دو رقیب مسلمان که اسرائیل را به‌رسمیت نمی‌شناسند؛ رئیسی در بحبوحه جنگ غزه مهمان بن‌ سلمان می‌شود

یورونیوز: عربستان سعودی ابتدای هفته آینده میزبان دو نشست سران برای بررسی جنگ جاری میان اسرائیل و حماس است که بر نگرانی‌ها نسبت به گسترش و تشدید تنش در منطقه افزوده است.

ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران میهمان یکی از این دو نشست است و به همین منظور روز یکشنبه برای شرکت در اجلاس سران سازمان همکاری اسلامی عازم ریاض خواهد شد.

نشست‌های اضطراری اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی برای بررسی جنگ غزه، با گذشت یک ماه از این مناقشه، به ترتیب طی روزهای شنبه و یکشنبه در ریاض برگزار می شود.

به گفته وزارت بهداشت دولت حماس در بخش تحت محاصره سرزمین‌های فلسطینی، حملات مرگبار اسرائیل به غزه تاکنون بیش از ۱۰ هزار و ۸۰۰ کشته به جا گذاشته که بیش از جمله ۴ هزار و ۴۰۰ تن از این قربانیان را کودکان تشکیل می‌دهند.

این حملات در واکنش به حمله غافلگیر کننده هفت اکتبر حماس به اسرائیل انجام می‌شود که به گفته مقامات این کشور ۱۴۰۰ کشته عمدتا غیرنظامی به جا گذاشت و طی آن ۲۳۹ نفر نیز ربوده و به غزه برده شدند.

اسرائیل اعلام کرده است که به حملات هوایی، بمباران‌ها و پیش‌روی در تهاجم زمینی به غزه ادامه می‌دهد و تا زمان آزادی گروگان‌ها پیشنهادی مبنی بر آتش‌بس را نخواهد پذیرفت.

الهام فخرو، محقق اندیشکده «چتم هاوس» در لندن، معتقد است که عربستان سعودی، همانند همسایگان خود در مواجهه با خشم فزاینده ناشی از مرگ بیش از هزاران غیرنظامی در غزه و خطر افزایش بی ثباتی در منطقه، به شدت نگران تشدید تنش است.

ریاض پایان ماه گذشته میلادی هشدار داد: «تداوم نقض آشکار و غیرموجه قوانین بین‌المللی علیه ملت برادر فلسطین (...) پیامدهای جدی بر ثبات منطقه خواهد داشت.»

امارات عربی متحده و بحرین سال ۲۰۲۰ دست به عادی سازی روابط با اسرائیل زدند، حال آنکه عربستان سعودی که اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسد، پیش‌تر گفتگو‌هایی در این زمینه اغاز کرده بود اما با شروع جنگ میان اسرائیل و حماس این روند را به حال تعلیق درآورد.

خانم فخرو طی میزگردی در موسسه کشورهای عربی خلیج فارس در واشنگتن تاکید کرد این سه کشور که همکاری امنیتی نزدیکی با ایالات متحده، متحد نزدیک و سرسخت اسرائیل دارند، «بسیار نگران اوضاع هستند.»

به گفته محقق اندیشکده چتم هاوس، این کشورها بیم‌ آن دارند که از سوی گروه‌های طرفدار ایران (موسوم به مقاومت) که پس از حملات مرگبار به غزه در پی واکنش تلافی‌جویانه علیه اسرائیل و آمریکا هستند، هدف قرار گیرند.
مشارکت رئیسی؛ موضع سازمان همکاری اسلامی در کانون توجهات
بدر السیف، محقق دانشگاه کویت معتقد است که ریاض «سعی دارد به لحاظ استراتژیک خود را بالاتر از مهلکه قرار دهد» و مهیای مرحله بعدی این مناقشه باشد.

بنابراین عربستان سعودی با اتخاذ چنین موضعی تلاش خواهد کرد تا منافع خود و همچنین روند صلح اسرائیل و فلسطین را به پیش ببرد.

به گزارش فرانس‌پرس، کارشناسان از سرگیری گفتگوها با هدف عادی سازی روابط میان عربستان سعودی و اسرائیل پس از جنگ را منتفی نمی‌دانند.

نشست‌های ابتدای هفته آینده در ریاض از سوی دیگر، می تواند نشانه آغاز تعامل دیپلماتیک بلندپایه از سوی دولت عربستان سعودی باشد.

به گفته حسام زکی، معاون دبیرکل اتحادیه عرب، شرکت کنندگان در اجلاس سران کشورهای عربی «راه‌های پیش‌ رو در صحنه بین‌المللی برای پایان دادن به تجاوز، حمایت از فلسطین و مردم آن، محکومیت اشغالگری اسرائیل و پاسخگو کردن اسرائیل نسبت به جنایات انجام شده در این جنگ» را مورد بحث و بررسی قرار خواهند داد.

سلیمان العقایلی، تحلیلگر سعودی معتقد است که این نشست باید پا را فراتر از یک محکومیت ساده بگذارد و «به چارچوبی منجر شود که اسرائیل را برای متوقف کردن جنگ تحت فشارقرار دهد.»

در گزارش خبرگزاری فرانسه به حضور مورد انتظار ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران در نشست روز یکشنبه سران سازمان همکاری اسلامی در ریاض اشاره شده و آمده است که این مشارکت می‌تواند اجلاس سران این سازمانِ متشکل از ۵۷ کشور عمدتا مسلمان، از آسیا گرفته تا آفریقا، در ریاض را در کانون توجهات قرار دهد.

بدین ترتیب نخستین سفر رئیس جمهوری ایران به عربستان سعودی در حالی انجام می‌شد که دو کشور ماه مارس گذشته با میانجی‌گری چین برای از سرگیری روابط پس از هفت سال تنش به توافق رسیدند.

از زمان اعلام توافق غافلگیرانه در ماه مارس خواهد بود که با مذاکره چین انجام شد و روابط ریاض و تهران را پس از هفت سال گسست بازگرداند.

جمهوری اسلامی ایران نه تنها از حماس و حزب‌الله لبنان در درگیری با اسرائیل حمایت می‌کند بلکه پیش‌تر از سال ۲۰۱۵ به این سو نیز حامی شبه‌نظامیان حوثی یمن در جنگ علیه ائتلاف نظامی به رهبری عربستان سعودی بوده است.

ایران و عربستان به عنوان دو قدرت بزرگ منطقه‌ای در حال حاضر به صورت علنی و آشکار از فلسطینی‌ها حمایت می‌کنند.

دو کشور پیش‌تر در جریان نخستین گفتگوی تلفنی ابراهیم رئیسی و محمد بن سلمان در ۱۲ اکتبر، پنج روز پس از آغاز جنگ جاری میان اسرائیل و حماس بر این موضوع تاکید کرده بودند.

عزیز القاشیان، تحلیلگر سعودی معتقد است که موضع‌گیری قوی سازمان همکاری اسلامی می تواند نشان دهد که حمایت از فلسطینی‌ها تنها به خاورمیانه محدود نمی‌شود و کشورهای غیر غربی «دیگر به نسخه آمریکایی و غربی» درگیری پایبند نیستند.