تونل‌های نوار غزه؛ در هزارتوی زیرزمینی حماس چه‌ میگذرد؟

ایران اینترنشنال: نیویورک‌تایمز در گزارشی به چگونگی ایجاد و امکانات تونل‌های زیرزمینی در نوار غزه پرداخته که شبه‌نظامیان مسلح فلسطینی از آن‌ها علیه اسرائیل استفاده می‌کنند. به نوشته این روزنامه، با وجود این تونل‌ها، غزه حاوی همه خطراتی است که سربازان در یک جنگ شهری ممکن است با آن‌ها روبه‌رو شوند.

به گزارش نیویورک‌تایمز، در حالی که نیروهای زمینی ارتش اسرائیل در حال پیشروی در نوار غزه هستند، علاوه بر مشکلاتی چون مواجه با خطوط دید کوتاه و غیرنظامیان آسیب‌پذیری که جایی برای پنهان شدن ندارند، خطر بزرگتری زیر پای آن‌ها قرار دارد که همان تونل‌های زیرزمینی هستند.

شبه‌نظامیان حماس که ماه گذشته حمله خونین و مرگباری را علیه اسرائیل انجام دادند، هزارتویی از تونل‌های مخفی ساخته‌اند که اگر نه در سراسر غزه، بلکه دست‌کم در بیشتر این نوار امتداد دارند.

اما نکته مهم این است که این تونل‌ها، به نوشته نیویورک‌تایمز، صرفا تونل‌ نیستند.

این روزنامه نوشت تونل‌ها که در زیر مناطق مسکونی متراکم قرار گرفته‌اند، به شبه‌نظامیان اجازه می‌دهند دور از چشم دشمن خود حرکت کنند.

به گفته محققان، در این گذرگاه‌ها همچنین سنگرهایی برای ذخیره اسلحه و مهمات، غذا و آب و حتی مراکز فرماندهی و همچنین تونل‌هایی برای عبور و مرور وسایل نقلیه وجود دارد.

نویسندگان گزارش نیویورک‌تایمز افزودند که درها و دریچه‌های معمولی به‌عنوان نقاط دسترسی مبدل عمل می‌کنند و به اعضای حماس اجازه می‌دهند تا در ماموریت‌ها به بیرون بروند و سپس از دید خارج شوند.

این روزنامه تاکید کرد که هیچ منبع خارجی نقشه دقیقی از این شبکه تونل‌ها در اختیار ندارد و تعداد کمی از اسرائیلی‌ها آن را به طور مستقیم دیده‌اند، اما عکس‌ها، ویدیوها و گزارش‌های افرادی که در تونل‌ها بوده‌اند، خطوط کلی سیستم و نحوه استفاده از آن را نشان می‌دهد.

منابع موجود درباره این تونل‌ها، شامل عکس‌هایی است که روزنامه‌نگاران از داخل گذرگاه‌ها گرفته‌اند، گزارش‌های محققانی که تونل‌ها را مطالعه می‌کنند، و همچنین جزئیاتی از این شبکه که به دست نیروهای اسرائیلی هنگام حمله به غزه در سال ۲۰۱۴ افتاد.

برچیدن تونل‌های غزه بخش مهمی از اهداف اسرائیل برای از بین بردن فرماندهی حماس در پی حمله هفتم اکتبر است.

اسرائیل وجود این تونل‌ها را دلیلی برای بمباران مناطق غیرنظامی اعلام کرده است، اما حماس مدعی است که تونل‌هایش زیر برخی مناطق بمباران شده از جمله بیمارستان‌ها وجود ندارد.

به گزارش نیویورک‌تایمز، تصاویر نشان می‌دهد که برای تخریب تونل‌ها، نیروهای اسرائیلی در غزه باید ورودی‌هایی را پیدا کنند که اغلب در زیرزمین‌های ساختمان‌های غیرنظامی پنهان شده‌اند و به تونل‌های بتنی منتهی می‌شوند.
به گفته کارشناسان، آن‌ها معمولا حدود دو متر ارتفاع و کمتر از یک متر عرض دارند.

یک زن ۸۵ ساله اسرائیلی که پس از ربوده شدن در روز هفتم اکتبر به مدت ۱۷ روز در تونل‌های غزه گروگان گرفته شده بود، توضیح داده که از میان «تار عنکبوت» تونل‌های مرطوب و نمناک عبور کرده است. او گفت که در نهایت به سالن بزرگی رسید که در آنجا ده‌ها گروگان دیگر نگهداری می‌شدند.

