نواده فردی که دشمن ملیت ایرانی بود را «ایران» نام گذاشتند

 

بیش از چهار دهه پس از آنکه روح‌الله خمینی، بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران، شمشیرش علیه ایران و ملیت را از رو بست و مدعی شد ملی‌گرایی «احساس بدبختی مسلمانان» است، یکی از نوادگانش «ایران» نام گرفت.

 

رسانه‌های داخلی ایران روز دوشنبه ششم شهریور خبر دادند که سیداحمد خمینی، فرزند سیدحسن، نوه روح‌الله خمینی که اینک مسئولیت بیت او را نیز برعهده دارد، نام فرزندش را «ایران» گذاشته است. انتشار تصاویر احمد و حسن (پدر و پدربزرگ) با نواده جدید خمینی، موجی از واکنش‌ها را در پی داشت.

 

برخی رسانه‌های حامی حاکمیت این تصاویر را با اشتیاق منتشر کردند و تیتر زدند: «دختری به نام ایران». در مقابل، بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی سخنان خمینی در ضدیت با ایران، ملیت و ملی‌گرایی را یادآور شدند و این رفتار خانواده‌ او را «ریاکارانه» توصیف کردند؛ به‌خصوص اینکه انتخاب چنین نام‌هایی پیش از این در خانواده‌ خمینی‌ مرسوم نبود.

 

روح‌الله خمینی نام فرزندان و نوه‌هایش را از میان اسامی مذهبی و منتسب به امامان شیعه انتخاب می‌کرد. فرزند ارشد او سیدمصطفی مصطفوی، نام پسرش را حسن گذاشت و پسران حسن هم محمد، مهدی و علی نام گرفتند. سیداحمد خمینی نیز برای پسرانش نام‌های حسن، یاسر و علی را انتخاب کرد.

 

پس از مرگ احمد خمینی، فرزند ارشدش حسن که در جمهوری اسلامی «یادگار امام» نامیده می‌شود، مسئولیت تمام امور مربوط به خمینی از جمله اداره مرقد و موسسه تنظیم و نشر آثار او را بر عهده گرفت. سید حسن خمینی برای فرزندانش نام‌های نرگس، فرشته، احمد و محمدهادی را انتخاب کرد.

 

از میان فرزندان او، سید احمد که به معاشرت و نشست و برخاست با افراد مشهور از جمله بازیگران سینما علاقه وافری دارد، معمولا بیشتر از دیگران خبرساز می‌شود. اردیبهشت ۱۳۹۷، پس از آنکه مراسم عمامه‌گذاری سید احمد خمینی در جماران با حضور جمع زیادی از چهره‌های سیاسی برگزار شد، بسیاری این مراسم اختصاصی عمامه‌گذاری را چیزی شبیه «تاج‌گذاری» دانستند و با انتقاد از اینکه این مراسم برخلاف رویه مرسوم عمامه‌گذاری در حوزه‌های علمیه برگزار شده‌ است، به آن انتقاد کردند.

 

احمد خمینی اندکی پس از برگزاری این مراسم، در پستی اینستاگرامی به این موضوع واکنش نشان داد و انتقادها را «هجمه» خواند. همچنین نوشت که «لباس سربازی امام زمان» را کمتر از «تاج‌گذاری» نمی‌داند.

در طول سال‌های گذشته، به تناوب تصاویر و خبرهایی از نوادگان روح‌الله خمینی در شبکه‌های اجتماعی فراگیر شده که ظاهر متفاوت آن‌ها را با آنچه پدربزرگشان برای مردم ایران مقدر کرده بود، نشان می‌داد. از این میان، برخی از آن‌ها مانند سید احمد خمینی رفتاری دوگانه در پیش گرفتند.

 

میل و اشتهای فراوان سید احمد خمینی به شهرت از حضورش در جمع‌ افراد مطرح و حتی حساب کاربری‌اش در اینستاگرام کاملا مشهود است. او از یک سو به پوشیدن «لباس سربازی امام زمان» می‌بالد و از سوی دیگر به نظر می‌رسد که آن را مانع تحقق رویاهایش می‌داند. او درست در شرایطی که ایرانیان عزمشان را جزم کرده‌اند تاریخ، تمدن و هویت به یغمارفته‌شان را بازیابند، تصویری از فرزند نورسیده‌اش در اینستاگرام منتشر کرد و در شرح آن، جمله ایهام‌برانگیز «ایران من» را نوشت.

 

این اقدام نواده خمینی نه‌تنها همراهی مردم را در پی نداشت، بلکه خشم آنان را برانگیخت و بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی سخنرانی‌های خمینی علیه ایران و ملی‌گرایی را بازنشر کردند و به خانواده‌ او که حالا نام «ایران» را برای فرزندشان انتخاب کرده‌اند، تاختند. برخی نیز هشتگ «ایران خمینی» را فراگیر کردند و به این اقدام در آستانه سالگرد خیزش انقلابی ایرانیان، به‌شدت انتقاد کردند.

