلامی بوده است.

او سابقه کار اجرایی در وزارت علوم یا حتی دانشگاه شهید بهشتی ندارد و همین مساله می‌تواند در مسیر فعالیت او خلل ایجاد کند. وزارت علوم در کنار وزارت کشور، پیشانی دولت‌های اصلاح‌طلب است. نسبت دولت و دانشجو در دولت‌هایی که داعیه اصلاح‌طلبی دارند باید روشن باشد.

۴. فرزانه صادق، تنها زن کابینه با کارنامه برکناری به دلیل افشاگری علیه زاکانیفرزانه صادق تنها زن کابینه احتمالی مسعود پزشکیان است. او برای وزارت راه و شهرسازی به مجلس معرفی شده در صورت گرفتن رای اعتماد، تابوی حضور وزیران زن در کابینه‌های دولت‌ها بعد از انقلاب اسلامی برای دومین بار (وحید دستجردی اولین وزیر زن در جمهوری اسلامی بود) خواهد بود.

صادق معاون شهرسازی و معماری در دوران وزارت محمد اسلامی در وزارت راه بوده است. او دو سال هم در دولت رئیسی در همین سمت ماند، اما در نهایت برکنار شد و بار دیگر در وزارت مهرداد بذرپاش به عنوان مشاور در امور شهرسازی و معماری وزارت راه به کار گمارده شد.

دلیل برکنار صادق درز نامه‌هایی از او در رسانه‌ها بود. او در این نامه‌ها از تخلفات گسترده علیرضا زاکانی شهردار تهران در کمیسیون ماده ۵ پرده برداشته بود.

بر اساس این نامه‌ها، «کمیسیون ماده ۵ شهر تهران» به ریاست شهردار تهران در طول سال ۱۴۰۱ به شکل غیرقانونی و بدون تصویب نهاد‌های بالادستی مشغول تراکم‌فروشی و دادن مجوز‌های ساخت و ساز بوده است.

برخی رسانه‌ها دلیل برکناری او را مصاحبه‌هایی در مورد مسکن مهر و جمعیت تهران عنوان کرده بودند. فرزانه صادق در این مصاحبه‌ها با پروژه مسکن مهر مخالفت کرده و گفته بود: براساس قانون جمعیت شهر تهران نباید بیشتر شود بلکه براساس سیاست‌های کلی و آمایش سرزمین تمرکز جمعیت از تهران باید به شهر‌های اطراف تهران منتقل شود.

۵. اسماعیل خطیب، میراث عجیب رئیسی برای دولت پزشکیانابقای اسماعیل خطیب در سمت وزارت اطلاعات احتمالا بعد از انتخاب اسکندر مومنی، عجیب‌ترین اقدام پزشکیان در ارائه لیست وزرا به مجلس بوده است. مشخص نیست این انتخاب با چه هدفی صورت گرفته است. خطیب وزیر اطلاعات دولت رئیسی بوده و ابقای آن بخشی از سهم دهی پزشکیان به جریان‌های رقیب در کابینه ایست که که به قول خودش «کابینه وفاق ملی» نام دارد. اما ابقای چهره‌ای که در دوره وزارتش پرونده‌هایی چوت ترور اسماعیل هنیه گرفته تا حوادث شاهچراغ شیراز و ترور کرمان در سالگرد شهادت قاسم سلیمانی و حتی رد صلاحیت‌های گسترده انتخابات مجلس دوازدهم را در کارنامه خود دارد عجیب به نظر می‌رسد.

خطیب از چهره‌های اولیه سازمان اطلاعات سپاه است. او به مدت ۱۲ سال مدیرکل اطلاعات قم بود. خطیب رییس حفاظت اطلاعات قوه قضاییه، ریاست حراست آستان قدس و رییس حفاظت دفتر رهبری در قم هم بوده است. سال ۱۴۰۰ در زمان معرفی اعضای کابینه رئیسی به مجلس انقلابی، نمایندگان از عملکرد خطیب در رابطه با پرونده‌های فساد داخل قوه قضائیه و همچنین ناآرامی‌های پس از انتخابات سال ۱۳۸۸ انتقاد کردند. اما در واکنش به این انتقاد‌ها محمدباقر قالیباف چند بار به دفاع از وزیر پیشنهادی پرداخت و او را «گزینه مورد تایید رهبری» خواند.

رئیس مجلس در واکش به انتقاد یکی از نمایندگان که پرسیده بود آیا رهبری «از بین گزینه‌های پیشنهادی برای اطلاعات جناب آقای خطیب را برگزیده‌اند» گفت «آقای رئیسی از باب وظیفه قانونی وزرای این بخش‌ها را خدمت آقا مطرح کرده و ایشان هم موافقت کردند. حالا اگر کسی از جایی نسبتی می‌دهد حرف اضافه است.»

۶. احمد دنیامالی، سهمیه قالیباف در دولت پزشکیاناحمد دنیا مالی وزیر پیشنهادی وزارت ورزش، به وضوح سهمیه رئیس مجلس در کابینه مسعود پزشکیان است. دنیا مالی از سال ۱۳۸۴ تا ۸۸ معاون فنی و عمرانی قالیباف در شهرداری تهران بود. او عضو شورای شهر چهارم تهران بین سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ بود. او در این دوره در فهرست ائتلاف اصلاح طلبان به شورا راه پیدا کرد و طبق میثاق شورا، باید به گزینه شهرداری مدنظر لیست اصلاحات رای می‌داد، اما خیلی زود مشخص شد او از لیست اصلاح‌طلبان فقط به عنوان سکویی برای رسیدن به کرسی شورا استفاده کرده است. دنیامالی به همراه الهه راستگو در دقیقه نود پای صندوق رای نظرشان را تغییر دادند و به جای محسن هاشمی، به محمدباقر قالیباف رای دادند و به این ترتیب به اصلی‌ترین چهره‌های ابقای قالیباف در شهرداری تهران تبدیل شدند.

پس از این ماجرا، رابطه دنیامالی با شورای‌عالی اصلاح طلبان رو به تیرگی گذاشت و بزرگان این جریان، حاضر به دیدار با او نشدند. او در انتخابات گذشته به طور علنی به قالیباف رای داده و تعرفه رای خود را مقابل دوربین رسانه‌ها نمایش داده است. هیچ کس گمان نمی‌کرد جریان اصلاحات یک بار دیگر سراغ چهره‌ای با این کارنامه «درخشان» اصلاح‌طلبی برود.

به نظر می‌رسد رئیس‌جمهور حاضر به بده‌بستان با رئیس مجلس شده است. طبیعتا این یک سر این بده‌بستان، رأی‌آوری کابینه در صحن مجلس است. باید دید آیا قالیباف توان مهار کردن و عبور دادن سالم دولت جدید از صحن علنی را دارد یا نه؟