فاطیما ویتبرد: نوزادی که رها شد تا بمیرد، قهرمان پرتاب نیزه جهان شد

سال ۱۹۶۱ در شمال لندن، در یکی از آپارتمان‌های شهرداری برای افراد بی‌بضاعت، نوزادی به دنیا آمد که روزهای متوالی، گریه‌اش متوقف نمی‌شد. یکی از همسایه‌‌ها که ندیده بود کسی به آن آپارتمان وارد یا از آن خارج شود، یا تلاشی برای آرام کردن نوزاد کند، با پلیس تماس گرفت. پس از ورود پلیس، کودک سه ماهه‌ای را پیدا کرد که تنها، گرسنه، کثیف و به شدت بیمار بود.

فاطیما ویتبرد می‌گوید: «رها شده بودم، برخی می‌گویند رها شده بودم تا بمیرم.»

ممکن است ویتبرد را به عنوان پرتاب‌کننده نیزه، دارنده مدال المپیک، قهرمان و رکورددار سابق جهان بشناسید. اما زندگی او داستانی طولانی از رنج و تنهایی تا تلاش و افتخار است.

 

پس از تماس با پلیس و نجات او از آن آپارتمان، بچه تازه به دنیا آمده، ماه‌ها در بیمارستان بستری بود. وقتی مرخص شد، دادگاه مسئولیت فاطیما را بر عهده گرفت و چهارده سال در مرکز نگهداری از کودکان بی‌سرپرست زندگی کرد.
ویتبرد که اکنون ۶۲ ساله است به بخش ورزش بی‌بی‌سی می‌گوید: «برای من، آن روزها دنیایی از احساسات غم‌انگیز بود، از احساس دائمی رها شدن تا مشکلات مربوط به وابستگی و آسیب‌های عاطفی.»

«نمی‌دانستم پدر، مادر یا کسی را دارم که در زمان‌های خاص مانند تولد یا کریسمس به دیدنم بیاید یا نه. نه پیامی، نه کارتی. یادم هست در اتاق جلویی خانه کودکان که رو به پارکینگ بود بازی می‌کردم و هر وقت کسی به پارکینگ می‌آمد، با خود می‌گفتم آیا این مادرم است که آمده من را تحویل بگیرد؟»

ویتبرد حدوداً پنج ساله بود که این اتفاق واقعاً افتاد و مادرش که اهل قبرس و ترک‌تبار بود، برای تحویل گرفتن او مراجعه کرد.

اما او فقط می‌خواست فاطیما را به خانه کودکان دیگری ببرد که خواهر و برادر ناتنی‌اش در آن زندگی می‌کردند. تا آن زمان، ویتبرد هیچ اطلاعی از وجود والدین بیولوژیکی خود یا خواهر و برادرش نداشت.

او می‌گوید: «وقتی مادرم آمد، حتی یک بار هم در چشمانم نگاه نکرد. یادم می‌آید تمام راه گریه می‌کردم، زیرا ترک خانه‌ای که در آن بزرگ شده بودم و برای من مانند خانواده‌ام بود، بسیار ترسناک بود.»

خانه جدید، عاری از هرگونه عشق و محبت بود. به علاوه مواد غذایی و پوشاک هم به اندازه کافی نبود. بچه‌ها روی زمین سرد و کثیف گاراژ بازی می‌کردند. در صورت بدرفتاری تنبیه و اگر رختخواب خود را خیس می‌کردند، تحقیر می‌شدند.

هر از گاهی مادرش می‌آمد تا خواهر و برادر ناتنی‌ او را برای گردش یا به خانه‌اش ببرد، اما فاطیما را هیچ‌وقت با خود نمی‌برد. فقط در یک مورد او را هم برد، اما در میانه راه نظرش عوض شد و به ویتبرد دستور داد به تنهایی به خانه کودکان برگردد.

با گذشت زمان، پدر بیولوژیکی او که قبرسی-یونانی بود، سر و کله‌اش پیدا شد. ویتبرد یک هفته را با امید بسیار با او گذراند، اما پدرش دیگر هرگز برای دیدن او نیامد.

ویتبرد می‌گوید: «برای اینکه از خودم محافظت کنم، حریمی دور خودم ساختم تا کسی نتواند به هر شکل و فرمی دوستم داشته باشد یا به من ابراز علاقه کند.»

با این حال، یک ستاره درخشان در زندگی او بود. خانمی به نام پیت یا «خاله رائه» در خانه کودکان کار می‌کرد و عشق و محبت فراوانی که ویتبرد نیاز داشت را به او می‌داد.

وقتی یک بار مادرش همراه سه مرد آمد و می‌خواست او را برای آخر هفته به لندن ببرد، این خاله رائه بود که ویتبرد را منصرف کرد. او می‌ترسید آن مردان بخواهند از او برای فحشا استفاده کنند.

متأسفانه این ترس‌ها وقتی که تنها یک دختر یازده ساله بود رنگ واقعیت به خود گرفت.

روزی یکی از مددکاران اجتماعی به او گفت که برخلاف میلش باید تعطیلات تابستانی را با مادرش بگذراند. در آن تابستان، ویتبرد بارها مورد ضرب و شتم قرار گرفت و در یک شب مردی که در آپارتمان مادرش اقامت داشت به او تجاوز کرد.

پس از فرار به خانه کودکان، ویتبرد به خاله رائه اعتماد کرد و ماجرا را با صاحبان خانه در میان گذاشت. البته او بعداً متوجه شد که هیچ تحقیق رسمی از آن حادثه و یا حتی اشاره‌ای به آن در پرونده‌اش نشده است.

ورزش نجات دهنده ویتبرد بود و او را از غرق شدن در ناامیدی نجات داد. در مدرسه، او همیشه دردسر درست می‌کرد، با این حال در هر تیم ورزشی انتخاب می‌شد.

