ماجرای شکایت دولت فرانسه از یک دانش‌آموز دختر مسلمان چیست؟

 عکس آرشیوی از یک مدرسه در فرانسهرادیو فردا: واکنش‌ها به استعفای یک مدیر مدرسه در پاریس، پس از درخواست از یک دانش‌آموز دختر برای برداشتن حجابش، همچنان در فرانسه ادامه دارد. نخست‌وزیر فرانسه هم اعلام کرده دولت از این دانش‌آموز شکایت کرده است.

شکایت از این دانش‌آموز دختر در حالی است که او ادعا کرده مدیر مدرسه او را هل داده و به او ضربه زده است.

گابریل اتل، نخست‌وزیر فرانسه که پیشتر وزیر آموزش ملی بوده، شامگاه چهارشنبه ۸ فروردین در گفتگو با شبکه یک تلویزیون فرانسه این دانش‌آموز را به «تهمت زدن» متهم کرد.

آقای اتل گفت: «من تصمیم گرفتم که دولت از این زن جوان به دلیل تهمت زدن شکایت کند. این امر اجازه می‌دهد تا یادآوری شود دولت و مدرسه همیشه در کنار نیروهای خود خواهد ایستاد؛ آن‌هایی که در خط مقدم با این حملات علیه سکولاریسم و با این تلاش‌ها برای ورود اسلام‌گرایان به مؤسسات آموزشی ما مواجه می‌شوند.»

نخست‌وزیر فرانسه با اشاره به کشته شدن دو معلم در فرانسه در سال‌های اخیر، افزود: «یادآوری می‌کنم که این تلاش‌ها اخیراً در خانواده آموزش ملی دو قربانی بر جای گذاشته است: دومینیک برنار و ساموئل پاتی.»

اتل گفت: «وقتی در جریان گرامیداشت این دو معلم مخالفت‌هایی صورت گرفت، من در آن زمان وزیر آموزش بودم و گفتم که هرگز از این موضوع نمی گذرم. هرگونه مخالفتی با لائیسیته باعث پیگرد قضایی، تحریم از سوی مدرسه و اخراج از مدرسه شد. ما نباید اجازه دهیم چنین مخالفت‌هایی اتفاق بیفتد و من هرگز نمی‌گذارم این اتفاق بیفتد.»
ماجرا چیست؟
ماجرا به حدود یک ماه پیش بازمی‌گردد. مدیر دبیرستان موریس راول در منطقه بیستم پاریس برای اجرای قانون لائیسته در مدارس فرانسه، از سه دانش‌آموز خواسته بود در محیط دبیرستان از حجاب اسلامی استفاده نکنند.

ولی یکی از دانش‌آموزان از این دستور سرپیچی کرد و کار به مجادله کشید و مدتی بعد ارسال تهدید به مرگ در شبکه‌های اجتماعی علیه مدیر دبیرستان شروع شد.

بلافاصله تحقیقاتی در مرکز ملی مبارزه با نفرت‌پراکنی آنلاین در دستگاه قضایی فرانسه برای این آزار و اذیت‌ها و تهدیدها علیه مدیر مدرسه آغاز شد و در چارچوب این تحقیقات، دو نفر بازداشت شدند که یکی از آنان تبرئه شد.

به‌گفته قضات فرانسوی، فرد دیگر که یک جوان ۲۶ ساله است باید در ۲۳ آوریل به اتهام تهدید به قتل مدیر مدرسه در فضای اینترنت محاکمه شود. با این حال، تحقیقات در این زمینه در چارچوب پرونده‌ای به دلیل «اعمال ارعاب علیه فردی که در اجرای ماموریت خدمات عمومی مشارکت داشت» همچنان ادامه دارد.

بر اساس قوانین فرانسه، آزار و اذیت‌ها و تهدیدهایی که در فضای مجازی صورت می‌گیرد، می‌تواند فرد تهدیدکننده را با مجازات زندان مواجه کند.

دانش‌آموز دختر در پایان ماه فوریه و با فاصله کمی پس از درخواست مدیر مدرسه، دبیرستان را ترک کرد. چند روز بعد، در اول مارس، او شکایتی را علیه مدیر مدرسه به دستگاه قضایی فرانسه ارائه داد و مدیر مدرسه را به «هل دادن و ضربه زدن» به خود متهم کرد.

در پانزدهم مارس، انجمن مبارزه با اسلام‌هراسی در اروپا ویدئویی را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرد و این دانش‌آموز در این ویدئو گفت که توسط مدیر مدرسه‌اش مورد تعرض قرار گرفته است. او گفت که مدیر «به‌شدت مرا هل داد و به‌شدت به بازویم زد».

دفتر دادستانی پاریس روز چهارشنبه ۲۷ مارس اعلام کرد که این شکایت به دلیل این که «جرم به اندازه کافی توصیف نشده بود»، رد شد.

چند روز پس از مجادله میان مدیر و دانش‌آموز دختر، نیکول بلوبه، وزیر آموزش ملی، به دبیرستان رفت و با مدیر و کادر این مدرسه دیدار کرد. سپس اعلام شد که پلیس برای حفاظت از مدیر و همچنین امنیت مدرسه اقدامات متعددی را انجام داده است.

