رسول‌اف در کنار گلشیفته فراهانی؛ کارگردانی که در تهران طرد شد و در فستیوال کَن تشویق

یورونیوز: زمانی که محمد رسول‌اف تصمیم به فرار از ایران گرفت با حکم هشت سال زندان مواجه بود، حکمی که ماهیت سازش‌ناپذیر فیلم آخر وی با عنوان «دانه انجیر معابد»، اگر رسول‌اف ایران می‌بود، بر مدت آن می‌افزود و برایش دردسرسازتر می‌شد.
فیلم‌ها و بیانیه‌های او در انتقاد از خشونت‌های حکومت ایران علیه معترضان قبلاً برای او یک رشته طولانی از محکومیت‌های مختلف، از زندان گرفته تا ممنوعیت فیلم‌سازی و محدودیت‌های سفر و مصادره گذرنامه‌اش در سال ۲۰۱۷ را بدنبال داشت. این بار هم حکم زندان برای او سفر طولانی و خطرناکی در امتداد مرزهای کوهستانی ایرانی را ارمغان داشت، ارمغانی که او را به فستیوال کن رسانید.

اکنون و دو هفته پس از خروج از ایران، رسول‌اف با یک فیلم بلند در جشنواره کن شرکت می کند. او در جایی که کارگردانانی نظیر فرانسیس فورد کاپولا و کوین کاستنر به خاطر سرمایه‌گذاری پول خود در فیلم‌هایشان مورد ستایش قرار گرفته‌اند، شاید خیلی پیش‌روتر بود و جان خود را برای ارائه این فیلم به خطر انداخته است.
محمد رسول‌اف با عکس‌های سهیلا گلستانی و میثاق زارع در دست، در فستیوال کنوی روز پنجشنبه در جشنواره کن گفت : «داستان‌های بسیار بیشتری برای گفتن، روایت‌های بسیار بیشتر و فیلم‌هایی برای ساختن دارم. این چیزی بود که مرا متقاعد کرد که ایران را ترک کنم. باید به این ماموریت ادامه می‌دادم. احساس می کنم رسالت من این است که مخاطبان دنیا را به این داستان‌ها، به این روایت ایرانی پیوند دهم. این برنامه من برای سال‌های آینده است.»

سفر پیچیده و شگفت‌آور رسول‌اف و فیلم انفجاری او وعده رقابتی تنگاتنگ را برای این دوره از مسابقه جشنواره کن می‌دهد. قرار است برنده جایزه نخل طلا روز شنبه یعنی یک روز بعد از اکران «دانه انجیر معابد» معرفی شود و گفته می‌شود این فیلم از فیلم‌های محبوب این دوره از جشنواره است.

داستان «دانه انجیر معابد»‌ که به طور سری فیلمبرداری شده است، در جریان اعتراضات گسترده سال ۲۰۲۲ در ایران اتفاق می‌افتد و شامل کلیپ‌های واقعی از این اعتراضات است که بیشتر با تلفن همراه ضبط شده‌اند و بعضا صحنه‌های خشن و دردناکی را به تصویر می‌کشند.

این فیلم زندگی یک خانواده تخیلی چهار نفره - یک پدر، مادر و دو دختر - را دنبال می کند که به شدت آشفتگی سیاسی را درونی می کنند. پدر خانواده که دادستان است، وظیفه قضایی پیگرد معترضان را دارد. او در طول فیلم به طور فزاینده‌ای نسبت به همسر و دخترانش بدگمان می شود، زیرا فیلم به بررسی تلخی از تاریکی در ایران معاصر تبدیل می‌شود.
رسول اف و فراهانی در کنار یکدیگر بر روی فرش قرمز در جشنواره کن فرانسهاگرچه مقامات ایرانی علناً حکم رسول‌اف را تایید نکرده‌اند، وکیل این فیلمساز گفت که او اخیراً به دلیل فیلم‌ها و اظهارات عمومی تحت عنوان «نمونه‌هایی از تبانی به قصد ارتکاب جرم علیه امنیت کشور» به زندان و شلاق محکوم شده است.

فیلم «دانه انجیر معابد» به‌طور مخفیانه در ایران با حضور بازیگران و گروه کوچکی فیلمبرداری شد. قبل از تدوین فیلم، تعدادی از بازیگران نیز از ایران گریختند. محمد رسول‌اف پیشتر اعلام کرد که برخی از دستندرکاران فیلم و خانواده‌هایشان بازجویی شده‌اند و دفتر فیلمبردار مورد حمله قرار گرفته است.

رسول‌اف حدود دو هفته پیش وارد آلمان شد و به سرعت نسخه نهایی فیلم را قبل از ارسال به جشنواره تکمیل کرد.

رسول‌اف توضیح می دهد: «فیلم سازی و خلق هنری برای من حیاتی است. این راه من برای زنده ماندن و ادامه زندگی است. هیچ راه دیگری برای زندگی کردن وجود ندارد.»

برای او هیچ تغییری در علایقش ایجاد نشده است. او می‌گوید می‌خواهد داستان‌هایی درباره آزادی و حقوق بشر، یا فقدان آن‌ها در محیط اطرافش و در جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کند، تعریف کند.

رسول‌اف توضیح می دهد: «فیلم سازی و خلق هنری برای من حیاتی است. این راه من برای زنده ماندن و ادامه زندگی است. هیچ راه دیگری برای زندگی کردن وجود ندارد.»