۴ سناریو که روسیه را به استفاده از سلاح اتمی سوق خواهد داد

العربیه: وزارت دفاع روسیه، سه‌شنبه گذشته اعلام کرد، نیروهای این کشور به دستور ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری اولین مرحله مانورهای نظامی شبیه‌سازی و آمادگی برای شلیک سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی را در منطقه نظامی جنوبی واقع در بخش‌های هم مرز با اوکراین آغاز کردند.

این رزمایش که حول محور استفاده از سلاح اتمی تاکتیکی متمرکز شده است، به‌عنوان تهدیدی جدید از سوی پوتین به کشورهای اروپایی تلقی می‌شود. این رزمایش در عین حال سؤالاتی را درباره احتمال استفاده روسیه از سلاح‌های هسته‌ای را به صورت جدی مطرح کرده است.

به گزارش روزنامه «الشرق الاوسط» روسیه بر اساس دکترین نظامی خود ممکن است در چهار سناریو به استفاده از سلاح هسته‌ای متوسل شود:

1.    اگر روسیه اطلاعات تایید شده‌ای درباره حمله موشکی قریب الوقوع به خاک خود یا علیه متحدانش دریافت کند.

2.    کشوری از سلاح‌های هسته‌ای یا سلاح‌های کشتار جمعی دیگر علیه خاک روسیه استفاده کند.

3.    هرگونه حمله به تاسیسات یا اماکن هسته‌ای روسیه که ممکن است آنها را از کار بیاندازد یا مانع ادامه فعالیت آنها شود.

4.    حمله با سلاح‌های متعارفی که موجودیت دولت روسیه را تهدید کند.

مسکو این رزمایش‌ها را به آنچه که «اظهارات تند» مقامات غربی از جمله امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه می‌خواند، مرتبط دانسته و تاکید می‌کند که مسکو این نوع اظهارات را تهدیدی امنیتی علیه خود تلقی می‌کند.

به گزارش خبرگزاری «رویترز»، تحلیلگران هسته‌ای می‌گویند که این مانورها یک سیگنال هشداری است که از سوی پوتین برای جلوگیری از ورود غرب به عمق جنگ در اوکراین ارسال شده است.

کشورهای غربی تسلیحات و اطلاعات نظامی در اختیار کی‌یف قرار می‌دهند اما تمایلی به اعزام نیرو و ورود مستقیم به جنگ ندارند.

وزارت دفاع روسیه در بیانیه‌ای گفت، مرحله اول این رزمایش اتمی شامل موشک‌های اسکندر و کینجال است. این موشک‌ها نسبت به موشک‌های هسته‌ای راهبردی قاره‌پیما که عمدتاً به عنوان ابزاری برای بازدارندگی توسعه داده شده‌اند، قدرت کمتری دارند.

این رزمایش‌ها در زمانی انجام می‌‌گیرد که رهبران غربی سلاح‌های بیشتری را در اختیار اوکراین قرار داده‌اند تا از تلاش‌های کی‌یف برای دفع تهاجم گسترده روسیه حمایت کنند.

از جمله اسلحه پیشرفته که کشورهای غربی به اوکراین داده‌اند، جنگنده‌های F-16 که خلبانان اوکراینی در حال حاضر برای بکارگیری آنها در جنگ علیه روسیه در کشورهای اروپایی آموزش می‌بینند.

در ادامه بیانیه وزارت دفاع روسیه آمده است: «این رزمایش که شامل انتقال موشک‌ها به یک سایت ویژه برای پرتاب است به دنبال حفظ آمادگی پرسنل و تجهیزات واحدهای تسلیحات هسته‌ای غیراستراتژیک در پاسخ به اظهارات تحریک‌آمیز و تهدیدات مقامات غربی علیه فدراسیون روسیه و تضمین بی‌قید و شرط حفظ تمامیت ارضی و حاکمیت دولت روسیه انجام می‌گیرد».

وزارت دفاع روسیه همچنین اعلام کرد، نیروهای این کشور برای دستیابی به مهمات ویژه یعنی کلاهک هسته‌ای برای موشک‌های اسکندر، تجهیز و نصب خودروهای پرتاب و پیشروی مخفیانه به محل تعیین‌شده برای آماده‌سازی عملیات پرتاب موشک‌ها، آموزش می‌بینند.

این وزارتخانه افزود: «یگان‌های هوانوردی نیز در حال آموزش نصب کلاهک‌های ویژه موشک‌های مافوق صوت کینجال و پرواز و گشت زنی در مناطق ویژه هستند».

وزارت دفاع روسیه همچنین اعلام کرد، رزمایش‌های مذکور بیشتر بر سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی که نوعی سلاح‌ هسته‌ای کوچک‌تری است متمرکز شده است. این نوع اسلحه برای اثرگذاری در محدوده جغرافیایی مشخص طراحی شده است و بیشتر به شکل کلاهک‌های هسته‌ای نصب شده بر روی موشک‌های زمین به زمین مانند اسکندر یا مافوق صوت مانند موشک «کینگال» پرتاب شوند.

تسلیحات هسته‌ای استراتژیک روسیه نسبت به این کلاهک‌ها از نظر اندازه بزرگتر، موثرتر هستند و برای نابودی کامل شهرها طراحی شده‌اند.

به گزارش رویترز، فدراسیون دانشمندان آمریکایی برآورد می‌کنند که روسیه دارای حدود 1558 کلاهک هسته‌ای غیر استراتژیک است، اما تعداد دقیق آنها هنوز مشخص نیست.

پاول بودویگ، از موسسه تحقیقات خلع سلاح سازمان ملل متحد، معتقد است که «از نظر نظامی، استفاده از سلاح هسته‌ای در اوکراین تحت هیچ شرایطی منطقی نیست».

به گزارش الشرق الاوسط به نقل از وب‌سایت «دویچه‌وله»، نیکلای سوخوف، از مؤسسه خلع سلاح و عدم گسترش اسلحه اتمی در وین، گفت که روسیه هیچ برنامه‌ای برای استفاده از سلاح هسته‌ای در اوکراین حتی زمانی که نیروهایش در سال 2022 از خارکف و خرسون عقب نشینی می‌کردند نداشته است.

او افزود: «اکنون نیروهای روسیه از چند جهت بر همتایان اوکراینی خود برتری دارند و کنترل بسیاری از شهرهای شرق اوکراین را به دست گرفته‌اند».

با این حال، سناریوی استفاده از سلاح هسته‌ای تاکتیکی علیه اوکراین ممکن است از دیدگاه روسیه راه‌حلی برای ادامه جنگ باشد تا اوکراین مجبور شود شرایط روسیه را بپذیرد و به جنگی که تاکنون بیش از دو سال ادامه داشته، پایان دهد.