مدیر از همان روز تحت حمایت پلیس قرار گرفت و او می‌تواند از طریق یک خط تماس مستقیم با پلیس تماس بگیرد. آن هیدالگو، شهردار سوسیالیست پاریس، نیز حمایت خود را از این مدیر مدرسه اعلام کرده است.
واکنش‌ها به این ماجرا چه بود؟
اما در روز سه‌شنبه گذشته، اعلام خبر بازنشستگی زودهنگام مدیر مدرسه خشم عمومی به‌ویژه سیاستمداران فرانسه را برانگیخت. مدیر مدرسه اعلام کرد که او «برای راحتی شخصی» از کارش کناره‌گیری کرده اما نخست‌وزیر فرانسه در این زمینه تأیید کرد این اقدام به «دلایل امنیتی» بوده است.

مارین لوپن، رهبر حزب راست افراطی و مهم‌ترین چهره مخالف دولت، گفت: «این دولت قادر به محافظت از مدارس ما نیست.»

او با اشاره به قانونی که پیشتر دولت مکرون برای مبارزه با اسلامگرایی در فرانسه به تصویب رسانده، افزود: «قانون علیه تجزیه‌طلبی قرار بود اسلام‌گرایی را به زانو درآورد اما فایده‌ای نداشت.»

ماریون مارشال لوپن، نوه ژان ماری لوپن، رهبر پیشین حزب راست افراطی فرانسه، نیز در مصاحبه‌ با رسانه‌ها از «شکست حکومت در برابر قانقاریای اسلام گرایانه» صحبت کرد.

بوریس والو، رئیس فراکسیون حزب سوسیالیست در مجلس نمایندگان فرانسه، در مصاحبه با شبکه دو تلویزیون فرانسه گفت: «چنین چیزی را نمی‌توان پذیرفت. این ماجرا یک شکست جمعی است.»

مائو برژون، یکی از قانونگذاران از حزب امانوئل مکرون نیز ضمن حمله به آن‌چه «جنبش اسلام‌گرا» نامید گفت: «قدرت و اختیارات در دست مدیران مراکز آموزشی و آموزگاران است و وظیفه ما حمایت از کارکنان نظامی آموزشی است.»
توصیه سنای فرانسه چیست؟
برونو رتایو، رئیس فراکسیون حزب دست راستی جمهوری‌خواهان در مجلس سنا فرانسه، روز چهارشنبه ۸ فروردین در شبکه اجتماعی ایکس نوشت:«این شرم‌آور است.»

فرانسوا نوئل بوفه رئیس کمیسیون قوانین سنا نیز در واکنش به حادثه اخیر گفت: «این شکست جمهوری است. این شکست توانایی ما در جا انداختن این موضوع است که باید به سکولاریسم احترام گذاشت.»

آقای بوفه افزود: «مدیر مدرسه قرار بود چهار ماه دیگر بازنشسته شود. او به دلایل خوبی این بازنشستگی خود را جلو نمی‌اندازد، بلکه به این دلیل که احساس خطر می‌کند و شاید به این دلیل که به اندازه کافی از او حمایت نمی‌شود.»

این سناتور فرانسوی تأکید کرد: «باید به همه بفهمانیم که قانون سکولاریسم قانون آزادی است، آزادی اعتقاد داشتن یا اعتقاد نداشتن. جمهوری فرانسه لائیک است و به‌طور تاریخی لائیک است. هر کسی در خانه هر کاری می‌خواهد انجام می‌دهد، نه در ادارات دولتی و مدارس. همه چیز باید کاملاً مشخص باشد: دولت لائیک است.»

این ماجرا دقیقاً در بیستمین سالگرد تصویب قانون لائیسیته در مدارس این کشور روی داده و پیشتر یک کمیسیون تحقیق سنای فرانسه اعلام کرده بود که بیست سال پس از این قانون، فشارها، تهدیدها و حملات با انگیزه‌های مذهبی علیه معلمان فرانسه افزایش یافته است.

کمیسیون تحقیق سنای فرانسه همچنین به دولت توصیه کرده که ممنوعیت استفاده از نمادهای مذهبی، به هر گونه فعالیتی که توسط مؤسسه‌های آموزشی در خارج از ساعات مدرسه برگزار می‌شود، تسری یابد.
ناسازگاری مسلمانان اروپا با لائیسیته
قانون لائیسته در مدارس فرانسه در ادامه یک قانون کلی‌تری است که یک قرن قبل از آن به تصویب رسید. در ۱۹۰۵ فرانسه پس از صدها کشمکش میان مذاهب مختلف و همچنین مداخله کلیسا در قدرت، با تصویب قانون جدایی کلیسا از دولت به یک جمهوری سکولار تبدیل شد.

اما از سوی دیگر، فرانسه، به دلیل مهاجرپذیری، در دهه‌های اخیر مهاجران زیادی به‌ویژه از کشورهای شمال آفریقا جذب کرده است؛ به‌طوری که اکنون فرانسه بزرگ‌ترین جمعیت مسلمانان اروپا را دارد.

نقض قوانین سکولاریسم در فرانسه به‌ویژه در مدارس از سوی اسلامگرایان در سال‌های اخیر تنش‌هایی را برانگیخته است.