درباره گران‌ترین عملیات مخفی سازمان «سیا» چه می‌دانیم؟

العربیه: «عملیات سایکلون»، که در جریان آن سازمان امنیت خارجی آمریکا «سیا» بین سال‌های 1979 و 1989 بیش از 2 میلیارد دلار تسلیحات، پشتیبانی لجستیکی، و آموزش به «مجاهدین» افغان برای جنگ با نیروهای اشغالگر شوروی سابق ارائه داد، تا به امروز گران‌ترین عملیات مخفی تاریخ سیا بوده است.

زبیگینیو برژینسکی، مشاور امنیت ملی پرزیدنت جیمی کارتر، طراح اصلی عملیات سایکلون بود. او امیدوار بود علاوه بر تضعیف رقیب استراتژیک اصلی آمریکا، عملیات سایکلون منابع نظامی شوروی که ممکن بود برای خاموش کردن حرکات ضدکمونیستی اروپای شرقی به کار رود، را در افغانستان هدر دهد.

عملیات سایکلون از 3 ژوئیه سال 1979، یعنی زمانی که کارتر اجازه صدور اولین کمک‌های مخفی به مجاهدین را صادر کرد، آغاز شد. این مجوز پانصدهزار دلاری برای ارائه لوازم پزشکی و تجهیزات غیرنظامی بود.

منابع اختصاص‌یافته به افغانستان پس از حمله 24 دسامبر 1979 شوروی به طرز چشمگیری افزایش یافت. دولت کارتر محدودیت‌های اولیه خود برای ارسال محموله‌های تسلیحاتی را کنار گذاشت و کمک‌ را به ده‌ها میلیون دلار افزایش داد.

هنگامی که رونالد ریگان، جمهوری‌خواه مخالف سرسخت شوروی در واشینگتن به قدرت رسید، کمک به مجاهدین افزایش چشمگیری یافت. بودجه سیا در سال 1981 برای کمک به انقلابیون افغان 30 میلیون دلار بود.

در سال 1984، بودجه سیا برای افغانستان به 200 میلیون دلار در سال افزایش یافت. سیا در اوج عملیات سایکلون در سال 1987، با بودجه سالانه معادل 700 میلیون دلار، به مجاهدین تجهیزات نظامی و پشتیبانی لجستیکی ارائه می‌کرد.

میراث درازمدت عملیات سایکلون بسیار بحث‌برانگیز بوده است. بسیاری از معماران اصلی این عملیات آن را موفقیت‌آمیز می‌دانند، و بر این باورند که در تضعیف اتحاد جماهیر شوروی و تسریع فروپاشی آن نقش داشته است.

با این حال، فقدان نظارت سیا در هنگام ارائه تسلیحات و تجهیزات به مجاهدین، منجر به این شد که بسیاری از جناح‌های شبه‌نظامی شدیدا مسلح، پس از عقب‌نشینی شوروی نبرد قدرت راه بیندازند و افغانستان را به عرصه جنگ داخلی تبدیل کنند.