ایستادن کویتی‌پور در برابر «رئیس»: «وقتشه زمونه باطلت کنه»

بی بی سی، مسعود آذر:
غلام (غلامعلی) کویتی‌پور، خواننده سرودهای حماسی و مذهبی پس از حدود سه سال از انتشار ترانه جنجالی «ورق برگشت» این‌بار با ترانه «رئیس» به صدر اخبار دنیای سیاست و موسیقی ایران برگشت.

ترانه اعتراضی «رئیس» تازه‌ترین اثر غلام کویتی‌پور دو روز پیش منتشر شد. این ترانه به صورت مشترک با یک خواننده کمتر شناخته‌شده و جوان به نام دانیال مقدم و به مناسبت ماه محرم منتشر شده است.

متن ترانه «رئیس» با توجه به جنبش اعتراضی سال گذشته و حال و هوایی که متن آن دارد موجی از واکنش‌ها را به دنبال داشته و رسانه‌ها و سایت‌های خبری مانند آفتاب نیوز نوشته اند « میزان حملات و نقدها در آن قطعا بی‌سابقه است».

بعضی از فعالان رسانه چنین استنباط کرده‌اند که منظور از «رئیس» علی خامنه‌ای است و بعضی نیز به معنای عام، مسئولان و مدیران را «رئیس» معرفی کرده‌اند.

آنچه این ترانه را با اهمیت کرده و مورد توجه قرار داده، نام غلام کویتی‌پور به عنوان خواننده این ترانه است که اسمش با جبهه و جنگ پیوند ناگسستنی دارد و نمی‌توان درباره جنگ و بازپس‌گیری شهر خرمشهر صحبت کرد اما صدا و مداحی نوستالژیک «ممد نبودی» (محمد نبودی) به ذهن یادآوری نشود، اثری که از آن به عنوان یکی از مهمترین آثار موسیقیایی و هنری دوران جنگ ایران و عراق یاد می‌شود.

ترانه «رئیس»، دو نسل با گذشته و فضای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی متفاوت در ایران را کنار هم آورده تا حرف دل‌شان را خطاب به «رئیس» بگویند.

برروی عکسی که در معرفی این ترانه منتشر شده تصویری از آقای کویتی‌پور ۶۵ ساله در کنار آقای مقدم به عنوان یک جوان دهه هفتادی دیده می‌شود. در این عکس هر دو خواننده، به مناسبت دهه محرم شال مشکی به گردن دارند اما لباسی سفید پوشیده‌اند و پشت زمینه آنها نیز قالیچه گبه به چشم می‌خورد که به رنگ قرمز در آمده و به نظر به خون آغشته شده ولی هنوز بخشی از قالیچه سفید رنگ است.

ترانه «رئیس» براساس ریتم و آهنگ «چنگ دل» ساخته شده است. ترانه «چنگ دل» از آلبوم «غریبانه» در سال ۱۳۸۲ منتشر شد و مضمون آن گفت‌وگوی عاشقانه «حبیب بن مظاهر» از یاران و نزدیکان امام اول شیعیان با حسین‌بن‌علی، امام سوم شعیان است که در عاشورا کشته می‌شود.

در ترانه «رئیس» برخلاف «چنگ دل»، اثری از گفت‌گوی عاشقانه نیست، سراسر اعتراض و خشم است و خطاب به رئیس می‌گوید «خسته‌ام از تو و این شهر حریص/حال من بَده منو بکش رئیس».

این آهنگ با دیالوگ معروف خسرو شکیبایی در فیلم «دلشکسته» آغاز می‌شود (شما که دم از دین و ایمان امام حسین می‌زنید، اینجوری هستید وای به حال دیگران) و از همان ابتدا با لحنی تند می‌گوید «شعرمون مُهر غضب خورده رئیس/ روزگارمون به شب خورده رئیس/ انتخابمون رکب خورده رئیس...».

در بخش دوم ترانه آقای مقدم به شکل «رپ» می‌خواند «من دیگه شبام، سحر نداره/ جوونیمو کشتن نیازی به ارشاد نداره/ همه باورامو کشتن/ اصلا دشمن کدومه؟».

