۳ گزینه اسرائیل برای پاسخ به حملات موشکی و پهپادی جمهوری اسلامی

یورونیوز: رسانه‌های اسرائیلی گزارش می‌دهند که مقام‌های این کشور به دنبال پاسخ به حمله پهپادی و موشکی ایران هستند اما هنوز بر سر زمان و نحوه عملیات خود به جمع‌بندی نرسیده‌اند.

بنا به این گزارش‌ها جلسه سه ساعته کابینه جنگ اسرائیل بعدازظهر یکشنبه برای بررسی حملات شنبه شب ایران برگزار شد. قرار است رایزنی‌های کابینه جنگ اسرائیل ساعت ۱۴ روز دوشنبه به وقت محلی (۱۴:۳۰ به وقت تهران) از سر گرفته شود. رسانه‌های مختلف اسرائیلی و آمریکایی به نقل از مقام‌های رسمی گزارش داده‌اند که اسرائیل به دنبال پاسخ به حملات ایران است.

این در حالی است که جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا در گفتگو با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل به وی اطلاع داده است که کشورش در عملیات احتمالی اسرائیل با این کشور همراهی نخواهد کرد.

در گزارش خبرگزاری رویترز آمده است که کابینه جنگ اسرائیل بر سر لزوم واکنش به حملات ایران توافق دارد اما اختلاف‌نظرهایی در مورد زمان و دامنه عملیات وجود دارد. کانال ۱۲ اسرائیل هم گزارش داده است که آمریکا با واکنش نظامی اسرائیل به حملات ایران مخالفت شدیدی ندارد اما از دولت نتانیاهو خواسته است تا عملیات اسرائیل با واشنگتن هماهنگ شود و آمریکا پیش از انجام از آن مطلع شده باشد.

به این ترتیب نقش آمریکا در تصمیم‌گیری اسرائیل اهمیت زیادی خواهد داشت. اسرائیل از یک سو ممکن است تلاش کند تا در ازای صرف‌نظر از پاسخ به حملات ایران از واشنگتن و دیگر پایتخت‌های غربی امتیاز بگیرد. تشکیل ائتلافی نظامی علیه ایران برای بازدارندگی بیشتر در مقابل تهران، در نظر گرفتن سپاه به عنوان یک سازمان «تروریستی» از سوی کشورهای اروپایی و کانادا، اخذ تضمین‌های امنیتی در مقابل تهدید ایران و معامله بر سر عملیات رفح می‌تواند از جمله طرح‌های اسرائیل برای امتیازگیری از آمریکا و متحدانش باشد.

از سوی دیگر این احتمال نیز وجود دارد که اسرائیل بر روی حمایت آمریکا در مراحل بعدی و در صورت تشدید درگیری حساب کند. به عبارت دیگر امیدواری اسرائیل این باشد که بتواند پس از واکنش به حملات ایران و تحریک تهران به تکرار حملات موشکی و پهپادی، پای آمریکا را به درگیری باز کند.
گزینه عملیات نظامی با حمله به خاک ایرانجنگنده اسرائیلییکی از سناریوهای واکنش اسرائیل به حملات ایران می‌تواند پاسخ مستقیم و گسترده با حمله به مراکز نظامی سپاه در داخل خاک ایران باشد. اسرائیل همچنین ممکن است تلاش کند تا با استفاده از فرصت پیش‌آمده به دنبال حمله به مراکز مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران برود.

با این حال به نظر می‌رسد که اسرائیل به تنهایی توانایی نظامی لازم برای حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران به ویژه مراکز زیرزمینی را ندارد. اسرائیل احتمالا برای حمله موثر به مراکز هسته‌ای ایران به همراهی آمریکا نیاز خواهد داشت. حمله به مراکز هسته‌ای زیرزمینی ایران با بمب‌های سنگرشکن امکانپذیر خواهد بود اما اسرائیل تعداد محدودی از این بمب‌ها در اختیار دارد. به این ترتیب به نظر می‌رسد عدم همراهی آمریکا تاثیر زیادی بر تصمیم‌ اسرائیل خواهد گذاشت.

در عین حال وسوسه پاسخ نظامی به ایران در میان مقام‌های اسرائیلی گسترده به نظر می‌رسد. رسانه‌های اسرائیلی گزارش داده‌اند که بنی گانتس، یکی از اعضای کابینه جنگ این کشور در ساعات اولیه حملات شنبه‌شب ایران از واکنش فوری نیروی هوایی اسرائیل و حمله به خاک ایران دفاع می‌‌کرد.

بنا به این گزارش بنیامین نتانیاهو و یوآو گالانت و فرماندهان نظامی با این درخواست مخالفت کردند تا تمرکز اصلی بر روی رهگیری و انهدام پهپادها و موشک‌های ایران باقی بماند.

