کاربرد دارویی هیجان‌انگیز برای درمان سرطان بدون عوارض جانبی شیمی‌درمانی

آرتور به مدرسه برگشته و دوباره علایقش را دنبال می‌کندبی بی سی: برای برخی از کودکان مبتلا به سرطان نوع جدیدی از درمان دارویی به کار گرفته شده که به مراتب کمتر از شیمی‌درمانی سمی ‌است.

آرتور، پسر۱۱ ساله و مبتلا به سرطان خون یکی از اولین کسانی است که در بیمارستان کودکان ارموند استریت در لندن این نوع درمان برای سرطان خون او به کار گرفته شده است.

خانواده او این درمان را «تابش اندکی نور امید» نام داده‌اند زیرا بدون ایجاد عوارض جانبی جدید، در درمان آرتور موثر بوده است.

علاوه براین، از آنجا که استفاده از این روش درمان نیاز به مراجعه به بیمارستان ندارد، آرتور زمان بیشتری را در کنار خانواده‌اش می‌گذراند و از محیط و فعالیت‌های مورد علاقه‌اش بیشتر برخوردار می‌شود.

این دارو در یک کوله‌ پشتی همراه اوست - «کوله پشتی بلینا».
آرتور و «کوله پشتی بلینا»در حالیکه مشخص شده بود که شیمی‌درمانی نتوانسته سرطان آرتور را کاملا از میان ببرد و او را بسیار ضعیف هم کرده بود، درمان با «بلیناتوموماب» blinatumomab یا بلینا تنها گزینه واقعی برای ادامه درمان بوده است.

در حال حاضر برای بلینا مجوز درمان بزرگسالان مبتلا به سرطان صادر شده است و متخصصان امیدوارند نشان دهند که می‌توان آن را با خیال راحت برای کودکان نیز تجویز کرد.

حدود ۲۰ مرکز درمانی در بریتانیا این دارو را برای کودکان مبتلا به لوسمی‌لنفوبلاستیک حاد سلول بی (B-ALL) به کار گرفته‌اند.

بلینا یک دارو ایمونوتراپی است که سلول‌های سرطانی را جستجو می‌کند تا سیستم ایمنی بدن بتواند آنها را شناسایی کند و از میان ببرد.

این شکارچی مرگ دقیقا به هدف می‌زند و برخلاف روش شیمی‌درمانی، سلول‌های سالم دست نخورده باقی می‌ماند.
آرتور در آغاز دوره درمان با بلیناداروی بلینا به صورت مایع و در یک کیسه در اختیار بیمار قرار می‌گیرد و مایع از طریق یک لوله پلاستیکی نازک به بیمار تزریق می‌شود. این لوله برای چند ماه همچنان به رگ بیمار وصل است.

تزریق دارو و اینکه با چه سرعتی باید وارد جریان خون بیمار شود را یک پمپ باتری‌دار کنترل می‌کند. محتوای یک کیسه بلینا برای چند روز کافی است.

همه‌ این تجهیزات کاملا قابل حمل است و بیمار می‌تواند آن را در یک کوله پشتی کوچکتر از یک کتاب درسی معمولی همراه خود داشته باشد.

برای آرتور کاربرد این روش درمانی به‌این معنی بوده است که او توانسته به فعالیت‌های دیگری مثل استفاده از تاب در پارک محلی هم بپردازد در حالی که تزریق دارو در جریان است.

و البته بر خلاف شیمی‌درمانی فشرده که در هر حال برای آرتور موثر واقع نشده بود، او چنان ضعیف نمی‌شود که نتواند از زندگی لذت ببرد.
«چالش مداوم»
مانند سایر بیمارانی که از بلینا استفاده می‌کنند، برای آرتور هم قبل از شروع درمان، داروهایی برای کاهش احتمال بروز واکنش‌ یا عوارض جانبی جدی تجویز شد.

در آغاز دوره درمان، او مدتی تب داشت و لازم بود برای معاینه در بیمارستان بستری شود اما کمی‌ بعد، از بیمارستان مرخص شد و توانست به خانه برگردد.

کوله پشتی حاوی دارو به طور مداوم همراه آرتور است، حتی هنگامی‌که به رختخواب می‌رود اما با وجود صدای پمپ تزریق دارو، او می‌تواند خواب شبانه مناسبی داشته باشد.

ساندرین، مادر آرتور، می‌گوید که شیمی‌درمانی برای آرتور بسیار دشوار بود و تجویز بلینا مایه آرامش او و خانوده شده است.

او گفت: «شرایط کاملا خارج از کنترل او بود و ما هم با یک چالش همیشگی مواجه بودیم زیرا شیمی‌درمانی عوارض منفی شدیدی برای او داشت و ما برای درمان سرطان، در واقع شرایط جسمی‌او را بدتر می‌کردیم – وضعیت بسیار دشواری بود.»
«گام بزرگ»
در روش جدید درمان، لازم است آرتور هر چهار روز یکبار به بیمارستان برود تا پزشکان دارو را پر کنند اما بقیه اوقات درمان در خانه ادامه دارد.

ساندرین معتقد است که: «او این وضعیت را پذیرفته بود و راضی بود که مسئولیت استفاده از دارو بر عهده خودش باشد.»

در آخر ماه آوریل سال ۲۰۲۳، آخرین عمل جراحی برای جداکردن لوله تزریق از رگ آرتور انجام شد.

به گفته ساندرین «این گامی‌بزرگی بود چون او حالا دیگر آزاد شده بود.»

پزشکان معتقدند که بلینا می‌تواند جایگزین بخشی بزرگ، شاید تا ۸۰ درصد، از فرآیند شیمی‌درمانی شود.

در بریتانیا هر سال حدود ۴۵۰ کودک به سرطان نوع آرئور مبتلا می‌شوند.
آرتور و پدر و مادرش هنگام شیمی‌درمانیپروفسور آجای وورا، پژوهشگر ارشد و مشاور هماتولوژی اطفال تاکید دارد که «روش شیمی‌درمانی‌ حاوی تجویز سمومی‌است که باید سلول‌های لوسمیک را از بین ببرند، اما در همان حال، سلول‌های طبیعی هم آسیب می‌بینند و به همین دلیل، شیمی‌درمانی با عوارض جانبی سختی همراه است.»

در مقابل، استفاده از بلیناتوموماب یک روش بسیار ملایم‌تر است.

اخیرا دارویی برای ایمونوتراپی هدفمند به نام شیمریک آنتی‌ژن ریسپتور تی-سل تراپی T (CAR-T) نیز دسترس قرار گرفته ‌اما این دارو گران‌تر از بلینا است.

در این روش، پس از گرفتن سلول خود بیمار، سلول در آزمایشگاه تغییر داده می‌شود و سپس مجدد به عنوان دارو وارد بدن بیمار می‌شود. این فرآیند زمان‌بر است و هزینه بیشتری دارد.

درمان آرتور موفقیت‌آمیز بوده و حالا او کاملا از سرطان پاک شده است.

ساندرین می‌گوید: «همزمان با رسیدن سال نو متوجه شدیم که بلینا موثر بوده و اثری از سرطان باقی نمانده است؛ بنابراین با این خبر شگفت‌آور ما به جای یک جشن، دو جشن گرفتیم.»