بالا گرفتن انتقادها در ایران از حمایت روسیه از موضع امارات بر سر جزایر سه‌گانه در خلیج فارس

سرگئی لاوروف (چپ) وزیر خارجه روسیه در دیدار مهرماه امسال خود با ابراهیم رئیسی در تهرانرادیو فردا: انتقادها در محافل سیاسی ایران از روسیه به‌دنبال تکرار حمایت آن از موضع امارات درباره جزایر سه‌گانه در خلیج فارس، بالا گرفته است.

وزارت خارجه جمهوری اسلامی روز جمعه اول دی خبر داد که حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران، در تماس با سرگئی لاوروف همتای روس خود گفته است: «جمهوری اسلامی ایران هر ادعایی از سوی هر طرفی در خصوص جزایر سه‌گانه را کاملا مردود می‌داند».

او افزوده است: «تهران در موضوع احترام به تمامیت ارضی و مباحث حاکمیتی ایران با هیچ طرفی تعارف ندارد».

آقای لاوروف روز ۲۹ آذر در اجلاس کشورهای عربی در مراکش، بیانیه مشترکی امضا کرد که یکی از بندهای آن به حق امارات برای اقامه دعوی علیه ایران در رابطه با جزایر سه‌گانه اشاره شده بود.

در واکنش به این اقدام روسیه، محسن رضایی دبیر شورای عالی هماهنگی سران قوا روز جمعه با انتشار پیامی در شبکه ایکس (توئیتر سابق) نوشت: مداخلات «غیردوستانه» روسیه در رابطه با تمامیت ارضی ایران نباید تکرار شود.

او در ادامه گفت: «جزایر سه‌گانه، شبه‌جزیره کریمه نیست».

اشاره محسن رضایی به اشغال منطقه کریمه اوکراین توسط روسیه در سال ۲۰۱۴ است.

روزنامه «جمهوری اسلامی» نیز با اشاره به مواضع چین و حمایت رئیس‌جمهور آن از موضع امارات درباره جزایر سه‌گانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی، همچنین تکرار این موضع توسط روسیه در تیرماه امسال و نشست اخیر مراکش نوشت که «روسیه و چین تنها به فکر منافع خود هستند».

این گزارش با عنوان «خیانت مسکو فقط دو هفته بعد از آن‌که پوتین دست رئیس‌جمهور ایران را در کرملین فشرد، تأمل‌برانگیز است»، می‌افزاید: «مسکو علی‌رغم ژست‌های ساختگی دوستانه، جایگاهی برای ایران در معادلات سیاسی بین‌المللی قائل نیست».

پایگاه خبری-‌تحلیلی «انتخاب» نیز با اشاره به اشغال جزایر «کوریل» ژاپن در جنگ جهانی دوم و شبه‌جزیره کریمه اوکراین در سال ۲۰۱۴ توسط روس‌ها گفته است: «با روس‌ها که دست می‌دهید، انگشت‌های خود را بشمارید».

حشمت‌الله فلاحت پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی در مجلس دهم، نیز با اشاره به سفر اخیر ابراهیم رئیسی به کرملین گفته است: «وقتی همراهان رئیس‌جمهور ایران پله‌های کاخ کرملین را می‌شمردند، عوامل پوتین پیش‌نویس بیانیه ضد ایرانی جدیدی را در ابوظبی تهیه می‌کردند».

اشاره آقای فلاحت پیشه به سخنان معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه ایران است که گفته بود: «رئیسی را در روسیه، عالی تحویل گرفتند؛ پوتین ۷۶ پله پایین آمد تا ماشین، رئیس‌جمهور را استقبال کرد؛ با وجود برف شدید، تا زمان حرکت ماشین، تکان نخورد».

پیشتر نیز ، علی اکبر ولایتی مشاور امور بین‌الملل رهبر جمهوری اسلامی روز ۳۰ آذر، در واکنش به حمایت مجدد روسیه از موضع امارات درباره جزایر سه‌گانه گفته بود که «بعضی مواضع» وزارت خارجه روسیه در این زمینه «باعث تأسف» و لطمه به «اعتبار» مسکو است.

ایران طی دو سال گذشته با ارسال هزاران پهپاد به روسیه، به تهاجم این کشور به اوکراین کمک کرده است، اقدامی که منجر به تصویب چندین بسته تحریمی علیه ایران و انتقادات گسترده بین‌المللی از تهران شده است.

با این‌حال، روسیه روابط بسیار نزدیکی با کشورهای عرب حوزه خلیج فارس، خصوصا امارات، برقرار کرده است و بنابر آمارهای رسمی روسیه، تجارت این کشور با امارات در سال گذشته شاهد رشدی ۶۸ درصدی بود و به ۹ میلیارد دلار رسید که ۸.۵ میلیارد دلار آن مربوط به صادرات روسیه به امارات بود. این رقم معادل دو برابر تجارت ایران و روسیه است.

روسیه حتی به‌رغم گذشت دو دهه از توافق کریدور ترانزیتی شمال-‌جنوب با ایران، برای صادرات کالاهای وارداتی و صادراتی به امارات، مسیر ترانزیتی ایران را انتخاب نکرده و کل تجارت دوجانبه را از مسیر دریای سیاه تا کانال سوئز و دریای سرخ با امارات گسترش داده است.

ایران و امارات متحده عربی دهه‌هاست که دارای اختلافات ارضی هستند و ابوظبی همواره‌ ادعاهایی را بر سر جزایر سه‌گانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی در آب‌های خلیج فارس مطرح می‌کند. وزارت خارجه ایران تیرماه امسال در واکنش به حمایت مسکو از موضع امارات در بیانیه مشترک کرملین و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس، سفیر روسیه را احضار و «مراتب اعتراض» خود را به او ابلاغ کرد. با این حال سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، دو روز پیش در مجمع همکاری روسیه و کشورهای عربی بار دیگر در بیانیه‌ای جدید همین موضع‌گیری را تکرار کرد.