قورباغه‌‌های اروپایی ماده برای فرار از برقراری رابطه جنسی «خودشان را به مُردن می‌زنند»

یورونیوز: قورباغه‌های نر اروپایی، موسوم به «قورباغه‌های معمولی»، بیشتر برای رفتارهای نامتعارف‌شان با قورباغه‌های ماده در فصل تولید مثل شناخته می‌شوند.

 آنها برای اینکه قورباغه‌های ماده را به جفت‌گیری ترغیب کنند، معمولا آنها را به گونه‌ای تهاجمی مورد آزار و اذیت قرار می‌دهند. دانشمندان می‌گویند قورباغه‌های ماده برای در امان ماندن از رفتار‌های خشن و تهاجمی قورباغه‌های نر به هنگام جفت‌گیری خودشان را به مردن می‌زنند.

تا پیش از این تصور می‌شد که قورباغه‌های ماده در برابر اینگونه رفتارهای جنس نر منفعل بوده و قادر به مقاومت در برابر اجبار نیستند، حالا اما گروهی از دانشمندان می‌گویند آنها استراتژی‌های متفاوتی را برای فرار از برقراری رابطه جنسی اجباری به مرحله اجرا می‌گذارند.

تولید مثل قورباغه‌های اروپایی، که زمان آن در فصل بهار است و تنها دو هفته طول می‌کشد، مقطع زمانی پرتنشی برای اجتماع قورباغه‌ها است چرا که عموما تعداد نرها بیشتر از ماده‌ها است و اغلب دیده می‌شود که چندین نر روی پشت یک ماده سوار شده و شروع به جنگ و دعوا با یکدیگر می‌کنند.

اینیگو مارتینز سولانو، از دپارتمان تنوع زیستی در موزه ملی علوم طبیعی اسپانیا، می‌گوید: «ماده‌ها در نهایت بازنده هستند چرا که اغلب در این جدال جان خود را از دست می‌دهند. در واقع وقتی گروه‌هایی متشکل از ۸ قورباغه روی پشت آنها سوار می‌شوند، قورباغه‌های ماده به زیر آب رفته و غرق می‌شوند.»
پدیده موسوم به «توپ جفت‌گیری» وقتی اتفاق می‌افتد که چندین نر روی پشت یک قورباغه ماده سوار می‌شوند. این اتفاق غالبا به غرق شدن قورباغه ماده می‌انجامد.دانشمندان در موسسه اتولوژی «کونراد لورنتز» وین برای تحقیق روی جفت‌گیری قورباغه‌ها ۹۶ قورباغه ماده و ۴۸ قورباغه نر را در فصل تولید مثل مورد مطالعه قرار دادند و دریافتند ماده‌ها از شیوه‌های مختلفی برای اجتناب از برقراری رابطه جنسی استفاده می‌کنند.

در میان راهبردهای امتناع از جفت‌گیری، رایج‌ترین راهکار چرخش بود که قورباغه ماده با انجام آن تلاش می‌کرد تا سرجای خود بچرخد تا از چنگ نر فرار کند. دومی اعتراض بود. دانشمندان این رفتار را به‌عنوان یک صدای غرغر «عمیق و با فرکانس پایین» توصیف می‌کنند که به اعتقاد آنها تقلیدی از صدای قورباغه‌های نر به هنگام مبارزه با یکدیگر است. آنها همچنین ممکن است صدایی با فرکانس بالاتر نیز از خود تولید کنند.

آخرین و «غافلگیر کننده‌ترین» رفتار قورباغه‌های ماده اما این بود که نقش مُرده را بازی می‌کردند. این قورباغه‌ها دست‌ها و پاهای خود را برای چند دقیقه از بدن خود دور می‌کردند و به حالت باز قرار می‌دادند تا بی‌جان به نظر برسند.

در یکی از ویدئوهای مورد تجزیه و تحلیل مشاهده شد پس از آنکه ماده‌ بی‌حرکت ماند، قورباغه نر او را رها کرد. در این حالت قورباغه ماده همچنان حالت خود را حفظ کرد تا زمانی که نر چرخید و شنا کنان دور شد؛ اینجا بود که ماده جان گرفت و از حالت بی‌حرکت خارج شد.

محققان می‌گویند پدیده «خود را به مُردن زدن» در حیوانات معمولا یک استراتژی برای جلوگیری از شکار شدن است و در زمینه جفت‌گیری تنها در عنکبوت‌ها و سنجاقک‌ها «به عنوان آخرین راه دفاع» مشاهده شده است.

رویکرد قورباغه‌های ماده در فصل تولید مثل از قاعده‌های خاصی پیروی می‌کند. آنها غالبا با اولین قورباغه نری که بهشان نزدیک می‌شود جفت‌گیری نمی‌کنند، بلکه ترجیح می‌دهند با قورباغه‌ای که صدایی با فرکانس بالاتر از خود تولید می‌کند جفت‌گیری کنند.

نرهای ناموفق اما ناامید نمی‌شوند و پس از طرد شدن با غافلگیری ماده‌ها سعی می‌کنند تا شانس خود را دوباره امتحان کنند. هر چند چسبیدن به پشت ماده لقاح را تضمین نمی‌کند و قورباغه ماده می‌تواند برای جلوگیری از لقاح استراتژی‌های فرار خود را فعال کند.

دکتر مارتینز-سولانو در این باره می‌گوید: «ما مواردی را دیده‌ایم که در آن‌ها ماده‌ها یک نر را برای روزها یا حتی هفته‌ها روی پشت خود حمل می‌کنند و منتظر نر بزرگ‌تر یا یک نر دیگر که ترجیح می‌دهند می‌مانند. برخلاف ماده‌ها، به نظر می‌رسد نرها به طور تصادفی جفت را انتخاب می‌کنند و رفتار تهاجمی آنها نتیجه فصل جفت‌گیری کوتاه است.»

دانشمندان اعتقاد دارند این استراتژی‌های فرار پیش از شناسایی نشده بود چرا که تحقیقات قبلی عمدتا بر روی رفتار تولید مثل نرها تمرکز داشتند. به گفته آنان، نتایج مطالعات تازه به درک ما از زیست‌شناسی دوزیستان کمک می‌کند و باعث می‌شود بتوان از دانش تازه برای انجام اقدامات موثر حفاظتی بهره گرفت.

نتایج مطالعات جدید در نشریه علمی «Royal Society Open Science» منتشر شده است.