زیباکلام: معتقدم محمدرضا شاه پهلوی نیز در اعدام امیرعباس هویدا بی تقصیر نبود

زیباکلام: معتقدم محمدرضا شاه پهلوی نیز در اعدام امیرعباس هویدا بی تقصیر نبود
چرا شاه هویدا را زندانی کرد؟
هویدا گناهی نداشت
روایت های مختلف از اعدام امیرعباس هویدا
روزنامه شرق نوشت: با وجود آنکه روزنامه‌های دوران انقلاب همگی از تیرباران هویدا در برابر «جوخه اعدام» سخن گفته بودند؛ اما بعد از گذشت چند سال روایت‌های دیگری از چگونگی مرگ نخست‌وزیر دوران پهلوی مطرح شد. از آن جمله ابراهیم یزدی، وزیر امور خارجه دولت موقت بود که روایتی دیگر ارائه داد.

یزدی در خلال بیان خاطراتش درباره اعدام هویدا گفت: «وقتی هویدا را از پادگان جمشیدیه به مدرسه رفاه آوردند، به من گفت که فلانی من حرف‌های زیادی دارم که باید بزنم. این خیلی طبیعی بود. فردی که ۱۴ سال نخست‌وزیری یک نظام را برعهده داشته است، اطلاعات بسیار گسترده‌ای از درون نظام داشته باشد. پیش‌فرض من این است که می‌خواست راجع به نظام گذشته حرف بزند. من با توجه به اینکه اطرافیان شاه یک عداوت خاصی با هویدا پیدا کرده بودند و به‌همین‌دلیل او را به زندان انداخته بودند، نگران بودم که در آن اتاقی که همه فرماندهان نظام قبل در آن بودند، او را در آن اتاق خفه بکنند؛ بنابراین من در مدرسه رفاه یک اتاق دیگری را ترتیب دادم که هویدا را آنجا تنها نگهداری کنند. من به آقای خمینی گفتم که هویدا اسرار زیادی دارد. زمانی می‌شود که ما می‌گفتیم خاندان پهلوی فاسد بودند و روابط کثیفی داشتند. خب ما مخالف بودیم و می‌توانستیم هر حرفی را بزنیم؛ اما نخست‌وزیری که ۱۴ سال مسئول بوده است، می‌خواهد حرف بزند. باید بگذاریم حرفش را بزند. آقای خمینی پیشنهاد من را پذیرفت. به خلخالی گفت‌ همان جور که فلانی می‌گوید، عمل کنید».
روایت ابراهیم یزدی
دکتر یزدی در پاسخ به پرسشی درباره نحوه اعدام هویدا گفته بود: «هنگامی که هویدا شروع کرد که بگوید در دوران ۱۴ساله زمامداری او به‌عنوان نخست‌وزیر شاه چه اتفاقاتی افتاده است و خاطراتش را بیان بکند، رئیس جلسه به دادگاه تنفسی کوتاه می‌دهد. موقعی که هویدا به راهروی دادگاه می‌آید، یکی از آقایان روحانی که آنجا بوده و من مایل نیستم الان اسم او را ببرم، در راهرو با هفت‌تیر کمری خودش او را می‌کشد. به‌این‌ترتیب آقای هویدا را می‌برند روی صندلی‌اش می‌نشانند و عکس برمی‌دارند و حکم اعدامش را برایش قرائت می‌کنند و بعد می‌برند. اصلا چنین چیزی نبود که اعدامش بکنند».
روایت عباس میلانی
عباس میلانی هم در کتاب «معمای هویدا» روایتی مشابه روایت یزدی را مطرح کرده است. میلانی در این کتاب روایت مرگ هویدا را این‌گونه بیان می‌کند: «به‌ محض آنکه پای هویدا به حیاط رسید، یکی از کسانی که در پشت سرش می‌آمد، هفت‌تیری به ‌دست گرفت و گلوی هویدا را نشانه رفت و دو تیر خالی کرد. هویدا به زمین افتاد و خون از رگ گردنش فواره می‌زد... . هویدا که می‌دانست زخمی مهلک برداشته، به شخصی به نام کریمی که در صف همراهان خلخالی بود، رو کرد و به تمنا خواست که جانش را بستاند. کریمی هم ظاهرا از سر لطف، هفت‌تیر را به دست گرفت و تیر خلاصی بر جمجمه هویدا زد... . به اعتبار عکس‌هایی که از جسد هویدا منتشر شد و همچنین به استناد گزارش رسمی پزشکی قانونی و مشاهدات دکتر فرشته انشاء می‌توان گفت که بی‌شک هویدا را نه یک جوخه اعدام، بلکه سه گلوله هفت‌تیر کشت».

