کاندوم‌ ضدتجاوز؛ دندانه‌های اره‌ای برای محافظت از زنان

تصویری از یک نمونه کاندوم ضد تجاوزایندیپندنت فارسی: روشی که یک پزشک و فعال حوزه بهداشت در آفریقا سال‌ها قبل برای محافظت از زنان در مقابل تجاوز یافت، بار دیگر خبرساز شده و موضوع این کاندوم زنانه ضدتجاوز که دکتر سونت الرز، اهل آفریقای جنوبی، سال ۲۰۱۰ در آستانه برگزاری جام جهانی در کشورش تولید کرد، دوباره در شبکه‌های اجتماعی فراگیر شده است.

این کاندوم ضدتجاوز که ریپ‌ــ‌اکس (Rape-aXe) نام دارد، ردیف‌هایی از دندانه‌های قلاب‌شکل است که برای اتصال به آلت تناسلی مرد حین دخول طراحی‌ شده‌اند. دکتر الرز، طراح کاندوم، در آن زمان به سی‌ان‌ان گفته بود که پس از گیر کردن، این کاندوم را فقط می‌توان با کمک یک پزشک خارج کرد. او افزود: «درد دارد و وقتی وصل است، متجاوز نمی‌تواند ادرار کند و راه برود. اگر هم بخواهد آن را جدا کند، محکم‌تر می‌شود... با این‌ حال، پوست را پاره نمی‌کند و خطر قرار گرفتن در معرض ترشحات [بدن متجاوز] وجود ندارد.»

ایده ساخت این کاندوم را یکی از قربانیان تجاوز به این پزشک داد. الرز درباره آن گفت: «اوایل کارم بود که یک بیمار مرا ترغیب کرد چنین چیزی را دنبال کنم. سال ۱۹۶۹ یک آخرشب داشتم به زنی رسیدگی می‌کردم که به‌تازگی از یک حمله (تجاوز) جان سالم به در برده بود... او مرا با کلماتی که هرگز فراموش نمی‌کنم، ترک کرد. وقتی از ترس می‌لرزید و اشک روی صورتش جاری بود، گفت: «فقط اگر آن پایین دندان داشتم!» و من با او عهد کردم که برای کمک به افرادی در شرایط او کاری انجام دهم.

الرز برای اجرای این پروژه حتی خانه و خودرویش را فروخت.

سی‌ان‌ان می‌نویسد این پزشک که خود مادر دو دختر است، «از زندان‌ها بازدید کرده و با متجاوزان محکوم صحبت کرده تا بررسی کند آیا چنین وسیله‌ای باعث می‌شود آن‌ها در کارشان تجدیدنظر کنند یا خیر و برخی گفتند که این باعث تجدیدنظرشان خواهد شد.»
ایده ساخت این کاندوم را یکی از قربانیان تجاوز به این پزشک داددر آن زمان منتقدان گفتند که این کاندوم زنان را در برابر خشونت مردانی که در دام این وسیله گرفتار شده‌اند آسیب‌پذیرتر خواهد کرد و احتمال دارد متجاوز بر اثر آن، خشونت بیشتری به خرج دهد و قربانی بیشتر آسیب ببیند.

ویکتوریا کاجا، یکی از کارکنان مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های اوگاندا در شرق آفریقا، به سی‌ان‌ان گفت: «این هم نوعی بردگی است. ترس‌های قربانی، خود عمل پوشیدن کاندوم و انتظار حمله، همگی نشان‌دهنده بردگی است که هیچ زنی نباید در معرض آن قرار گیرد.» کاجا افزود که این دستگاه به ما یادآوری می‌کند که زنان تا چه اندازه آسیب‌پذیرند.

او گفت: «این نه‌تنها احساس امنیت کاذب به قربانی می‌دهد، بلکه آسیب روانی نیز به همراه دارد.  به مشکلات روانی هم که پس از تجاوز به وجود می‌آیند، کمکی نمی‌کند.» با این حال او اظهار امیدواری کرد که این دستگاه بتواند امکان اجرای عدالت را فراهم کند زیرا متجاوز برای جدا کردن آن باید به مراکز درمانی مراجعه کند.

به گزارش سی‌ان‌ان، محکوم شدن متجاوزان جنسی در اکثر کشورهای آفریقایی نادر است زیرا قربانیان به مراقبت‌های پزشکی دسترسی فوری ندارند و آزمایش‌های دی‌ان‌ای برای ارائه شواهد هم بسیار گران تمام می‌شوند.

الرز در جریان تحقیقاتی که به ساخت این کاندوم منتهی شد، دریافت که زنان در آفریقای جنوبی برای جلوگیری از تجاوز اقدام‌های عجیبی انجام می‌دهند، حتی برخی تا آنجا پیش می‌روند که تیغ‌های پیچیده‌شده در اسفنج در واژنشان قرار می‌دهند.

او در پاسخ به منتقدانی که این وسیله را «قرون‌وسطایی» خواندند گفت: «بله، ممکن است دستگاه من قرون‌وسطایی باشد، اما در پاسخ به یک عمل قرون‌وسطایی است که قرن‌ها است وجود دارد. من معتقدم که باید کاری انجام شود... این باعث می‌شود برخی مردان قبل از حمله به یک زن دوباره فکر کنند.