و در ادامه می‌خواند «حاجی اینجا دارن همه جوونارو‌میدرن/ تو صورت ناموسمم بی رحمانه میزنن/ میزنن مشت به سر مادر مظلومم/همونا که دم از عدالت علی میزنن/ ... قسم به خدا و این خاک پاره پاره/ اینجا دیگه جایی واسه دلخوشی نداره... وقتشه زمونه باطلت کنه ...»
کویتی‌پور و «ورق برگشت»کویتی پورغلام کویتی‌‌پور در مصاحبه‌ها می‌گوید چهل سال است که تکرار می‌کند مداح نیست و «حماسه‌خوان» یا خواننده حماسی و مذهبی است. او در سال‌های گذ شته همواره در قامت منتقد نظام در رسانه‌ها حاضر شده و از جمله کسانی است که به صراحت نظراتش را بیان می‌کند و به عنوان یک چهره مذهبی ابایی نداشته در رسانه‌ها بگوید قبل از انقلاب در مجالس عروسی ترانه خوانده، «داریوش» خواننده مورد علاقه‌اش هست و بارها از راه ندادن بازیگران وخوانندگان خارج از کشور از جمله بهروز وثوقی به ایران انتقاد کرده است.

آقای کویتی‌پور جدا از مصاحبه و اظهارات تندی که در گذشته داشته، در تیرماه سال ۹۹ در یک اقدام نامتعارف و جنجالی، به مناسبت «روز دختر»، ترانه‌ای با عنوان «ورق برگشت»( نمیشه به عقب برگشت) با همخوانی یک دختر نوجوان سیزده سال به نام «پریچهر» منتشر کرد.

در بخشی از این متن ترانه انتقادی آمده «یه روز خوب بود همه چی جور بود/ چشمم سوت و کور بود‌‌/ کاش باز زمان باز بر می گشت عقب/ احساس بد ازمون دور بود/ حیف دیگه ورق برگشت/ دیگه نمیشه به عقب برگشت/ این آشی بود که خودمون پختیم/ ولی هیچ خوب نشد اصلا مزه‌اش».

انتشار این ترانه از نظر موسیقی و شعر و اجرای مشترک با صدای یک زن که در جمهوری اسلامی ممنوع است، بازتاب گسترده‌ای در شبکه‌هایی اجتماعی داشت. مذهبی‌ها و طرفداران حکومت این ترانه را «رسوایی» و پیاده شدن کویتی‌پور از قطار نظام دانستند.

میثم مطیعی، مداح نزدیک به حکومت در توئیترش نوشته بود «وقتی ساز و تنبک در مداحی وارد شد، نتیجه‌اش می‌شود همین غلام کویتی‌پور که با دختری هم‌ترانه شود. مراقب پدیده مداحان عشق استودیو باشیم که همراه با موسیقی و ادا و اطوار، آن هم با هزار توجیه ناروا، صدمات جدی به سنت‌های دینی و میراث معنوی ما وارد می‌کنند».

در مقابل، بعضی از چهره‌های سیاسی مانند عزت‌الله ضرغامی، رییس اسبق سازمان صدا و سیما به انتقادهای تند اصولگرایان واکنش نشان دادند. آقای ضرغامی همان زمان با انتشار توئیتی نوشته بود «میگن کویتی‌پور از قطار انقلاب پیاده شده! داش غلام، خودِ قطاره عزیزم! حرمت نگه‌داریم!»
«داش غلام» و پیاده شدن از قطار انقلاب
با انتشار ترانه اعتراضی «رئیس» بعید است که دوباره کسانی مانند عزت‌الله ضرغامی که حالا وزیر میراث فرهنگی و گردشگری است، او را دوباره «داش غلام» خطاب کند و در حمایت از او توئیت بزنند و حمایتش کنند.

غلام کویتی‌پور وقتی ترانه «ورق برگشت» را خواند، گفته بود حرف دلش را زده و به قول همان ترانه «وقتشه خودمو رسوا کنم.»

در جریان اعتراضات سال گذشته تولید آهنگ‌ها و ترانه‌های اعتراضی در داخل و خارج از ایران شدت گرفت. در حالی که تصور می‌شد که حکومت توانسته دستکم هنرمندان را با شیوه‌های مختلف مهار کند و مانع از ادامه اعتراض آنها شود، انتشار ترانه «رئیس» نشان داد که فضای هنری ایران توان بازیابی و تولید آثار اعتراضی را دارد و به قول یکی از کاربران شبکه‌های اجتماعی، «نظام از جایی ضربه می‌خورد که خودش هم فکرش را نمی‌کند».

یکی از کاربران نوشته «کویتی‌پور خیلی وقته سمت درست تاریخ وایساده، همون موقع که با دختری به اسم پریچهر همخونی و قطعه مشترکی منتشر کرد… تقویت حافظه تاریخی بهمون کمک می‌کنه درگیر تحلیل‌های توخالی نشیم».