ایران شکایت ۴ کشور به دادگاه لاهه بابت ساقط کردن هواپیمای اوکراینی را «غرض سیاسی» خواند

بی بی سی: جمهوری اسلامی ایران پس از شکایت بریتانیا، کانادا، اوکراین و سوئد به دیوان بین‌المللی کیفری لاهه، بابت ساقط کردن پرواز ۷۵۲ خطوط هوایی اوکراین توسط سپاه، اعلام کرد که شاکیان در این پرونده «اغراض سیاسی» دارند.

وزارت خارجه ایران در بیانیه‌ای که شب گذشته منتشر کرد، گفت که «در حال بررسی شکوائیه و ادعاهای مطرح شده از سوی دولت‌های کانادا، اوکراین، سوئد و بریتانیا در خصوص سانحه هواپیمای اوکراینی است».

ایران مدعی شده که پس از ساقط کردن هواپیمای اوکراین توسط سپاه «اقدامات لازم را در روشن شدن ابعاد مختلف سانحه با حسن نیت، شفافیت و جدیت کامل انجام داده»، اما این در حالی است که برگزاری دادگاه عاملان این حادثه در تهران از نظر خانواده قربانیان وجاهت لازم را نداشته و متهمان اصلی در آن محاکمه نشده‌اند.

وزارت خارجه ایران در این بیانیه می‌گوید که غرامت ۱۵۰ هزار دلاری برای قربانیان در نظر گرفته که به «تعداد قابل توجهی از خانواده‌ها، مبلغ مذکور پرداخت شده» اما نامی از این خانواده‌ها نمی‌برد.

از دیگر ادعاهای مطرح شده توسط ایران در این بیانیه، برگزاری دادگاه متهمان این حادثه است که وزارت خارجه می‌گوید این دادگاه «عادلانه و شفاف» و با حضور «خانواده جان‌باختگان و وکلا» بوده و این در حالی است که خانواده‌های جانباختگان به دلایل مختلف از جمله متهم نشدن مقامات عالی‌رتبه سپاه پاسداران، شکایت خود از پس گرفته و در جلسات پایانی دادگاه حاضر نشدند.

در بخش دیگری از این بیانیه ایران می‌گوید که آماده «انجام مذاکرات با کشورهای مرتبط» در « مکان و زمان مشخص» است.

در انتها وزارت خارجه نوشته این دولت‌ها «با نادیده گرفتن پیشنهادهای جمهوری اسلامی ایران، با رجوع به دیوان بین المللی دادگستری نشان دادند که اولاً به خواسته خود دائر بر انجام مذاکره با جمهوری اسلامی ایران پایبند نیستند و درخواست انجام مذاکره از سوی آنها عملاً مستمسکی برای پیشبرد اهداف و اغراض سیاسی آنها بوده است.»

کمتر از یک هفته پیش کورش دوست‌شناس، سخنگوی انجمن خانواده‌های پرواز پی‌اس۷۵۲ در حساب کاربری خود در توییتر اعلام کرد که کشورهای کانادا، اوکراین، بریتانیا و سوئد شکایتی مبنی بر «سرنگون کردن پرواز پی‌اس۷۵۲ در دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ) از جمهوری اسلامی ایران به ثبت» رساندند.

این اولین شکایت رسمی چهار کشوری است که اتباع آنها در نتیجه ساقط شدن هواپیمای اوکراینی کشته شدند و در دیوان بین‌المللی دادگستری در لاهه به ثبت می‌رسد.
دیوان بین‌المللی دادگستری مستقر در لاهه چهارشنبه، پنجم ژوئیه، طی بیانیه‌ای مطبوعاتی ضمن اعلام دریافت شکایت این چهار کشور از جمهوری اسلامی، اعلام کرد موضوع این شکایت اختلاف بر اساس «کنوانسیون سرکوب اقدامات غیرقانونی علیه ایمنی هوانوردی غیرنظامی» (کنوانسیون مونترال) است.

بر اساس این شکایت، ایران «همه اقدامات عملی برای جلوگیری از ارتکاب عمل غیرقانونی و عمدی یک جرم مشروح در ماده یک کنوانسیون مونترال، از جمله انهدام پرواز ۷۵۲، انجام نداده است. همچنین متعاقباً نتوانسته است یک تحقیق و پیگرد کیفری بی‌طرفانه، شفاف و منصفانه را مطابق با قوانین بین‌المللی در رابطه با عاملان انجام دهد.»

هدف این کنوانسیون منع مداخلات غیرقانونی علیه هوانوردی غیرنظامی است. این کنوانسیون اقداماتی که ایمنی و امنیت هوانوردی کشوری را به خطر می اندازد مجرمانه قلمداد می‌کند.

چهار کشور بریتانیا، سوئد، کانادا و اوکراین از شش ماه پیش از قصدشان برای ارجاع ایران به دادگاه لاهه در صورت عدم حل و فصل این پرونده در خارج از دادگاه، خبر داده بودند.

این کشورها ایران را متهم می‌کنند که برای جلوگیری از سقوط این هواپیما اقدام کافی انجام نداده و پس از ‌آن نیز در قبال رسیدگی به تبعات آن و پرداخت غرامت و جوابگویی و رسیدگی قضایی به آن کوتاهی کرده است.

چهارشنبه هفته گذشته همزمان با اعلام این خبر در تورنتوی کانادا کنفرانسی خبری از سوی انجمن خانواده‌های جانباختگان پرواز اوکراینی، با حضور حضور خانواده‌ها و وکلای آنها برگزار شد و آنها از این شکایت استقبال کردند.

فروردین ماه سال جاری دادگاه نظامی یک تهران احکام پرونده متهمان سرنگونی هواپیمای اوکراینی را پس از حدود سه سال رسیدگی صادر کرد.

بر اساس این رأی متهم ردیف اول این پرونده به ۱۳ سال حبس محکوم شده که ۱۰ سال آن قابل اجراست و متهم ردیف دوم و سوم به یک‌سال حبس محکوم شدند. این پرونده مجموعا ۱۰ متهم داشت و در مجموع ۲۰ جلسه به طول انجامید.

پرواز ۷۵۲ هواپیمایی مسافربری بین‌المللی اوکراین، بامداد ۱۸ دی ۱۳۹۸ به وسیله اصابت دو موشک پدافند هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ساقط شد. در نتیجه این اتفاق همه ۱۷۶ سرنشین هواپیما کشته شدند.