او که کاپیتان تیم نت‌بال بود، به یاد می‌آورد در یکی از مسابقات، مثل همیشه سر و صدای زیادی به پا کرد تا به هم تیمی‌هایش انگیزه بدهد. همچنین چندین بار با داور بحث کرد. داور هم به او اخطار داد و گفت که در صورت تکرار اخراج خواهد شد.

مدتی بعد، در استادیوم بلک شاتز آتلتیک، ویتبرد متوجه نیزه‌ای شد که روی زمین افتاده بود. به او گفته شد صبر کند تا مربی نیزه بیاید. وقتی آمد، متوجه شد او همان داور نت‌بال است که تهدید به اخراجش کرده بود.

از آن زمان به بعد، مارگارت ویتبرد، پرتابگر سابق بریتانیایی در بازی‌های مشترک المنافع، تمام آنچه در مورد پرتاب نیزه لازم بود، به این دختر سیزده ساله آموزش داد.

مارگارت می‌گوید: «می‌دیدم که این دختر جوان بسیار مورد غفلت قرار گرفته است.»

وقتی مارگارت متوجه شد که او در خانه‌ کودکان زندگی می‌کند، کفش مناسب و نیزه‌ای برای او تهیه کرد تا به صورت انفرادی هم بتواند تمرین کند.

یک با به طور تصادفی نیزه از پنجره خانه کودکان به بیرون پرتاب شد و فاطیما به مدت یک ماه تنبیه شد. اما موفق شد مخفیانه یادداشتی به مارگارت برساند.

در آن یادداشت نوشت: «متاسفم، نمی‌توانم به پیست بیایم. شیشه پنجره را شکسته‌ام. اما یک روز، دوست دارم بهترین پرتاب‌کننده نیزه در جهان باشم.»
تصویر فاطیما و مارگارت ویتبرد در سال ۱۹۷۷با گذشت زمان مارگارت، فاطیما را به همسرش جان و پسرانش گرگ و کرک معرفی کرد و وارد زندگی آنها شد. طوری که انگار به آنجا تعلق داشت و شد خواهر بزرگتر بچه‌ها. مارگارت می‌گوید: «او خانواده ما را تکمیل کرد.»

یک شب گرگ پرسید: «آیا باید فاطیما را برگردانیم؟». در آن شب بود که آنها از فاطیما پرسیدند آیا دوست دارد به خانواده آنها بپیوندد؟ البته این روند کار آسانی نبود، زیرا مادر بیولوژیکی‌اش مخالف بود، مگر آنکه مبلغ قابل توجهی پرداخت کنند که البته قادر به پرداخت آن نبودند.

با این حال، فاطیما توسط مارگارت و خانواده‌اش پرورش یافت. او بعداً نام خانوادگی خود را از «وداد»، نام خانوادگی مادر بیولوژیکی‌اش، به «ویتبرد» تغییر داد و در ۱۴ سالگی صاحب خانواده و آینده شد.

او می‌گوید: «در نهایت ما به عنوان مادر و دختر، مربی و ورزشکار دنیا را فتح کردیم.»
«قبل از اینکه آماده باشم باید داستان زندگی‌ام را می‌نوشتم»
تا قبل از ۱۹۸۶، ویتبرد در دو المپیک شرکت کرده بود. در سال ۱۹۸۴ مدال برنز المپیک و نقره قهرمانی جهان را به دست آورد. او رقابتی تقریباً یک دهه‌ای و اغلب سخت با تسا ساندرسون بریتانیایی داشت.

ساندرسون اعتراض داشت که ویتبرد بیشتر مورد توجه مقام‌های دو و میدانی کشور است، زیرا مادرش، مارگارت مربی پرتاب نیزه بریتانیا بود و اندی نورمن، یکی از دوستان خانوادگی ویتبرد، که بعدها شوهر فاطیما شد، در آن زمان ارتباطات خوبی در این ورزش داشت.

اما در سال ۱۹۸۶، این ساندرسون بود که برای شرکت در مسابقات قهرمانی انتخاب شد، زیرا در المپیک ۱۹۸۴ لس‌آنجلس و بازی‌های مشترک المنافع مدال طلا کسب کرده بود.

ویتبرد ثبات داشت، اما هنوز مدال طلا نگرفته بود. در بازی‌های مشترک المنافع ۱۹۸۶ در ادینبورگ، که فقط یک ماه قبل از مسابقات قهرمانی اروپا در اشتوتگارت برگزار شد، باز هم در رقابت با ساندرسون شکست خورد و در کسب مدال طلا ناکام ماند.

ویتبرد که حدود نیم ساعت در زمین اشک ریخت، می‌گوید: «دوازده سال به سختی تلاش کرده بودم و هنوز مدال طلا نداشتم. کاملاً احساس حقارت می‌کردم.»

اما انتظارش برای کسب اولین طلا چندان طولانی نشد و یک ماه بعد توانست رکورد جهانی را بشکند و مدال طلای اروپا را به دست آورد، موفقیتی که ویتبرد را به اوج رساند.

با وجود صدمات فراوانی که حتی حضورش در مسابقات را تهدید می‌کرد، ویتبرد سال بعد هم توانست در رم مدال طلای جهان و تنها عنوان قهرمانی بریتانیا در آن مسابقات را بدست آورد.

ویتبرد می‌گوید: «اگر در یازده سالگی از من می‌پرسیدید که چنین موفقیتی را پیش‌بینی می‌کردم، باید بگویم حتی نمی‌توانستم آن را در رویای خود ببینم.»
ویتبرد در سال ۱۹۸۷ به‌عنوان شخصیت ورزشی سال بی‌بی‌سی انتخاب شد