واکنش‌های گسترده و متفاوت به هشتگ «ما سلیطه‌ایم»

 درگیری یک زن با یک آخوند مدافع حجاب اجباری در قمصدای آمریکا: واکنش‌ها به انتشار ویدیویی از تصویربرداری مخفیانه یک آخوند از زن جوانی که بدون حجاب اجباری در یک مرکز درمانی در شهر قم نوزادش را در آغوش گرفته، و داغ شدن هشتک «ما سلیطه‌ایم» در حمایت از این مادر، موج تازه‌ای در شبکه‌های اجتماعی ایجاد کرده است.

این در حالی‌ است که روز ۲۱ اسفند، دوباره ویدیوی دیگری از درگیری یک مامور درمانگاه با زنی که نمی‌خواهد به حجاب اجباری مد نظر حکومت تن بدهد منتشر شد؛ که نمونه مشابه دیگری از این نوع شیوه اعتراضی نافرمانی مدنی است.
 ویدئوی دیگری از ایجاد مزاحمت برای یک زن در درمانگاه و اعتراض او در حالی که تنها به فاصله دو روز از انتشار اولین ویدیو، هزاران پست و اغلب توسط کاربران زن باعث داغ شدن هشتک ما سلیطه‌ایم شد، برخی کاربران به نامناسب بودن این واژه اعتراض کرده و در مقابل هشتک‌هایی نظیر «شیر زن» و «زن آزاده منم» استفاده کردند.

خبرنگار صدای آمریکا در گفتگوهای کوتاهی با چند فعال مدنی ساکن تهران و رشت، از آنها پرسیده است که چرا طرفدار یا مخالف استفاده از هشتگ «ما سلیطه‌ایم» هستند.

یک فعال کمپین «من-هم» از تهران، درباره طرفداری‌اش از هشتک ما سلیطه‌ایم به صدای آمریکا گفت «روش عوامل حکومتی برای تحقیر و تجاوز به زنان استفاده از کلماتی است که بار ناموسی پیدا کرده و به تدریج از نظرعرف مردسالار جامعه ناپسند شده است،» اما با گفتن «بله ما سلیطه‌ایم، در واقع اعلام می‌کنیم که ما آن زن فرمانبر پارسایی که جمهوری اسلامی می‌خواهد از ما بسازد، نیستیم.»

این متخصص خشونت جنسی علیه زنان افزود، « ما در واقع با هشتگ ما سلیطه‌ایم داریم از این کلمه شرم‌زدایی می‌کنیم و آن را از بار منفی که ابزار خشونت علیه زنان است، تهی می‌کنیم و در واقع از این کلمه، خلع سلاح می‌کنیم.»

یک جامعه شناس دانشگاه تهران نیز در گفتگو با صدای آمریکا گفت، «اصل زن سلیطه در زبان عربی به معنی زنی است که تحت سلطه مرد قرار نمی‌گیرد.» وی تاکید کرد «جهان مردسالاری از هر زنی که بخواهد سلطه خودش را به‌دست بگیرد، هراس دارد» و برای همین به کلمه «زن سلیطه که در اصل بار مثبتی دارد، بار شرم آوری داده است.»

یک فعال زن از رشت با تاکید بر هشتک ما سلیطه‌ایم، به صدای آمریکا گفت: «سلیطگی یعنی خودمختاری، رشد، یعنی مراقبت.» وی با تشریح این که الگوهای الهام بخش زنان، همواره نوعی از سلطه ناپذیری داشته اند، تاکید کرد: «هیچ چیز به اندازه سلیطگی و نافرمانی، ظلم را مرئی نمی‌کند.»

در عین حال یک فیلمساز جامعه زنان از تهران با تاکید بر این که دوست ندارد از هشتگ ما سلیطه‌ایم استفاده کند، گفت: «من نمی‌خواهم واژه‌های زشت مردانه را بازتولید کنم و برچسب بزنم.»

بحث مخالفان و موافقان هشتگ «ما سلیطه‌ایم» و استفاده از هشتگ های جایگزین «شیرزن» و «زن آزاده منم» در شبکه اجتماعی ایکس نیز همچنان داغ است.