ارزیابی می‌شود که هنوز بیش از ۲۰۰ گروگان اسرائیلی در اختیار حماس هستند و بسیاری از آن‌ها احتمالا در همان تونل‌هایی هستند که اسرائیل قصد نابودی آن‌ها را دارد.

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل گفته است که بازگرداندن گروگان‌ها به خانه یکی از دو هدف اصلی حملات علیه حماس است و هدف دیگر «نابودی حماس» است.

به نوشته نیویورک‌تایمز، تونل‌های مورد استفاده برای مخفی کردن تجهیزات و جنگجویان حماس، تنها گذرگاه‌های مخفی در غزه نیستند.

پس از به قدرت رسیدن حماس در سال ۲۰۰۷، و در محاصره قرار گرفتن این نوار، شبکه‌ای از تونل‌های قاچاق در زیر مرز بین غزه و مصر گسترش یافت. از این تونل‌ها برای دور زدن محاصره و واردات کالاهای مختلف، از سلاح و تجهیزات الکترونیکی گرفته تا مصالح ساختمانی و سوخت، استفاده می‌شود.

به نوشته نیویورک‌تایمز، مقامات مصری تلاش‌های گسترده‌ای برای از بین بردن این مسیرهای قاچاق انجام داده‌اند، از جمله پمپاژ آب دریا برای آبگرفتگی شبکه و فروریختن بسیاری از تونل‌ها. اما گمان می‌رود که برخی از تونل‌ها همچنان برای قاچاق فعال باشند.

نیویورک‌تایمز افزود هرچند ارتش اسرائیل هم از نظر اندازه و هم از نظر تجهیزات بسیار از شبه‌نظامیان حماس پیشرفته‌تر است، مبارزه با این گروه در شبکه تونل‌های آن یک اقدام پرخطر به شمار می‌رود.

جان دبلیو اسپنسر، کارشناس جنگ شهری در موسسه جنگ مدرن در آمریکا، جنگ در غزه را بیشتر شبیه «جنگ در زیر دریا» توصیف می‌کند تا درگیری در سطح زمین یا داخل ساختمان.

او اخیرا در پادکستی گفته است: «هیچ چیزی که روی سطح استفاده می‌کنید، به کار نمی‌آید. شما باید تجهیزات ویژه‌ای برای تنفس، دیدن، جهت‌یابی، برقراری ارتباط و به کارگیری وسایل کشنده به ویژه تیراندازی داشته باشید.»

کارشناسان می‌گویند یکی از خطرات اصلی ورود به تونل‌ها این است که حماس در ورودی‌ها مواد منفجره کار گذاشته است.

آهرون برگمن، استاد ارشد کینگز کالج لندن که متخصص درگیری عرب‌ها و اسرائیل است، در این زمینه گفته که شبه‌نظامیان «لحظه‌ای که متوجه شوند اسرائیلی‌ها وارد تونل‌ها شده‌اند، دکمه را فشار می‌دهند و ممکن است همه چیز بر سر اسرائیلی‌ها فرو بریزد.»

به نوشته نیویورک‌تایمز، نیروهای اسرائیلی احتمالا نخواهند توانست کل شبکه تونل‌های غزه را نابود کنند.

برگمن افزود: «این تونل‌ها خیلی بزرگ‌اند و از بین بردن همه آن‌ها سودی ندارد. در عوض، آن‌ها بر مسدود کردن ورودی‌های تونل‌ها تمرکز خواهند کرد، احتمالا با انجام حملات هوایی یا اینکه مهندسان آن‌ها را با مواد منفجره نابود کنند.»

نیویورک‌تایمز افزود بعید به نظر می‌رسد که درگیری‌ها به صورت مخفیانه صورت گیرد، مگر اینکه اسرائیل معتقد باشد که چاره دیگری ندارد.

برگمن گفت که ورود به تونل‌ها مزایای نیروهای اسرائیلی را از بین می‌برد.

در حالی که اکنون اسرائیلی‌ها با انبوهی از نیروها، تانک‌ها و هلیکوپترها در حال پیشرفت هستند، او تاکید کرد: «لحظه‌ای که از تونل پایین می‌روید، یک نفر در مقابل یک نفر قرار می‌گیرد.»