او همچنین می‌نویسد: «در جلسه دوم محاکمه هویدا، بعد از خواندن رأی هیئت‌منصفه از سوی خلخالی، هنگامی که هویدا و مأموران در حال خروج به سمت حیاط بودند، یکی از همراهان هویدا با استفاده از کلت، دو گلوله به او شلیک کرد. مرگ هویدا می‌توانست دردناک و کند باشد؛ ازاین‌رو هویدا از یکی از مأموران خواست تا کارش را یکسره کند و آن مرد هم پذیرفت و سومین گلوله را در سر هویدا شلیک کرد». میلانی همچنین مدعی می‌شود: «برخی می‌گویند که خلخالی به هویدا تیراندازی کرد؛ درحالی‌که بقیه فردی به‌ نام غفاری را پناهکار اعلام می‌کنند».آخرین دادگاه امیرعباس هویدا. هادی غفاری هم در گوشه سمت چپ تصویر دیده می‌شودروایت رئیس‌ وقت زندان قصر
اصغر رخ‌صفت، رئیس وقت زندان قصر، دراین‌باره می‌گوید: «در آن دوره آقای هادی غفاری بدون آنکه مسئولیتی داشته باشد، به زندان قصر رفت‌وآمد داشت، متهم می‌برد و می‌آورد. اسلحه می‌برد و می‌آورد. در روز دادگاه هویدا که او را به حیاط پشت زندان برده بودند و هادی غفاری با یک تیر هویدا را پیش از اعلان حکم کشته بود، یادم است وقتی صدای تیر در یک‌ وقت غیرمتناسب آمد، بسیار ترسیدم. وقتی سمت صدای تیر رفتم، فهمیدم آقای غفاری هویدا را کشته ‌است!».
روایت نماینده مردمی حاضر در دادگاه هویدا
ابوالفضل حکیمی، نماینده مردمی حاضر در دادگاه هویدا، هم دراین‌باره گفته است: «مدتی که گذشت، تنفس دادند و هویدا را از درِ پشتی دادگاه خارج کردند. من به دنبال ایشان رفتم. هویدا را از پله‌ها پایین برده بودند. آن بخش از ساختمان زندان قصر یک حیاط کوچک بود که در انتهایش دو اتاق شبیه سلول انفرادی وجود داشت. ناگهان از سمت سلول‌ها صدای گلوله آمد. لحظاتی بعد آقای خلخالی و آقای غفاری از آن اتاق خارج شدند. آقای غفاری یک کلت کمری در دست داشت و خلخالی با سرزنش به او می‌گفت: دستت چرا می‌لرزید؟ فهمیدم هویدا را کشته‌اند».
انکار ادعاها از سوی هادی غفاری
اما هادی غفاری این ادعاها را رد می‌کند و این گزاره را که او به هویدا تیراندازی کرده است، حاصل «داستان‌سرایی» میلانی می‌داند. او در سال97 در گفت‌وگویی با خبرگزاری «ایرنا» در پاسخ به موضوعاتی که عباس میلانی مطرح می‌کند، گفته بود: «همه‌اش داستان‌سرایی است. میلانی کسی است که از بیرون می‌خواهد انقلاب را ترسیم کند. با خواندن نوشته‌های او می‌توان پی برد که حرف‌ها و مستندات او خیال‌پردازی و اتهام‌زنی صرف است. میلانی چیزی شنیده است و دارد تحلیلش می‌کند».

غفاری در این گفت‌وگو درباره نقش خود در دادگاه هویدا هم گفته است: «من هیچ نقشی در این پرونده نداشتم، هرکس این حرف را می‌گوید، او را به روز قیامت حواله می‌دهم. جرمم فقط این بود که در دادگاه علنی 10 دقیقه به‌عنوان تماشاچی حضور داشتم. من اسمم از خودم بزرگ‌تر است. آنها منتظر هادی غفاری بودند. تا به دادگاه رسیدم، یکی از آقایان دادگاه بلند شد و من را در صف اول دادگاه جای داد و نزدیک هویدا نشاند. بعد که تقریبا دادگاه داشت تمام می‌شد و متهم را بیرون بردند، بلند شدم و رفتم. این همه ماجرا بود؛ اما اینکه قاتل هویدا کیست، قاتل کسی است که حکم را می‌دهد و حکم را جناب آقای خلخالی دادند. من نه می‌خواهم دفاع و نه خدشه‌ای وارد کنم». او در پاسخ به این پرسش که حدس می‌زنید چه‌ کسی به هویدا شلیک کرد، می‌گوید: «هیچ‌کس جز آقای خلخالی و خدا نمی‌داند چه کسی هویدا را کشته است. هرکس [چیزی] بگوید دروغ گفته است».

