یک مطب زیرزمینی پلمبشده در شهر بروجرد، اردیبهشت ۱۴۰۳ــ ایرناایندیپندنت فارسی، امیرحسین میراسماعیلی در حالی که به علت افزایش سرسامآور هزینههای دندانپزشکی، آمار پوسیدگی دندان در ایران به میزان چشمگیری در حال بالا رفتن است و بنا بر آمار رسمی، هر ایرانی ۳۰ تا ۴۰ ساله بهطور متوسط ۱۲ تا ۱۳ دندان خراب دارد، یافتههای ایندیپندنت فارسی نشان میدهد که شماری از مردم برای درمان دندانهایشان مجبورند به درمانگاههای غیرقانونی یا افراد غیرمتخصصی که در برخی آرایشگاههای زنانه حضور دارند، مراجعه کنند.
یکی از کارکنان آرایشگاهی در مرکز شهر تهران به ایندیپندنت فارسی گفت: «در اینجا فردی که ادعا میکند زمانی دانشجوی دندانپزشکی بوده، مخفیانه خدمات دندانپزشکی مانند کشیدن دندان، باز کردن آبسههای داخلی، نصب لمینتهای زیبایی و حتی پر کردن دندان انجام میدهد و از آنجا که دستمزدش حدود نصف تعرفه رسمی دندانپزشکان است، تعداد مشتریان او که توان پرداخت هزینههای رسمی دندانپزشکی را ندارند، هر روز بیشتر میشود. در دهها آرایشگاه زنانه دیگر در تهران هم افراد غیرمتخصص این قبیل خدمات دندانپزشکی را ارائه میدهند.»
این فرد مطلع همچنین خبر داد که علاوه بر خدمات دندانپزشکی، افرادی که بهصورت تجربی و بدون داشتن مدرک پزشکی کار میکنند، انواع عملهای زیبایی و درمان بیماریهای جسمی و عضلانی را نیز در این آرایشگاه و شماری دیگر از آرایشگاهها و درمانگاههای غیرقانونی و زیرزمینی تهران انجام میدهند.
افزایش چندبرابری قیمت مواد و تجهیزات دندانپزشکی به دلیل رشد چشمگیر قیمت دلار، به همراه گستردهتر شدن فقر در ایران و افزایش مشکلات معیشتی موجب شده است تا بنا بر اعلام مدیران سازمان نظام پزشکی، تعداد مراجعان دنداپزشکها کمتر از قبل شود. اکنون افزایش مراجعه بیماران به افراد غیرمتخصص نیز میتواند وضعیت سلامت دهان و دندان مردم در ایران را با مخاطرات بیشتری مواجه کند.
روزنامه همشهری شهریور ۱۴۰۲ در گزارشی نوشت که در ۲۰ سال گذشته، پوسیدگی دندان ایرانیها سه برابر شده است. همزمان، رئیس هیئتمدیره جامعه دندانپزشکی ایران نیز در گفتوگو با این روزنامه از ادامه روند کاهشی مراجعه به دندانپزشکیها به دلیل گسترش مشکلات مالی و فقر خبر داد.
بر اساس آمارهای دولتی، وضعیت سلامت دندان مردم در ایران خوب نیست؛ به طوری که هر کودک شش ساله ایرانی بهطور متوسط بیش از پنج دندان پوسیده دارد و افراد ۳۰ تا ۴۰ ساله هم که در اوج سن فعالیت اجتماعیاند، ۱۲ تا ۱۳ دندان ازدسترفته دارند. بیش از ۵۵ درصد افراد بالای ۶۵ سال هم هیچ دندانی ندارند.
در شرایطی که وضعیت اقتصادی مردم در ایران طی چند سال اخیر به دلیل سیاستهای خاص علی خامنهای حادتر از گذشته شده و اکنون بر اساس آمارهای مجلس شورای اسلامی و اقتصاددانان مستقل بیش از ۷۰ درصد از جمعیت ایران زیر خطر فقر قرار دارند، رئیس هیئتمدیره جامعه دندانپزشکی ایران هم به همشهری میگوید: «مردم تا زمانی که مجبور نشوند و درد دندان امانشان را نبرد، به دندانپزشک مراجعه نمیکنند، چون توان پرداخت هزینهها را ندارند.»
در حالی که میزان افزایش حقوق کارگران، کارمندان و بازنشستگان ایرانی در سال ۱۴۰۳ بین ۲۰ تا ۳۵ درصد بوده است، محمد رئیسزاده، رئیس سازمان نظام پزشکی ایران، از تصویب افزایش ۴۶ درصدی تعرفه خدمات پزشکی در شورای عالی بیمه خبر داد.
از سوی دیگر روزنامه شرق هم دیماه گذشته در گزارشی به موضوع «قاچاق مواد نامرغوب و تجهیزات دندانپزشکی» پرداخت و آن را «گرفتاری بزرگ» در بازار خدمات دندانپزشکی خواند. در این گزارش به نقل از صابر گوگانی، دندانپزشک متخصص ارتودنسی، آمده بود: «بیشتر مواد و تجهیزات تقلبی دندانپزشکی به صورت قاچاق چمدانی به ایران وارد میشود و جالب اینکه پای تبلیغات این موارد غیراستاندارد و قاچاق به رسانهها هم باز شده است.»
به گفته این متخصص، قاچاق مواد و تجهیزات دندانپزشکی در حالی ادامه دارد که واردات لوازم پزشکی به اخذ مجوز و رعایت استانداردهای خاص مشروط است اما «برخی پزشکان و افراد ذینفع در ارگانهای متولی برای فروش مواد قاچاق دندانپزشکی تبلیغات پرسروصدایی به راه انداختهاند و کالاهایشان را به شکل سفارش گرفتن و فروش اینترنتی توزیع میکنند».
در همین رابطه خبرنگار روزنامه همشهری، وابسته به شهرداری تهران، نوشت: «خیلی از کودکان ایرانی با دندانهای خراب بزرگ میشوند و تعداد زیادی از آنها تا بزرگسالی حتی یک بار گذرشان به مطب دندانپزشک نمیافتد. گاهی آنقدر دیر مراجعه میکنند که زمان کشیدن دندان است و برای ترمیم آن کاری نمیتوان انجام داد. وقتی صحبت از سلامت دندان میشود، بسیاری از مردم قیمتهای نجومی آن را پیش میکشند و گلایه میکنند که به دلیل قیمتهای بالا نمیتوانند به دندانپزشک مراجعه کنند. در حالی که شاخص پوسیدگی دندان در کشورهای پیشرفته یا در حال توسعه سالانه رو به کاهش اعلام میشود، آمارها میگویند که این مسئله در ایران طی به ۲۰ سال گذشته سه برابر شده است.»
به گفته متخصصان، اگر مواد دندانپزشکی تقلبی باشد یا خدمات دندانپزشکی را پزشکان متخصص انجام ندهند، مواد بهکار رفته بهراحتی از دندان خارج میشوند و بیمار ناچار است علاوه بر مواجهه با مشکلات بیشتر، هزینههای بیشتری نیز متحمل شود. یا مثلا در فرایند ترمیم، اگر لایه محافظتی تقلبی گذاشته شود، حدود یک ماه بعد عصب دندان از بین میرود و بیمار دوباره مجبور میشود بین پنج تا۱۰ میلیون هزینه عصبکشی و ترمیم بدهد.