 

خمینی گفته بود اسلام با ملیت مخالف است و «ملی‌گرایی ایرانیان را در مقابل سایر ملت‌های مسلمان قرار می‌دهد». به ادعای او، ملیت و ملی‌گرایی «نقشه مستعمرین» است برای اینکه مسلمانان با هم متحد نباشند و ملیت بنا داشت «اساس اسلام» را برچیند.

 

عناد ورزیدن خمینی با ارزش‌های ملی ایرانیان و ملی‌گرایی تنها به سخنرانی‌های او محدود نبود؛ در نتیجه این ضدیت، نام «ملی» از بسیاری سازمان‌ها و نهادهای رسمی ایران برداشته شد و حتی پرچم ایران با اینکه بعد از انقلاب اسلامی تغییر کرده بود، چندان مورداستفاده قرار نمی‌گرفت و در جبهه‌های جنگ ایران و عراق که روح‌الله خمینی آن را «نبرد اسلام و کفر» می‌نامید، بیشتر پرچم‌های مذهبی کاربرد داشتند.

 

وب‌سایت عصر ایران در یادداشتی به واکاوی ماجرای حذف ملی‌گرایی از ایران پس از انقلاب اسلامی پرداخت و نوشت: «خمینی که از تقابل جبهه ملی با جمهوری اسلامی و اولین رئیس‌جمهوری با سران روحانی حزب جمهوری اسلامی خشمگین بود، پس از اعلامیه جبهه ملی درباره قصاص، این تشکل را مرتد اعلام کرد و گفت ملی‌گرایی خلاف اسلام است.»

 

پس از آن، نام دانشگاه ملی به دانشگاه شهید بهشتی تغییر کرد و سازمان‌هایی مانند هواپیمایی و انتقال خون هم نام «ملی» را حذف کردند. برخی اسامی مانند «تیم ملی فوتبال» هم تبدیل شدند به «تیم ملی فوتبال جمهوری اسلامی».

 

 واکاوی سخنان خمینی و خیز حکومت برای حذف نشانه‌های ملی در سال‌های ابتدایی وقوع انقلاب اسلامی این نکته را آشکار می‌کند که مقام‌های جمهوری اسلامی از همان ابتدا نیز قصد نداشتند به تسخیر ایران بسنده کنند و همواره به سلطه بر دیگر کشورهای مسلمان نیز گوشه‌چشمی داشتند. برای همین بود که گفتمان «امت اسلامی» را در پیش گرفتند.  

 

بعد از روح‌الله خمینی، برقراری حکومت اسلامی به رویای علی خامنه‌ای، جانشین او، نیز تبدیل شد. حالا خاندان روح‌الله خمینی که همواره در رویدادهای اجتماعی از جمله اعتراض‌ها در نقطه مقابل مردم ایستاده‌اند، نام فرزندشان را «ایران» گذاشته‌اند.

 

پس از انتقادهای فراوان ایرانیان به این نام‌گذاری، فعالان رسانه‌ای نزدیک به خانواده خمینی ادعا کردند که انتخاب نام «ایران» برای فرزند احمد به این دلیل بود که همسر روح‌الله خمینی «قدس ایران» نام داشت و این نام‌گذاری به همین مناسبت انجام شده است. این ادعا در حالی است که همسر خمینی خدیجه ثقفی نام داشت و قدس ایران تنها شهرت او بود.

 

ایرانیان در طول بیش از چهار دهه گذشته همواره هر فرصتی را برای اعتراض به جمهوری اسلامی مغتنم شمرده‌اند و به‌رغم سرکوب‌های خشونت‌بار در برهه‌های مختلف برای بیان اعتراضشان به خیابان‌ها آمده‌اند. از حدود یک سال پیش، پس از کشته شدن مهسا امینی در بازداشت پلیس امنیت اخلاقی تهران، مبارزه ایرانیان علیه حکومت به خیزشی سراسری تبدیل شد. برای ایرانیان باهوش این نکته کاملا محرز است که انتخاب نام «ایران» برای نواده کسی که دشمن ایران بود، نشان می‌دهد خانواده خمینی متوجه تغییر شرایط شده‌اند و با در نظر گرفتن مقتضیات زمان می‌کوشند خود را طرفدار ایران و ملی‌گرایی جا بزنند. برای همین، رویه مرسوم خانوادگی را هم زیر پا گذاشته‌اند و برای نخستین‌بار نامی ایرانی و غیرعربی را برای فرزندشان انتخاب کرده‌اند.  

 

در سوی دیگر ماجرا، ایرانیانی ایستاده‌اند که مصادره نام «ایران» از سوی خانواده کسی که ملیت را در ایران نشانه گرفت، برنمی‌تابند و این اقدام را به سخره گرفتن احساسات میلیون‌ها ایرانی می‌دانند که خمینی چهار دهه پیش هویت ملی‌شان را نشانه رفت و دستور نابودی آن را صادر کرد.