«علی رضایی»، شهروند اهل میانه روز بیستم آذر ۱۴۰۱ در خانهاش در تهران بازداشت شد و هنوز بعد از گذشت هفت ماه در زندان است. اخیرا مسوولان زندان حکم پنج سال حبس تعزیری این مهندس آیتی، مربی یوگا و مدرس زبان ترکی استانبولی را به او ابلاغ کردهاند؛ حکمی که به گفته دوستان و نزدیکانش فقط به دلیل فعالیتهای او در اینستاگرام و اعتراضش به خشکیده شدن دریاچه ارومیه صادر شده است.
البته بازجوها تلاش داشتند که اتهام «جاسوسی» را هم به او بچسبانند، فقط چون یکی دو سفر به باکو و ترکیه رفته بود.
***
بازداشت با توهین، تحقیر و تهدید به تجاوز «علی رضایی» ۳۹ ساله زاده میانه در استان آذربایجان شرقی است. دوستانش او را مردی صبور، آرام، مودب و مهربان میدانند؛ صفاتی که احتمالا هر یوگا کار حرفهای باید در خود پرورش داده باشد.
روز بیستم آذر ۱۴۰۱ نیروهای امنیتی به منزلش حمله و لوازم شخصی و الکترونیکی او را ضبط و بازداشتش کردند.
ماموران وزارت اطلاعات ابتدا رضایی را به بند ۲۰۹ زندان «اوین» بردند و چند روزی در انفرادی و تحت فشار قرار داشت تا علیه خود اعتراف کند.
فرد آگاهی که درباره این شهروند اهل میانه با «ایرانوایر» گفتوگو کرده ولی به دلایل امنیتی نام او نزد ما محفوظ است، درباره آن روز میگوید: «در تمام مسیری که او را با چشمبند و دستبند به سمت اوین میبردند که البته نمیدانست کجا میبرندش. به او فحش و توهینهای رکیک و جنسی میدادند. تهدید میکردند که قرار است به او تجاوز کنند.»
علی رضایی در مدت بازجویی در بند ۲۰۹ زندان اوین بهدلیل تهدیدهای مختلف که منبع ما از کم و کیف آن آگاه نیست، ناچار میشود بخشی از اتهامات را بپذیرد.
ماموران امنیتی او را که فقط در شبکههای اجتماعی و بهویژه اینستاگرام پستها یا استوریهایی را که با محتوای حمایت از مردم معترض در خیابانها منتشر میشده بازنشر میکرده است، مجبور میکنند بیش از سههزار صفحه پرینت شده را امضا کند.
فرد آگاهی که با «ایرانوایر» گفتوگو کرده است، میگوید این صفحات پرینت شده اغلب عکس پستها و استوریهای رضایی در چند سال اخیر بودهاند که بازجوها آنها را پرینت گرفته و از او امضا میگرفتند: «نزدیک یک هفته، هر روز از هشت صبح تا پنج بعدازظهر مثل یک کارمند او را میبردند اتاق بازجویی که زیر پرینت پستها و استوریهایش را امضا کند. نزدیک سه چهار هزار صفحه پرینت گرفته و همه را گذاشته بودند در پرونده. سه جلد پرونده دارد که هر کدام ۵۰۰ یا ۶۰۰ صفحهاند.»
میگوید بعضی از پستها و استوریهای علی رضایی را نیز چند بار از او امضا گرفتهاند و در پاسخ به اعتراضش که چرا چند بار امضا میگیرید، جوابی ندادهاند: «انگار کیلویی است. قاضی صلواتی هم به همین قطر پرونده که همهاش استوری بوده، اشاره میکرده در دادگاه و میگفته که پروندهات سنگین است و پدرت را در میآوریم!»
این فرد مطلع تاکید میکند: «علی هم دغدغه مردم را داشت و این که علیه آنها خشونت اعمال میشود. او درباره دریاچه ارومیه هم نگرانیهایی داشت و بازجوها از پستها و استوریهایش در این باره علیه خودش استفاده کردند.»
روزگار زندان، بازجویی دوباره و سرگردانی بین فشافویه و اوین علی رضایی از زمان بازداشت دستکم چهار بار بین زندانهای تهران بزرگ معروف به «فشافویه» و زندان اوین سرگردان بوده است. بعد از اتمام بازجوییها و تفهیم اتهام در دادسرا، ماموران علی رضایی را به زندان تهران بزرگ منتقل میکنند؛ جایی که به گواه شهادتهای بسیار، وضعیت بهداشتی و تغذیهای بسیار نامناسبی دارد.
با این حال، علی رضایی در زندان برای معترضان بازداشتی کلاس زبان ترکی استانبولی برگزار و با صبر، اشکالات رفقا و همبندیهایش را بر طرف میکرده است.
