بی بی سی: این زندانی ۳۴ ساله که از اقلیت یارسان بود روز سوم آذر ۱۴۰۱ به اتهام قتل عمد نادر بیرامی، رئیس اطلاعات سپاه شهرستان صحنه بازداشت شد. آقای رسایی مکررا این اتهام را تکذیب کرده بود.
اکنون منابع نزدیک به خانواده رضا رسایی به بیبیسی گفتهاند او صبح امروز در شرایط امنیتی و در حالی که تنها مادر، خواهر و برادرش اجازه حضور در خاکسپاری داشتند، در قبرستان میناآباد دفن شد.
به گفته این منبع نیروهای امنیتی خانه آنها را زیر نظر گرفتهاند.
سازمان حقوق بشر کردستان میگوید او «بدون اطلاع خانواده و وکیل و حق انجام آخرین ملاقات» در زندان دیزلآباد کرمانشاه اعدام شده است.
حکم اعدام آقای رسایی سوم دی ۱۴۰۲ در شعبه ۱۷ دیوان عالی تایید شد. در روزهای گذشته نهادهای ناظر بر وضعیت حقوق بشر در ایران درباره خطر اعدام او هشدار داده بودند.
درباره قتل رئیس اداره اطلاعات صحنه چه میدانیم؟
بنابر گزارشها، ماموران اداره آگاهی پس از بازداشت رضا رسایی در شهریار در استان تهران او را به شهرستان صحنه منتقل کردند.
او نزدیک به یک سال بعد در ۲۲ مهر ۱۴۰۲ به اتهام مباشرت در قتل عمد نادر بیرامی به اعدام محکوم شد.
دادبان، مرکز مشاوره و آموزش حقوقی ویژه کنشگران در گزارشی درباره کشته شدن نادر بیرامی نوشته بود: «روز ۲۷ آبان ۱۴۰۱ در جریان یکی از تجمعهای اعتراضی زن، زندگی، آزادی در شهرستان صحنه و در نتیجه به خشونت کشیده شدن این تجمع به دلیل حمله نیروهای امنیتی و انتظامی به معترضان، در جریان یک درگیری میان شهروندان و ماموران کشته شد.»
به نوشته عفو بینالملل او در محاکمهاش گفته بود از او با «شکنجه و بدرفتاری» اعتراف «اجباری» گرفته شده اما دیوان عالی ایران آن را به عنوان «شواهد» پذیرفته است.
ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر (هرانا) هم پیشتر گزارش داده بود که استناد قاضی صادر کننده حکم بدوی به «اعترافات اجباری اخذ شده از آقای رسایی در دوران بازجویی»، سهم چشمگیری در محکومیت او داشت.
به گزارش هرانا، چند نفر دیگر از بازداشتشدگان اعتراضات مردمی ۲۷ آبانماه در شهرستان صحنه نیز با اتهام قتل رئیس اطلاعات سپاه این شهرستان مواجه هستند.
نگرانی از احکام اعدام و فشار بر فعالان در ایران
در روزهای گذشته فشار امنیتی و قضائی بر فعالان اجتماعی افزایش یافته است.
در یک ماه اخیر، صدور حکم اعدام برای شریفه محمدی و پخشان عزیزی، دو فعال مدنی زن در ایران بازتاب گستردهای در فضای اجتماعی و سیاسی داشته است.
این دو زندانی سیاسی به اتهام «بغی» به اعدام محکوم شدند که در قانون مجازات اسلامی ایران به معنای قیام مسلحانه علیه حکومت اسلامی است.
پخشان عزیزی، روز ١٣ مرداد ماه ۱۴۰۲ بازداشت شد. مدتی در بازداشتگاه اداره اطلاعات بود و بعد به بند زنان زندان اوین منتقل شد. نهادهای حقوق بشری گفتهاند که پخشان عزیزی زیر شکنجه و فشارهای مقامات امنیتی قرار گرفته تا مجبور به اعتراف اجباری شود.
گزارش مشابهی نیز درباره شریفه محمدی منتشر شده است. کمپین دفاع از شریفه محمدی گزارش داد که این فعال صنفی و کارگری که به اعدام محکوم شده است، «ساعتها تحت شکنجه روحی و بازجویی و تهدید و تحقیر قرار گرفته تا علیه خودش، فعالیتهایش و تشکیلات مستقل کارگری اعتراف اجباری کند.»
پیش از این، نهادهای حقوق بشری درباره اجرای حکم اعدام حبیب دریس نیز هشدار داده بودند.
حبیب دریس، علی مجدم، محمدرضا مقدم، معین خنفری، عدنان غبیشاوی و سالم موسوی در بهمن ماه ۱۳۹۷ با اتهامات امنیتی در خوزستان بازداشت شدند.
اتهام آنها «عضویت در گروه نضال» برای «مقابله مسلحانه با اساس نظام جمهوری اسلامی ایران» بود.
عفو بینالملل گزارش داده بود که «محاکمه گروهی این زندانیان بهشدت ناعادلانه بوده و آنها حتی در زمان محاکمه از دسترسی به وکیل انتخابی محروم بودهاند».
ایران یکی از بالاترین آمار اعدام در جهان را دارد.