غفاری همچنین در سال 93 در مراسم روز دانشجو در دانشگاه علوم پزشکی شیراز در پاسخ به پرسش یکی از دانشجویان مبنی بر آنکه آیا شما هویدا را پیش از محاکمه زدید، گفت: «این دروغ است. این را عباس میلانی درآورده است؛ اما برای من سؤال است. ببینید جریان اصولگرایی به کجا رسیده است که شما به اعدام یک جنایت‌کار فاسد که ۱۳ سال خون مردم را در شیشه کرده بود، اعتراض می‌کنید».
روایاتی درباره محل دفن هویدا
درباره محل دفن امیرعباس هویدا هم روایت عباس میلانی متفاوت است. او در کتاب معمای هویدا می‌گوید: «دکتر گرمان (دکتر پزشکی‌قانونی) می‌گفت: دو راه‌حل پیشنهاد می‌کنم، می‌توانم جسد را بسوزانم... یا جسد را مدتی در سردخانه پزشکی‌قانونی، در جایی امن، حفظ کنم و وقتی آب‌ها از آسیاب افتاد، با شما (دکتر فرشته انشاء) تماس خواهم گرفت... . جسد هویدا به‌راستی سه‌ ماه در سردخانه ماند... . بعد از این مدت دکتر گرمان با خانواده انشاء تماس گرفت و از آنها خواست که برای بردن جسد مراجعه کنند... . خانواده انشاء مراسم کفن‌ودفن را به‌سرعت انجام دادند... . چند ماه بعد بالاخره سنگی بر گور هویدا گذاشتند. تازه در آن زمان هم نام واقعی‌اش را بر سنگ ننوشتند و تنها به اشاره غیرمستقیم به هویت کسی که آنجا در خاک خفته، بسنده کرده‌اند».

اما غفاری در گفت‌وگو با «ایرنا» روایتی دیگر را مطرح می‌کند: «قبر هویدا در شهر عکا در منطقه تحت سلطه اسرائیل قرار دارد. مطلع هستم که خانمی که گویا خواهر هویدا بود، به خلخالی زنگ زد و خواستار انتقال جنازه هویدا شد. در جلسه‌ای با خلخالی درباره محل دفن هویدا صحبت کردیم. چون مردم در اوج عصبانیت از رژیم شاه بودند و گاهی اوقات سنگ قبرهای (عوامل رژیم) را خُرد می‌کردند. بیم آن می‌رفت با دفن هویدا، مردم شبانه جنازه او را درآورده و آتش بزنند یا بی‌حرمتی کنند؛ به‌همین‌دلیل باید فکری برای محل دفن نخست‌وزیر رژیم شاه می‌کردیم. خانمی که ظاهرا خواهر هویدا بود، به خلخالی زنگ زد و گفت می‌خواهیم جنازه را ببریم. خلخالی با حاج‌احمد آقا دراین‌باره تماس گرفت و حاج‌احمد آقا هم از امام پرسیدند. ظاهرا امام فرموده بودند هر کجا خواستند ببرند. آن‌طور که شنیده‌ام، جنازه هویدا را به پزشکی‌قانونی بردند و بدنش را مومیایی و سپس به ترکیه منتقل کردند و از آنجا هم به محلی به نام حظیره‌القدس عکا که آرامگاه بهائیان است، بردند. چند روز پیش مصاحبه‌ای در تلویزیون پخش شد. فردی از همکاران هویدا می‌گفت که او به هیچ مذهبی معتقد نبود».
+22
رأی دهید
-216

  • قدیمی ترین ها
  • جدیدترین ها
  • بهترین ها
  • بدترین ها
  • دیدگاه خوانندگان
    ۴۸
    محمد پارسا - استکهلم، سوئد

    الان شاه الهی ها بجای اینکه جواب بدند چرا شاه هویدا رو زندانی کرد و خودش فلنگ رو بست، شروع میکنند فحش دادن به طراح این سئوال.
    92
    23
    دوشنبه ۲۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۲:۳۱
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۶۸
    amiryousef - ملبورن ، استرالیا

    متاسفانه همه اینهایی که اظهار نظر می‌کنن دروغه خیال بافی من خودم شاهد کشته شدن هویدا رو با چشم خودم دیدم و چرا اونجا بودم هیچ دلیلی‌ برای گفتن ندارم ولی‌ حتما روزی قابل مرگم این رو خواهم گفت من ارادت خاصی‌ به هویدا داشتم ۲ بر از نزدیک در سن جوانی ایشون رو دیدم به همین خاطر اونجا بودم یجوری نجاتش بدم و نشود ادامه نخواهم داد تا روزی از تلویزین ایران خیلی‌ مساله را که شاهد بودم خواهم گفت .
    15
    39
    دوشنبه ۲۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۲:۴۲
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۶۴
    zarduscht1 - فرانکفورت، آلمان