کلاسهای علی با استقبال گستردهای از سوی بازداشتیهای اعتراضات روبهرو شده و ۲۰ جلسه کلاس توسط او فقط در زندان تهران بزرگ برگزار شدهاند.
یک فرد آگاه که به دلایل امنیتی نخواست نامش فاش شود، درباره خصوصیات اخلاقی علی رضایی به «ایرانوایر» میگوید: «علی مدرس و مربی یوگا است و قبل از زندان به بیمارانی که اماس دارند، کمک میکرد.»
با این حال، بعد از ماجرای «عفو» رهبر جمهوری اسلامی که قوه قضاییه مدعی است به مناسبت ۲۲ بهمن شامل بازداشتیهای اعتراضات شده بود و هزاران نفر آزاد شدند، علی همچنان در زندان میماند.
با این که اتهامات او مطابق گفتههای قوه قضاییه مشمول شاکی خصوصی یا تخریب اموال عمومی نمیشدند و باید او هم آزاد میشد، قاضی ابوالقاسم صلواتی دستور میدهد که علی رضایی را دوباره به زندان اوین ببرند و تحت بازجویی قرار دهند تا بلکه ادله بیشتری پیدا کنند: «۱۰ روز بردنش ۲۰۹ اوین و تحت بازجویی بود. آن جا بازجو برایش پرونده سازیهای جدید کرده و تاکید داشته بود بداند که چرا علی رفته باکو یا ترکیه. آنقدر این پروندهسازی بیاساس بوده که بازپرس اتهامات جدید که شامل جاسوسی و همکاری با گروههای ترکی میشده است را رد میکند. بازپرس او در شعبه۲ به نام حاج مرادی به علی گفته بود تعجب میکنم شما تا الان آزاد نشدهای!»
اتهام جاسوسی پیشتر از سوی بازجوها و قاضی صلواتی درباره «محمد هواشم زاده»، دیگر بازداشتی اعتراضات نیز مطرح شده بود.
هواشمزاده در آنتالیای ترکیه کافه داشت و برای دیدن خواهر و مادرش به ایران آمده بود که اعتراضات آغاز و او بازداشت شد. پیشتر منبع مطلعی به «ایرانوایر» گفته بود با این که بازجوهای هواشمزاده ادله برای جاسوسی او پیدا نکردهاند، صلواتی موقع خواندن گزارش بازجو گفته بود: «من این چرت و پرتها را قبول ندارم، دوباره برود برای بازجویی!»
اما بعد از آن، علی رضایی هم پس از ۱۰ روز بازجویی، دوباره به زندان تهران بزرگ منتقل و اواخر فروردین برای سومینبار به زندان اوین فرستاده میشود و تاکنون در آن نگهداری شده است.
علی در اوین هم برای همبندیها و دوستانش کلاس ترکی استانبولی برگزار و به آنها کمک میکند که بتوانند روزگار سخت زندان تحت فشار و استرس را قابل تحملتر کنند.
حکم ناعادلانه شش سال زندان و وعده و وعیدهای توخالی بازجوها بنا بر اطلاعاتی که به «ایرانوایر» رسیده، رضایی در دادگاه بدوی به ریاست قاضی ابوالقاسم صلواتی به پنج سال حبس به اتهام «اجتماع و تبانی به قصد ارتکاب جرم علیه امنیت ملی» و یک سال حبس به دلیل «تبلیغ علیه نظام» محکوم شده است.
این حکم روز چهارشنبه ۳۱ خرداد در دادگاه به رضایی ابلاغ و اوضاع روانی او بعد از ابلاغ، نامساعد گزارش شده، به نحوی که حتی نمیتوانسته است پشت تلفن با نزدیکانش صحبت کند.
فرد آگاهی که با «ایرانوایر» گفتوگو کرده است، میگوید این حکم علیرغم وعده و وعیدهای بازجوی پرونده، علیه علی رضایی صادر شده است و با اینکه او هرگز حضور در تجمعهای خیابانی یا برنامهریزی برای آن را نپذیرفته و ادلهای هم در این باره نبوده، قاضی صلواتی پنج سال حکم به این اتهام برایش صادر کرده و به او گفته است: «در اعتراضت بنویس که به من گفتی در اغتشاشات شرکت نکردی!»
این جمله نشان از بیاهمیت بودن جان، سرنوشت و بیگناهی شهروندان برای این قاضی دادگاه انقلاب که فعالان حقوقبشر او را به نام «قاضی مرگ» میشناسند، دارد.
به گفته این شخص، علی رضایی از حق داشتن وکیل محروم بوده و وکیلی که خانواده برایش گرفته بودند، در مراجعات مکرر به دادگاه انقلاب به دفتر قاضی راه داده نشده است. همچنین پیگیریهای خانواده نیز با تهدید شخص قاضی صلواتی روبهرو شده و او به خانوادهاش گفته است که اگر دوباره پیگیر شوند، آنها را هم زندانی میکند.