احمدرضا جلالی از زندان اوین به نخست‌وزیر سوئد: مرا با خطر اعدام، بی‌پناه رها کردید

احمدرضا جلالی، شهروند ایرانی-سوئدی در بهار ۱۳۹۵به دعوت دانشگاه‌های تهران و شیراز به ایران سفر کرد و سه روز پیش از بازگشت به سوئد هنگام رانندگی به طرف کرج دستگیر شدبی بی سی: مکالمه تلفنی ضبط شده احمدرضا جلالی زندانی ایرانی-سوئدی محکوم به اعدام که از داخل زندان اوین تهران با همسرش ویدا مهران‌نیا صحبت می‌کند به دست بی‌بی‌سی فارسی رسیده که در آن آقای جلالی، نخست‌وزیر سوئد را خطاب قرار می‌دهد و از اینکه در تبادل زندانی اخیر «تنها» گذاشته شده است، از دولت سوئد انتقاد می‌کند.

آقای جلالی در این پیام صوتی به اولف کریسترسون می‌گوید نگران خانواده‌اش است که «دلشکسته و اندوهگین» هستند: «من از زندان اوین با شما صحبت می کنم. سلول وحشتناکی که من هشت سال و دو ماه، تقریبا سه هزار روز از عمرم را در آن گذرانده‌ام.»

«شما مرا با خطر بزرگ اجرای حکم اعدام در زندان اوین رها کردید. شما نه برای وضعیت من مبارزه کردید نه برای [لغو] حکم اعدامم.»

آقای جلالی می‌گوید که بابت آزادی یک تبعه سوئد و یک شهروند سوئدی-ایرانی خوشحال است اما ماندن او در ایران یک «تبعیض آشکار» است.

حمید نوری که بابت مشارکت در اعدام هزاران زندانی سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ در دادگاه‌ سوئد به حبس ابد محکوم شده بود، سه روز پیش با یوهان فلودروس، دیپلمات سوئدی و سعید عزیزی ایرانی-سوئدی مبادله شد. این تبادل زندانی با میانجی‌گری عمان صورت گرفت.

آقای جلالی در این مکالمه تلفنی از زندان اوین از نخست‌وزیر سوئد خواست در مقابل دوربین رسانه‌ها به خانواده‌اش توضیح دهد که چرا در بین زندانیان مبادله شده سوئد با ایران نیست.
اعتراض به مبادله زندانی بین ایران و سوئد
یوهان فلودروس، دیپلمات سوئدی و سعید عزیزی ایرانی-سوئدی که با حمید نوری مبادله شدند و به سوئد بازگشتندآزادی ناگهانی حمید نوری و بازگشت او به تهران در مبادله زندانی با سوئد با واکنش‌های زیادی روبروشد.

فعالان حقوق بشر و مخالفان جمهوری اسلامی ایران این اقدام را «شرم‌آور» خواندند و برخی حتی از احتمال معامله ایران و غرب نوشتند. در مقابل، طرفداران جمهوری اسلامی ایران هم با خرسندی آن را برگ برنده‌ای برای حکومت توصیف کردند.

ویدا مهران‌نیا، همسر احمدرضا جلالی به همراه گروهی از ایرانیان در اعتراض به مبادله حمید نوری با شهروندان سوئد در استکهلم تجمع کردند.

خانم مهران نیا گفته بود که اعتراض او به اولف کریسترسون، نخست‌وزیر سوئد است که با این مبادله موافقت کرده است.
احمدرضا جلالی کیست؟
حکم اعدام احمدرضا جلالی در سال ۱۳۹۶ صادر شداحمدرضا جلالی، شهروند ایرانی-سوئدی که در بهار ۱۳۹۵ در زمان ریاست جمهوری حسن روحانی به دعوت دانشگاه‌های تهران و شیراز به ایران سفر کرده بود سه روز پیش از بازگشت به سوئد هنگام رانندگی بازداشت شد.

او سال ۱۳۸۸ به سوئد مهاجرت کرده بود و علاوه بر پژوهش در دانشگاه کارولینسکای استکهلم، سابقه تدریس در ایتالیا و بلژیک هم داشت.

این اولین بار نبود که این پژوهشگر به ایران سفر می‌کرد. او پیش از آخرین سفری که به بازداشتش منجر شد بارها برای شرکت در برنامه‌های تحقیقاتی و آموزشی به ایران رفت‌وآمد داشت‌ و به گفته همسرش ورود و خروج او همواره بدون مشکل انجام می‌شد.

روز پنجم اردیبهشت ماه سال ۹۵ که برای شرکت در کنفرانسی به شهر کرج می‌رفت، به اتهام‌ «ارتباط با دولت متخاصم» و «جاسوسی برای اسرائیل» بازداشت و به زندان اوین منتقل شد اگرچه خبر رسمی آن تا دی‌ماه همان سال منتشر نشد.

در دی ماه سال ۹۵ برای اولین بار همسر احمدرضا جلالی، از بازداشت و حبس او در انفرادی خبر داد و گفت که آقای جلالی اعتصاب غذا کرده است.

ویدا مهران‌نیا همچنین گفت به توصیه ماموران اطلاعاتی سکوت کرده بود.

خانم مهران‌نیا در رابطه با دوران بازداشت همسرش گفت که «او را سه ماه تمام در انفرادی نگهداشته‌اند و جلسات بازجویی او در خارج از زندان برگزار می‌شده است.»

خانواده احمدرضا جلالی تا ۱۰ روز پس از بازداشت از سرنوشت او خبری نداشتند و به گفته همسر احمدرضا جلالی پس از آن نیز او «در هر ماه تنها یک دقیقه فرصت تماس تلفنی با خانواده‌اش را داشت و در بازجویی بارها با تهدید اعضای خانواده‌اش مواجه شده بود.»

در آبان ۱۳۹۶ دادگاه او را به اتهام «محاربه» و «همکاری با دولت اسرائیل» مجرم شناخت و به اعدام محکوم کرد.

این حکم که با انتقاد و اعتراض شدید خانواده او و فعالان حقوق بشر روبرو شده بود، در ماه آذر همان در دیوان عالی کشور و «پشت درهای بسته» تایید شد.

مدتی پیش از اعلام رای دادگاه سوئد که حمید نوری را به حبس ابد محکوم کرد، ایران اعلام کرده بود که ممکن است حکم اعدام آقای جلالی را به اجرا درآورد.

برخی از دولت‌های غربی، جمهوری اسلامی ایران را متهم می کنند که با بازداشت اتباع آنها از جمله شهروندان دوتابعیتی مسائل خارجی خود را حل‌وفصل می‌کند.

ایران می‌گوید کشوری امن برای تمام ایرانیان است و از شهروندان ایرانی خارج از کشور دعوت می‌کند رفت‌وآمد داشته باشند و حتی در ایران سرمایه‌گذاری کنند.