چرا از هر پنج فرد مبتلا به بیماری‌های خودایمنی چهار نفر زن هستند؟

یورونیوز: زنان بخش قابل توجهی از افراد مبتلا به بیماری‌های خود ایمنی را تشکیل می‌دهند و اکنون دانشمندان می‌گویند که دلیل آن را یافته‌اند.

هنگامی که بدن دچار بیماری‌های خود ایمنی مانند «لوپوس» و «آرتریت روماتوئید» می‌شود، سیستم ایمنی بدن به سلول‌های طبیعی حمله می کند و تحقیقات نیز نشان داده که از هر پنج بیمار مبتلا به این بیماری‌ها، حدود چهار نفر زن هستند.

بر اساس مطالعه جدیدی که توسط پژوهشگران دانشگاه استنفورد انجام و پنج‌شنبه گذشته نتایج آن در نشریه Cell منتشر شد، احتمالا دلیل ابتلای شمار قابل توجهی از زنان به این دست از بیماری‌ها را باید در دو کروموزوم X آنها جستجو کرد.

در پستانداران، جنسیت بیولوژیکی توسط کروموزوم‌ها تعیین می‌شود و بر همین اساس ماده‌ها دارای دو کروموزوم X و نرها دارای یک کروموزوم X و یک کروموزوم Y هستند.

کروموزوم ها «ساختارهای نخ مانندی» هستند که از دی‌ای‌ان ساخته شدند و اطلاعات ضروری را حمل می‌کنند.

با این حال، وجود دو کروموزوم X، خطر تولید بیش از حد پروتئین را افزایش می‌دهد.

به گفته پژوهشگران در این تیم تحقیق، مولکولی به نام «Xist» با غیرفعال کردن یکی از کروموزوم‌های X در سلول‌های زنان، نقش مهمی در این میان ایفا می‌کند و از تولید بیش از حد پروتئین جلوگیری می‌کند.

با این حال همین ملکول، گاه ترکیبات مولکولی عجیبی تولید می‌کند که می‌تواند پاسخ‌های خود ایمنی بدن را تحریک کنند.

دانشمندان در آزمایشگاه به بررسی نحوه عملکرد مولکول «Xist» در بدن موش‌های نر نیز پرداختند و این کار را از مسیر وارد کردن یک ژن Xist اصلاح شده که کروموزوم X موش نر را غیرفعال نمی‌کند، انجام دادند.

آن‌ها این آزمایش را هم روی موش‌هایی انجام دادند که مستعد ابتلا به بیماری‌های خودایمنی بودند و هم موش‌هایی که چنین علائمی را نشان نداده بودند.

آنها دریافتند هنگامی که موش‌های نر را با یک ماده تحریک کننده که باعث ایجاد شرایطی شبیه لوپوس می‌شود تحریک می‌کنند، موش‌های نر مستعد با سرعتی مشابه موش‌های ماده، دچار بیماری خودایمنی می‌شدند.

این مطالعه نشان داد که علاوه بر ویژگی‌های ژنتیکی، ملکول «Xist» نیز در ایجاد بیماری خودایمنی نقش دارد.

محققان امیدوارند که این مطالعات بتواند امکان طراحی روش‌های بهتری برای درمان مبتلایان به بیماران خودایمنی را در آینده فراهم کند.