پرندگان به دلیل بی‌بند و باری جنس نر از هم «طلاق» می‌گیرند

یورونیوز: دانشمندان می‌گویند پرندگان تک‌جفت به دلایلی شبیه به جدایی انسان‌ها شریک زندگی خود را عوض می‌کنند.

در انسان‌ها خیانت یا ملال حاصل از زندگی طولانی با یکدیگر معمولاً باعث طلاق در میان زوج‌ها می‌شود. اکنون اما به نظر می‌رسد عوامل مشابهی در جدایی پرندگان نقش داشته باشد.

تصور می‌شود که بیش از ۹۰ درصد از گونه‌های پرندگان در هر فصل تولید مثل تنها یک جفت اختیار می‌کنند. با این حال برخی از پرندگان تک‌جفت علیرغم زنده ماندن جفت اصلی‌شان در فصل تولیدمثل بعدی، به دنبال شریک دیگری می‌روند. رفتاری که اصطلاحا با عنوان «طلاق» در پرندگان شناخته می‌شود.

اکنون محققان می‌گویند دو عامل کلیدی را یافته‌اند که در به وجود آمدن این موقعیت در طیف گسترده‌ای از گونه‌های پرندگان دخیل است: یکی بی‌بند‌و‌باری جنس نر و دیگری مهاجرت‌ به دوردست.

در این تحقیق پژوهشگران در چین و آلمان داده‌های منتشره در مورد میزان «طلاق» در ۲۳۲ گونه پرنده را با داده‌های حاصل از مرگ و میر و همینطور مهاجرت آن‌ها مقایسه کردند.

این تیم بر اساس اطلاعات منتشر شده در مورد رفتار پرندگان، برای نرها و ماده‌های هر گونه یک «امتیاز بی‌بند و باری» جداگانه اختصاص داد. آنها همچنین تجزیه و تحلیلی بر اساس روابط تکاملی بین گونه‌ها انجام دادند تا تأثیر اجداد مشترک را نیز در نظر بگیرند.

نتایج نشان داد گونه‌هایی با نرخ طلاق بسیار بالا ارتباط نزدیک با یکدیگر دارند. این یافته برای گونه‌هایی با نرخ طلاق بسیار پایین نیز معتبر است. الگوی مشابهی برای بی‌بند‌وباری جنس نر مشاهده شد.

تیم تحقیقاتی در مقاله خود نوشته است: «به عنوان مثال سلیم‌ها، پرستوها، چلچله‌ها، پری شاهرخ‌های شمالی و توکاهای سیاه هم میزان طلاق و هم بی بند و باری در جنس نر داشتند، در حالی که نرخ طلاق و بی‌بند و باری جنس نر در مرغ‌های باران، آلباتروس‌ها، غازها و قوها پایین بود.»

محققان می‌گویند هرچند بی بند و باری در جنس نر با نرخ طلاق بالاتر مرتبط است، این مورد در مورد بی‌بند و باری جنس ماده صدق نمی‌کند.
پدیده طلاق در میان پری شاهرخ‌های شمالی رواج دارددر واقع زمانی که یک پرنده نر بی‌بند و بار است، توجه و منابع او بین چندین ماده تقسیم می‌شود. امری که می‌تواند از جذابیت او به عنوان یک شریک کم کند و بنابراین احتمال «طلاق» از او را در فصل تولید مثل بعدی بالاتر ببرد.

دکتر زیتان سانگ، محقق در مؤسسه رفتار حیوانات ماکس پلانک در آلمان و یکی از نویسندگان این تحقیق، در این باره می‌گوید: «نرخ طلاق ممکن است در جایی که نرها فرصت‌های بیشتری برای بی‌بند و باری دارند، افزایش یابد.»

وی اضافه کرد: «با این حال بی‌بند و باری جنس ماده همان تبعات را الزاما در بر ندارد، زیرا عدم اطمینان در مورد پدر بچه‌ها می‌تواند منجر به ازدیاد مشارکت نرها در مراقبت از فرزندان شود.»

تیم مطالعاتی همچنین دریافت که گونه‌هایی با مهاجرت طولانی‌تر، نرخ طلاق بیشتری دارند.

در پروسه مهاجرت جفت‌ها ممکن است همزمان با هم به مقصد نرسند. این امر می‌تواند منجر به موقعیتی شود که در آن ورود زودهنگام یکی، جفت‌گیری با یک شریک دیگر را در پی داشته باشد و منجر به «طلاق» شود.

مهاجرت همچنین می‌تواند منجر به فرود جفت‌ها در مکان‌های مختلف شود و در نتیجه «طلاق» به دلیل از دست دادن تصادفی جفت اتفاق بیفتد. این مسئله با دورتر شدن مقصد مهاجرت تشدید می‌شود چرا که مهاجرت‌های طولانی، پنجره زمانی برای تولید مثل را محدود می‌کنند.

به گفته آقای سانگ، «طلاق نسبت به انتظار برای شریک قبلی بیشتر می‌تواند به تسهیل تولید مثل در بدو ورود کمک کند.»

محققان همچنین دریافتند که به نظر می‌رسد میزان مرگ و میر و دوری مقصد مهاجرت با بی بند و باری جنس نر مرتبط است. امری که می‌توان آن را نشان‌دهنده تأثیرات این عوامل غیرمستقیم و بالقوه بر طلاق میان پرندگان دانست.

نتایج مطالعات تازه در نشریه پیشرفت‌های علمی انجمن سلطنتی بریتانیا منتشر شده است.