    زمانی که می‌‌گویم .انقلابی‌ و چپ ایرانی‌ بیسواد‌ترین و نادانترین و راست‌ترین چاپ دنیا است .می‌ گید آقا چرا توهین می‌‌کنید ؟ بفرما این هم یک نمونه. این آقا چریک بود و افتخار می‌‌کرد که پلیس سر کوچه به جرم نوکر امریالیست ترور کند. امروز می‌‌گوید محمد رضا پهلوی در کنار خلخالی عامل اعدام هویدا بود. امان از دست شیره تریاک. زمانی که بغل دست شیخ علی‌ می‌‌نشینی. از خیانت این قشر امروز در مطلب "جمهوری اسلامی و چالش نوشیدن دومین جام زهر " به اندازه کافی‌ نوشتم. به سنگ گاز بزنید .آسان تر است که قشر ۵۷ را آدم کرد. رقص اخر ۵۷ اتی با جنون گاوی.ما ۵۷ ایران را به این قشر باختیم. نه به آخوند ها. بوف کور سرنوشت ایران
    12
    70
    دوشنبه ۲۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۲:۴۳
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۸۴
    siavash786 - شیکاگو، ایالات متحده امریکا

    منم معتقدم دست تو بیشتر به خون ملت آغشته است تا دیگران ، بهتر نیست خفه بشی ؟
    15
    77
    دوشنبه ۲۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۲:۵۲
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۵۴
    به امید فردایی بهتر - تهران، ایران

    تو باز زر زدی؟ حالا مثلاً که چی؟ نه تو‌ خودت مقصر نبودی؟ یه مملکت تو سال ۵۷ مقصر بودن‌ در نابودی آینده اشان. انگلیس و امریکا و شوروی، همه و همه دست داده بودند به همدیگر تا پشت شاه فقید را به زمین بزنند، خوشبختانه موفق نشدند، الان نتیجه اش را داریم میبینیم‌که بعد از چهل و اندی سال شوم، صدا میزنند، "رضا شاه روحت شاد‌" و‌تف و لعنت میفرستند بر خمینی و خانواده و جدش و طرفدارانش. خواه ناخواه، هر کشوری که در به صدر نشاندن‌خمینی مفعول ملعون نقش داشته، قیمت بالایی را پرداخت خواهد کرد. تو هم بر همگان مشخص هست که هم داری از توبره میخوری هم از آخور، پس زر الکی نزن.
    21
    66
    دوشنبه ۲۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۳:۰۵
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۱۰۰
    تنها در اینجا - کپنهاگ، دانمارک

    اون بد بخت مرد , حالا سوسک‌های خونم نظر میدن
    16
    57
    دوشنبه ۲۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۳:۲۴
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۹
    Persian2600 - استکهلم، سوئد

    باز که این ج.کش لمپن ۵۷ در مس.تراح رو باز کرد. پفیوز گ. زیادی نخور که سنگینتری.
    16
    72
    دوشنبه ۲۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۳:۴۸
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۶۳
    Sabokbalam - کالیفورنیا، ایالات متحده امریکا

    انشاالله در اعدام تو هم ما بی تقصیر نخواهیم بود.
    15
    69
    دوشنبه ۲۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۴:۲۹
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۷۴
    Butler - سیدنی، استرالیا

    نازیبا کلام ما هم همه معتقدیم که تو اگر لال بشوی سنگین تری تو بنابر اعتراف خودت در کار قاچاق اسلحه به ایران دست داشتی و فقط بعد از آنکه فیلم اعترافاتت پیدا شد، ضمن تأیید این گفته مدعی شدی که ساواک به زور از تو این اعتراف را گرفته خب اگر ساواک این کار را کرده بود، آیا نمی بایست تو قبل از لو رفتن آن فیلم به این مسئله اشاره می کردی تا این شکنجه تو در تاریخ ثبت بشود .آقای نا زیبا کلام لطفا بفرمایید آن عکس که با نوه خمینی صورت به صورت گرفتی قبل از لواط بوده یا بعد از لواط ؟
    13
    61
    دوشنبه ۲۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۴:۳۷
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۳۶
    Munchen - مونیخ، آلمان

    بمیر. سوپاپ ‌اطمینان ‌کثیفه رژیم.
    15
    65
    دوشنبه ۲۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۴:۴۸
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۵۳
    آزاذه - تهران، ایران