نفتالی بنت، نخست‌وزیر پیشین اسرائیل هم اشتباه اصلی کشورش طی سال‌های اخیر را تمرکز بر روی گروه‌های مورد حمایت ایران در منطقه و عدم توجه به خود این کشور دانسته است.

در نتیجه اسرائیل ممکن است گزینه پاسح نظامی مستقیم اما محدود و غیرگسترده به ایران مانند حمله به تنها یکی از مراکز نظامی سپاه در داخل را برگزیند.

در این میان نباید از نظر دور داشت که پاسخ مستقیم نظامی از سوی اسرائیل به معنای تشدید درگیری‌ها و حمله متقابل ایران و گروه‌های مورد حمایت تهران خواهد بود. ایران حتی در صورت حمله محدود اسرائیل به خاک خود احتمالا خود را مجبور به واکنش دوباره خواهد دید.  

از سوی دیگر اسرائیل صورت رویارویی مستقیم با ایران باید برای دفع تهدید حزب‌الله در مرز شمالی خود با لبنان نیز چاره‌اندیشی کند. عدم مداخله حزب‌الله لبنان در رویارویی مستقیم نظامی بین ایران و اسرائیل با توجه به میزان وابستگی این گروه به تهران دشوار به نظر می‌رسد.

یکی دیگر از چالش‌های پیش‌روی اسرائیل برای حمله به خاک ایران لزوم استفاده از حریم هوایی دیگر کشورهای منطقه خواهد بود. هرچند اردن شنبه شب در رهگیری و انهدام موشک و پهپادهای ایران نقشی کلیدی بازی کرد اما بعید به نظر می‌رسد این کشور حاضر باشد حریم هوایی خود را به روی موشک‌ها یا جنگنده‌های اسرائیلی برای حمله به خاک ایران باز کند. البته اسرائیل می‌تواند عملیات خود را از طریق حریم هوایی سوریه و عراق انجام دهد.

اسرائیل امکان پرتاب موشک از زیردریایی‌های خود در آب‌های بین‌المللی در اقیانوس هند را نیز دارد اما این کشور تنها پنج زیردریایی با ظرفیت محدود پرتاب تنها پنج موشک کروز در اختیار دارد.
گزینه پاسخ نظامی محدود و غیرمستقیمجنگنده اسرائیلیگزینه پاسخ نظامی غیرمستقیم و محدود اسرائیل به حملات ایران را می‌توان در شرایطی که آمریکا به دنبال تنش بیشتر با تهران نیست محتمل‌ترین گزینه دانست. برخی مقام‌های اسرائیلی در گزارش‌های منتشرشده از جلسات برگزارشده بر لزوم حمله به خاک ایران تاکید کرده‌اند اما ممکن است اسرائیل در نهایت به حمله به مواضع سپاه در سوریه و گروه‌های نیابتی مورد حمایت تهران در سوریه، عراق و لبنان اکتفا کند.

هرچند عملیات در سوریه احتمالا در مقایسه با حملات قبلی منتسب به اسرائیل در این کشور گسترده‌تر خواهد بود اما انجام آن در شرایط کنونی که اسرائیل با صدها پهپاد و موشک ایران مورد حمله قرار گرفته است باعث می‌شود تا این حمله، حمله‌ای محدود ارزیابی شود.

با این حال ممکن است بسیاری از مقام‌های اسرائیلی از جمله شخص بنیامین نتانیاهو بر این باور باشند که پاسخ به اولین حمله مستقیم ایران به کشورشان نمی‌تواند تنها هدف گرفتن مواضع سپاه و گروه‌های مورد حمایت ایران در سوریه و عراق باشد. وزیر خارجه اسرائیل روز چهارشنبه گذشته تنها دقایقی پس از سخنرانی علی خامنه‌ای، رهبر ایران در خطبه‌های نماز عید فطر هشدار داده بود که کشورش به هرگونه حمله از خاک ایران با حمله به خاک ایران پاسخ خواهد داد.

ایران و اسرائیل طی سال‌های گذشته به ویژه از زمان آغاز جنگ داخلی سوریه در عمل در «جنگ در سایه» با یکدیگر در سوریه به سر می‌برند.
گزینه عملیات خرابکارانه در ایران
اسرائیل طی سال‌های اخیر بارها به انجام عملیات خرابکارانه در ایران مانند ترور شخصیت‌های کلیدی برنامه‌های نظامی و اتمی، انفجار در مراکز هسته‌ای و حملات سایبری متهم شده است.

در همین راستا یکی از گزینه‌های پیش‌روی اسرائیل می‌تواند حمله سایبری گسترده به سامانه‌های سوخت، نیروگاه‌ها و دیگر زیرساخت‌های کلیدی در ایران باشد.

اسرائیل همچنین ممکن است به دنبال انجام عملیات ترکیبی (هیبریدی) باشد تا همزمان حکومت ایران را با عملیات نظامی مستقیم یا غیرمستقیم و عملیات خرابکارانه تحت تاثیر قرار دهد.