رویارویی ایران و اسرائیل؛ نفس راحتی که خاورمیانه کشید

بی بی سی: آخرین دور تنش بین دو طرف در خطرناک‌ترین رویارویی خاورمیانه ظاهرا به پایان رسیده است، البته فعلا.

اسرائیل هنوز به طور رسمی مسئولیت حمله بامداد جمعه در ایران را به عهده نگرفته است.

در ایران هم رهبران نظامی و سیاسی وقوع این حمله را کم اهمیت جلوه داده‌ و حتی مسخره‌اش کرده‌اند. آنها می‌گویند هیچ اتفاق مهمی نیفتاده است.

روایت‌ها در مورد این که این حمله دقیقا با چه سلاحی انجام شده و چقدر خسارت به بارآورده همچنان متناقض و ناقص است.

مقام‌های آمریکایی از یک «حمله موشکی» صحبت کرده‌اند، اما مقام‌های ایرانی می‌گویند حملات در اصفهان و تبریز با پهپادهای کوچک انفجاری انجام شده است.

حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران به خبرگزاری تسنیم گفته: «ریزپرنده‌های ساقط ‌‌شده هیچ خسارت مالی و جانی در بر نداشته‌اند.»

اما این کوادکوپترهای کوچک به نوعی کارت ویزیت اسرائیل محسوب می‌شوند و پیش از این هم بارها در عملیات‌های خرابکارانه اسرائیل داخل ایران به کار گرفته شده‌اند.

این بار هدف آن‌ها استان اصفهان در مرکز ایران بود که به خاطر میراث اسلامی خیره‌کننده‌اش مشهور است.

اما اخیرا این استان به خاطر میزبانی‌اش از سایت هسته‌ای نطنز، مرکز فناوری هسته‌ای اصفهان و یک پایگاه هوایی مهم که در حمله ۱۳ آوریل (۲۵ فروردین) ایران به اسرائیل از آن استفاده شده، جلب توجه کرده است.

این استان همچنین یکی از مراکز صنعتی ایران است و شماری از کارخانه‌هایی را در خود جای داده است که پهپادها و موشک‌هایی می‌سازند که صدها فروندشان به سمت اسرائیل شلیک شد.

عملیات کوچک برای ارسال پیام مهم
تا اینجا به نظر می‌رسد عملیاتی کوچک برای فرستادن پیامی مهم و قدرتمند به کار گرفته شده است: این که اسرائیل توانایی اطلاعاتی و نظامی لازم را در اختیار دارد تا هر زمان که می‌خواهد به قلب تپنده ایران ضربه‌ای وارد کند.

فرستادن این پیام آن‌قدر مهم و اضطراری بوده که اسرائیل برای ارسال آن، بر خلاف پیش‌بینی بسیاری از ناظران، تا پس از پایان جشن‌ها و تعطیلات مذهبی عید پسح در این کشور صبر نکرد.

مقام‌های آمریکایی همچنین گفته‌اند اسرائیل شماری از رادارهای دفاع هوایی ایران را هدف قرار داده که وظیفه حفاظت از نطنز را بر عهده داشته‌اند. هنوز در مورد میزان موفقیت این حملات ارزیابی تایید شده‌ای منتشر نشده است.

این امکان هم وجود دارد که این حمله تنها شروع یک سلسله حملات باشد. اما تا اینجا هم نوعی هدیه تولد ناخواسته برای ۸۵ سالگی رهبر ایران، آیت‌الله علی خامنه‌ای محسوب می‌شود که چند روز پیش تولدش بود.

سکوت مقام‌های اسرائیلی در عین حال فضای سیاسی حیاتی و لازمی را در اختیار رهبر ایران گذاشت و به این ترتیب لازم نشد تهران به قاعده جدیدی که برای پاسخ دادن به حملات مستقیم اسرائیل وضع کرده، عمل کند و از خطر تشدید خطرناک تنش بین این دو دشمن قدیمی در خاورمیانه کاسته شد.

ایران در عین حال سرمست مرحله تازه‌ای از قدرت‌نمایی نظامی‌اش در منطقه است.

ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور تندروی ایران در سخنرانی روز جمعه‌اش به این حملات اخیر منسوب به اسرائیل هیچ اشاره‌ای نکرد.