    وقاحت و بی شرمی فقط مختص اخوند و بچه اخوند و پیراونشان. احتمالا همه در قتل هویدا مقصر بودند الا شما پنجاه و هفتی ها که به روی پادشاهتون اسلحه کشیدید
    17
    56
    دوشنبه ۲۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۴:۵۸
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۳۸
    PERTAPANI - بن، آلمان

    این 57ی ها دست بردار نیستند!! قبل از انقلاب هرکی میمرد میگفتند شاه کشته! فرقی هم نمیکرد یارو مریض میشد یا غرق میشد یا سکته میکرد درهر صورت شاه کشته طرف رو!! حالا هم بعد از این همه سال دوباره همون آش و همون کاسه! شاه شش ماه آخر سلطنتش کارها رو داده بود دست اطرافیانش مخصوصاً فردوست شده بود همه کاره!! منوچهر رزم آرا در یکی از مصاحبه هاش دقیقاً به همین نکته اشاره میکرد که شاه حتی دیگه در کاخش هم حرفش برو نبود و موقع مصاحبه وقتی میکروفون خواست کسی نبود که براش بیاره! درسته که هویدا در بازداشت بود ولی قبل از اینکه توسط انقلابیون دستگیر بشه فرصت این رو داشت که فرار کنه اما خودش میگفت که کاری نکرده و بی گناه!! فکر میکرد با یک تعداد افراد متمدن طرف خواهد شد نمیدونست اینها مرز وحشیگری رو رد کرده اند
    12
    56
    دوشنبه ۲۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۵:۰۶
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۱۸
    pirzan e irani - استکهلم، سوئد
    هویدا نه سرپیازبود ونه ته پیاز!درضمن آقای زیباکلام شلوغش نکن.اعلیخضرت آقای هویدا را بازداشت وزندانی نکرد.بلکه ایشان داوطلبانه خودش را به زندان اوین معرفی کرد.خودش سلول زندان را انتخاب کرد!داخل سلول رفت ودرب راقفل کرد وتقاضای یک لیوان آب کرد و کلید را هم قورت داد.تاکسی آزادش نکند،این است کل ماجرا!!😜😜
    34
    23
    دوشنبه ۲۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۶:۴۵
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۵۴
    hamid411 - لس آنجلس، ایالات متحده امریکا
    pirzan e irani - استکهلم، سوئد
    بهتر از همدستی با اخوندها بود که مملکت رو به فا. فنا بدین
    8
    16
    دوشنبه ۲۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۲۱:۴۱
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۱۸
    pirzan e irani - استکهلم، سوئد
    این آقای زیباکلام برای این آفریده شده،تا حواس مردم را ازموضوعات اصلی پرت بکند.یک روزی میگوید:شاه هویدا را زندانی کردتا اورافدای اغتشاشات بکند.یکبار میگوید:شاه نصیری را ازپاکستان آورد وزندانی اش کرد بعد اعدام شد.آقای زیبا کلام الان موضوع ماه گرفتگی خسوف وکسوف روبورسه!چکار داری به این کارها؟اگرتنت برای فحش میخارد،مطمن باش کسانی هستند که کارشان را خوب بلدند😜😜😜
    2
    15
    ‌سه شنبه ۲۱ فروردین ۱۴۰۳ - ۰۷:۵۳
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۲
    Faraamarz - آمریکا، ایالات متحده امریکا
    pirzan e irani - استکهلم، سوئد
    بعد چند سال لاگین کردم که به این نظر مثبت بدم، جهت اطلاع.
    0
    6
    ‌سه شنبه ۲۱ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۳:۳۰
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۲
    Faraamarz - آمریکا، ایالات متحده امریکا
    amiryousef - ملبورن ، استرالیا
    آورین
    0
    7
    ‌سه شنبه ۲۱ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۳:۳۲
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۱۸
    pirzan e irani - استکهلم، سوئد
    Faraamarz - آمریکا، ایالات متحده امریکا
    قلمتان سبز وزندگی بر وفق مراد باد!
    0
    2
    ‌چهارشنبه ۲۲ فروردین ۱۴۰۳ - ۰۶:۰۳
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۲
    Faraamarz - آمریکا، ایالات متحده امریکا
    pirzan e irani - استکهلم، سوئد
    تشکر. به همچنین.
    0
    0
    ‌چهارشنبه ۲۳ خرداد ۱۴۰۳ - ۲۰:۰۲
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    نظر شما چیست؟
    جهت درج دیدگاه خود می بایست در سایت عضو شده و لوگین نمایید.