مادر سیاوش محمودی با استفاده از هشتگ شیرزن نوشته است: «برای فرزند ۱۶ ساله‌ام که با گلوله جنگی مورد هدف قرار گرفت، برای سیاوشم من یک شیرزنم و بسیار قوی».
لیلا بزرگان، روزنامه‌نگار نیز در ایکس نوشت: «زن آزاده منم».
مریم کیخایی، مادر دادخواه در ایکس نوشت: «سلیطه بودن شما هیچ ربطی به من نداره، من یک زن آزاده‌ام. من یک مادر. من یک همسرم. من یک شیر زن ایرانی‌ام.»

جمع نبند.#سلیطه بودن شما هیچ ربطی به من نداره.
من یک زن آزاده ام.
من یک مادرم.
من یک همسرم.
من یک #شیرزن ایرانی ام.

«فاصله عکس ها سه سال است» زمانی که شما جوانتر شدید ما پیر شدیم.
ما زندگی مون رو از دست دادیم و شما پولش رو گرفتید.
درست گفتی تو یک سلیطه ای.#زن_آزاده_منم pic.twitter.com/XT0iQtqP7V

— مریم کیخایی (@keykhahii) March 11, 2024

آرش هم‌پای، کنشگر حقوق آسیب دیده‌های اجتماعی، با استفاده از هشتگ زن آزاده منم، نوشته است «زنان آزاده ایران فعلا در حال تلنبار کینه هستند، برای روز موعود».
یلدا پارساجو دانشجو با تاکید بر هشتگ زن آزاده منم و در اعتراض به عبارت «ما سلیطه‌ایم» نوشت، این روش اصلاح‌طلبان برای تقلیل خشم عمومی است.
این در حالی است که آتش شاکرمی در اولین واکنش به حمایت از مادر قمی و هشتگ ما سلیطه‌ایم، در صفحه اینتساگرام خود نوشت «درود بر مردم سلیطه ایران».

این پست با واکنش موافقان و مخالفان در شبکه ایکس مواجه شد.

سودابه قیصری ضمن درود به مردم ایران، در اعتراض به این پست نوشت: «بهتر از این نمی‌شد شجاعت مادر قمی را فروکاست».
مسیح علینژاد، فعال حقوق زنان، با هشتک ما سلیطه‌ایم در شبکه ایکس، ویدیویی از «برخورد زنان با آخوندهای آزارگر» را منتشر کرده و نوشت «چه لذتی دارد تماشای اینکه دیگر این زنان تنها نیستند. تمام شد دوره‌ای که از زنانِ صدا بلند، با صفت‌های سلیطه و لکاته، انسان‌زدایی می‌کردید.»

چند روز بعد از ویدئوی درگیری یک آخوند با یک زن در بیمارستانی در قم، ویدئویی دیگر از مجادله یک زن با آخوندی دیگر این بار در متروی شیراز منتشر شده است. این زن در واکنش به فضولی این آخوند درباره پوشش خود، روسری خود را به صورت کامل از سرش درآورده و با او مجادله می‌کند.
در این مجادله… pic.twitter.com/6ZRGCnAUON

— Masih Alinejad 🏳️ (@AlinejadMasih) March 11, 2024

آزاده دواچی فعال زنان هم با همین هشتگ، نوشت «ما سلیطه‌ایم و صدایمان چه بخواهند چه نخواهند برای حمایت از زنان تحت ستم بلندتر شده است».
صبا بختیاری از خانواده‌های دادخواه در واکنش به هشتگ ما سلیطه‌ایم نوشت، خشم مادر قمی باعث شد «سلیطه درون خیلی ها هویدا شود».
نجات بهرامی روزنامه نگار نیز با نازیبا خواندن هشتگ سلیطه نوشت، این کلمه «هیچ نسبتی با حق‌خواهی مادر قمی ندارد».

دادبان، پایگاه گروهی از مشاوران حقوقی، در حساب کاربری خود در ایکس به نقل از محسن برهانی، حقوقدان، نوشت: آخوند «برای پرونده‌سازی مستند جمع می‌کرد» و «نهی از منکر نمی‌کرد» و «فیلمبرداری یا مستندسازی نسبت به یک رفتار حرام یا رفتار مجرمانه به هیچ وجه عنوان نهی از منکر را نداشته و ندارد.»

پیشتر دادبان، انتشار این ویدیو را «مصداق بارز مزاحمت» خوانده بود.