برای جمهوری اسلامی، مهم‌‌ترین چیز انجام عملیاتی است که «وعده صادق» لقب داده شده است. حمله شبانه بی‌سابقه و مستقیم ایران در هفته گذشته که با صدها پهپاد و موشک اسرائیل را هدف گرفت. رئیسی در سخنانش از قاطعیت و «اراده آهنین» کشورش سخن گفت.
بازدارندگی استراتژیک به جای صبر استراتژیک
ایران پیش از این سال‌ها به «صبر استراتژیک» خود می‌بالید که در آن از پاسخ مستقیم و بلافاصله به حملات تحریک‌آمیز علیه منافعش خودداری می‌کرد و به پیشبرد اهداف بلندمدتش ادامه می‌داد.

اما حالا ایران از «بازدارندگی استراتژیک» حرف می‌زند. این دکترین جدید پس از حمله یک آوریل (۱۳ فروردین) به مقر دیپلماتیک ایران در دمشق به کار گرفته شد که ساختمان کنسولگری ایران را تخریب کرد و به کشته شدن هفت فرمانده سپاه، از جمله ارشدترین فرمانده سپاه در منطقه، منجر شد.

با حملات روزافزون اسرائیل به اهداف مرتبط با ایران در منطقه طی شش ماه گذشته، رهبر ایران تحت فشار روزافزونی برای کشیدن خط قرمزی در برابر پیشروی اسرائیل قرار داشت.

اسرائیل دیگر تنها به هدف قرار دادن محموله‌های تسلیحاتی، ساختمان‌ها و پایگاه‌ها و جاده‌های ارسال تسلیحات برای گروه‌های مستقر درلبنان و سوریه اکتفا نمی‌کرد و شماری از فرماندهان ارشد ایرانی را هم در منطقه هدف قرار می‌داد.

کار دشمنی چند دهه‌ای ایران و اسرائیل که پیش از این به عملیات مخفی و جنگ‌های در سایه محدود می‌شد، به یک درگیری آشکار و مستقیم کشید.

گذشته از این که در این تازه‌ترین دور حملات متقابل دقیقا چه اتفاقی افتاده، برای هر دو طرف اولویت بنیادین «بازدارندگی» است: اطمینان نسبی ازاین که حملات مستقیم به خاکشان دیگر تکرار نمی‌شود و این که اگر چنین حملاتی اتفاق بیفتد، بهایی دردناک برای طرف مقابل خواهد داشت.

منطقه فعلا نفس راحتی می‌کشد که می‌شود صدایش را شنید، همین طور پایتخت‌هایی در سراسر جهان، که با رد شدن خطر جنگ ایران و اسرائیل می‌شود آسودگی‌شان حس کرد.

آخرین حرکت اسرائیل که زیر فشار شدید متحدان غربی‌‌اش برای محدود کردن واکنش خود قرار داشت، فعلا به کاهش تنش انجامیده است. همه طرف‌ها می‌خواهند از یک جنگ تمام‌عیار فاجعه‌بار جلوگیری کنند. اما همه می‌دانند که این آرامش دیری نمی‌پاید.
ادامه فاجعه در غزهمنطقه هنوز در شعله‌های آتش می‌سوزد.

جنگ در غزه همچنان ادامه دارد و رقم کشته‌شدگان فلسطینی تکان‌دهنده است.

اسرائیل تحت فشار نزدیک‌ترین متحدانش، اجازه ورود مقادیر بیشتری از محموله‌های امدادی را داده اما این باریکه ویران‌شده هنوز در آستانه قحطی و گرسنگی دست و پا می‌زند.

گروگان‌های اسرائیل هنوز به خانه برنگشته‌اند و مذاکرات آتش‌بس هم متوقف شده است. اسرائیل هنوز برای آغاز عملیات نظامی در آخرین سنگر حماس در رفح هشدار می‌دهد. چیزی که از نظر سازمان‌های کمک‌رسانی و رهبران جهان فجایع انسانی غیرقابل تصور بیشتری به بار خواهد آورد.

شبکه نیروهای نیابتی ایران، چیزی که رهبران ایران آن را «محور مقاومت» می‌خوانند، از حزب‌الله در لبنان تا شبه‌نظامیان نزدیک به ایران در عراق و سوریه، تا حوثی‌ها در یمن، همچنان در آماده‌باش به سر می‌برند و هر روز حملاتی انجام می‌دهند.

طی این چند هفته گذشته، در این روزهای تاریک و سیاه منطقه، همه چیز عوض شده و در عین حال هیچ تغییری اتفاق نیفتاده است.